Poprad na Słowacji - zwiedzanie, zabytki oraz atrakcje turystyczne. Co warto zobaczyć?

Poprad, niewielkie miasteczko blisko polskiej granicy, kojarzy się głównie z działającym tu od kilkunastu lat aquaparkiem. Mimo to warto poświęcić mu kilka godzin chociażby dla dzielnicy Spiska Sobota czy zabytkowego kościoła św. Idziego.

Poprad - nazwa

Współczesne miasto swoją nazwę zawdzięcza przepływającej przezeń rzece. Językoznawcy wskazują, że jest to jedna z najstarszych nazw na Podtatrzu (notowana już w XIII wieku). Nie istnieje jednak żadna pewna koncepcja etymologiczna, która mogłaby rzucić nieco światła na jej pochodzenie.

Warto dodać, że osada w dawnych czasach nosiła również inne nazwy jak np.: Deutschendorf, Villa Theutonicalis czy Villa Tedescha.

Poprad - historia

Pierwsze ślady bytności człowieka na tym obszarze pochodzą jeszcze z czasów prehistorycznych. W okolicach dzisiejszego miasta pod wioską Gánovce znaleziono odlew czaszki człowieka neandertalskiego. W okresie wielkiej wędrówki ludów przebywali tu Wandalowie. Pierwsze wzmianki pisane o osadnictwie pochodzą z XIII wieku. Poprad był wtedy małą wioską pozostającą w cieniu pobliskiej Spiskiej Soboty. Prawdopodobnie zamieszkiwali ją głównie osadnicy niemieccy, którzy trafili na te obszary w ramach szeroko zakrojonej akcji kolonizacyjnej (nazywano ich Sasami).

W 1412 roku Poprad wraz kilkunastoma miastami znalazł się w granicach Polski. Miasta były zastawem pożyczki jakiej Władysław Jagiełło udzielił Zygmuntowi Luksemburskiemu. Węgrzy pieniędzy nie oddali więc Spisz pozostał przy Polsce aż do pierwszego rozbioru (mimo prób odkupienia lub odzyskania miasta na drodze sądowej). Był to dla tamtejszych miast i wiosek okres rozwoju i prosperity. Odbywały się tu jarmarki, powstawały kopalnie i manufaktury (w 1692 roku założono manufakturę papieru). Jednak najlepszym okresem dla niewielkiego miasteczka okazał się wiek XIX i budowa linii kolejowej do Koszyc oraz Ostrawy.

Na początku XX wieku wybudowano tory, dzięki którym turyści mogli dotrzeć w Wysokie Tatry. Poprad był już wtedy na tyle rozwinięty, że w 1927 roku odebrał Spiskiej Sobocie status miasta powiatowego. Po drugiej wojnie światowej szybki rozwój doprowadził do wchłonięcia okolicznych wiosek, które dziś pełnią funkcję dzielnic. Po okresie pewnego zastoju w latach 90. XX wieku miasto odzyskało swój turystyczny status dzięki budowie dużego aquaparku.

Co warto zobaczyć w Popradzie? Największe atrakcje oraz zabytki

Poprad nie jest miastem, które zachwyca od pierwszego wejrzenia. Samo centrum, chociaż ładne, cierpi na charakterystyczną dla tego regionu "szyldozę". Mimo to warto poświęcić choćby kilka godzin na zwiedzanie Popradu lub uczynić zeń bazę wypadową do wycieczek po okolicy.

AquaCity Poprad

(Športová 1397/1)

Zestawienia największych atrakcji Popradu nie sposób rozpocząć od innego miejsca, niż popularny aquapark. Poprad od dawna korzystał z ruchu turystycznego, ale z powodu rozwoju tatrzańskiej infrastruktury coraz mniej osób decydowało się na pobyt (a co za tym idzie wydawanie pieniędzy) w mieście. Sytuacja zmieniła się na początku XXI wieku kiedy w Popradzie zainwestował milioner Jan Telensky, zwany też "Mr Cool". Ponoć pomysł na stworzenie aquaparku przyszedł mu do głowy, kiedy zobaczył wychodzącą z ziemi rurę z wodą termalną. W krótkim czasie wyrósł tu duży kompleks basenów przebudowany następnie na nowoczesne centrum SPA. W przeciwieństwie do pobliskiej Tatralandii zarządcy Aquacity stawiają raczej na rozwój saun i usług zdrowotnych niż na duże zjeżdżalnie wodne.

Kościół św. Idziego

(Námestie svätého Egídia 46/74)

Pierwsza pisemna wzmianka o tej świątyni pochodzi z XIV wieku, chociaż o istnieniu parafii w Popradzie możemy przeczytać już w dokumentach o wiek starszych. Była to jednonawowa, gotycka świątynia z wieżą po zachodniej stronie prezbiterium. Kolejne przebudowy przyniosły ze sobą elementy renesansowe i barokowe.

Warto zwrócić uwagę na stojącą obok świątyni renesansową dzwonnicę. Wyodrębniona z bryły kościoła budowla (tzw. kampanila) jest jedną z kilku tego typu dzwonnic zachowanych na całym Spiszu (inne kampanile możemy zobaczyć w Podolińcu, Spiskiej Sobocie, Kieżmarku czy Lewoczy). Jej obecna forma to efekt przebudowy z lat 50. XVII wieku. Za najcenniejsze uznaje się zachowane we wnętrzu świątyni freski pochodzące z XV wieku (przedstawiają one sceny z życia Chrystusa i świętych).

Kościół ewangelicki św. Trójcy (Evanjelický kostol)

(Námestie svätého Egídia 8/17)

Po drugiej stronie placu św. Idziego stoi neoklasyczny kościół, który wybudowano w latach 1829 – 1834.

Rynek i kościół św. Jerzego w Spiskiej Sobocie (Spišská Sobota)

Jeśli nie macie zbyt wiele czasu na zwiedzanie Popradu i musicie zadowolić się jedynie krótkim spacerem, to najlepiej ominąć obecne centrum miasta i udać się do dzielnicy Spiska Sobota.

Dawniej było to osobne miasto, które rozwijało się bardzo szybko dzięki niemieckim sprowadzonym tu niemieckim rzemieślnikom. Osada słynęła z jarmarków (pierwsza wzmianka o niej dotyczy właśnie przywileju targowego) od jakich wzięła swoją nazwę. Do naszych czasów przetrwał układ urbanistyczny rynku Soboty wraz z kilkunastoma renesansowymi kamienicami i ratuszem.

Budowle po latach zaniedbań są sukcesywnie odnawianie i odzyskują swój dawny urok. Widać to zwłaszcza na przykładzie domu przy Sobotské nám 1734/14 - jeszcze niedawno groził zawaleniem, a dziś jego odnowiona fasada przyciąga wzrok niejednego turysty. W centrum rynku stoi zabytkowy kościół św. Jerzego. Pierwszą budowlą w tym miejscu była romańska świątynia, która następnie uzyskała obecny, gotycki rys. Barokowi architekci dobudowali doń wysoką wieżę. We wnętrzu kościoła przetrwało kilka zabytków sztuki średniowiecznej w tym najsłynniejszy - Ołtarz Mistrza Pawła.

Za kościołem wznosi się kolejna na terenie Popradu spiska kampanila - uznawana za największa w regionie. Wzniesiona w XVI wieku została przebudowana 130 lat później, zachowała jednak charakterystyczną dla spiskich dzwonnic attykę.

Galeria Tatrzańska (Tatranská galéria)

Miłośnicy sztuki mogą czuć pewien niedosyt podczas pobytu w Tatrach, ale poziom wystaw Galerii Tatrzańskiej powinien zadowolić każdego konesera. Prezentowana tu jest twórczość artystów lokalnych, ale też dzieła o poziomie światowym (np. w 2018 roku można było obejrzeć grafiki Goi). Instytucja organizuje wystawy w kilku miejscach, a najbardziej znanym jest zabytkowy budynek dawnej elektrowni przy ulicy Hviezdoslavova 341/12.

Konkatedra Matki Boskiej Siedmiobolesnej (Konkatedrála Sedembolestnej Panny Márie)

(ul. Mnoheľova)

Najważniejsza świątynia katolicka miasta powstała w latach 1939-1942 i jest typowym dla ówczesnego modernizmu kościołem halowym. Jasne, pozbawione ozdób wnętrze to ciekawy przykład rozwiązań charakterystycznych dla architektury współczesnej. Warto zwrócić też uwagę na wezwanie kościoła, w Polsce dość rzadkie, na Słowacji znacznie częstsze - ze względu na fakt, że ów tytuł maryjny odnosi się do patronki całego kraju z sanktuarium w Šaštín-Stráže.

Mozaika Armii Czerwonej (1. mája 230/14)

Dość kontrowersyjny pomnik z całą pewnością spodoba się wszystkim miłośnikom socrealizmu. Idąc od dworca do centrum warto odbić nieco w bok aby zobaczyć kolorowe (i trzeba przyznać również kiczowate) wyobrażenie radzieckich żołnierzy bratających się z mieszkańcami okolicznych wsi.

Dworzec kolejowy Poprad-Tatry

Sam budynek dworca jest brzydki i nie wyróżnia się niczym szczególnym spośród innych obiektów tego typu. Nie byłoby sensu o nim wspominać gdyby nie przepiękny widok na Tatry jaki roztacza się z najwyższego piętra (obok peronów kolejki elektrycznej). Latem warto przyjść tu przed zachodem słońca - niebosiężne szczyty prezentują się wyjątkowo w złoto-różowej poświacie.

Inne atrakcje w Popradzie

• Niedaleko centrum działa Popradzkie Muzeum Podtatrzańskie, na kilku wystawach stałych prezentujące historię regionu i miasta (adres: Vajanského 72/4, strona oficjalna placówki )
• Przy drodze do stacji kolejowej Poprad-Spišská Sobota, na współczesnym osiedlu mieszkalnym, przetrwała pochodząca z początku XX wieku neoklasyczna synagoga (Popradskej Brigady 9).
• Na terenie dzielnicy Stráže pod Tatrami zachował się barokowy kościół oraz trochę zabytkowych domów mieszczańskich.

Poprad - gdzie nocować?

Znalezienie taniego noclegu w okolicach dworca może okazać się dość trudne. Rosnąca popularność aquaparku sprawiła, że korzystając z najazdu turystów hotele podniosły ceny.

Nieco tańszy jest położony blisko centrum Hotel Satel (Mnohelova 5, pokoje z łazienkami, możliwość wykupienia śniadań).

Bliżej Aquacity, ale trochę dalej od centrum działa Garni Hotel Tatramonti (Popradskej brigády 741/8, prywatne łazienki, możliwość wykupienia śniadań).

Tańsze noclegi w zabytkowej okolicy znajdziemy na terenie Spiskiej Soboty. Co ważne ta dzielnica leży blisko Aquacity (około 850 metrów od wejścia na baseny). Można zatrzymać się np. w Boutique Hotel Fortuna (Sobotske Namestie 1768/43, pokoje z łazienkami, śniadanie wliczone w cenę).

Inny hotel w Spiskiej Sobocie polecany przez turystów to Penzión - Restaurant Atrium (Sobotské námestie 25, pokoje z łazienkami możliwość wykupienia wyżywienia).

Obydwa obiekty w Spiskiej Sobocie mieszczą się w zabytkowych budynkach. Rezerwując nocleg w Popradzie musimy liczyć się z tym, że będziemy musieli zapłacić osobno podatek miejski (dzieje się tak nawet w przypadku lepszych hoteli).

Poprad - dojazd

Poprad posiada kilka połączeń autobusowych z Polską. Bezpośrednio dojedziemy z Krakowa autobusami firmy Flixbus. Autobusy zatrzymują się na dworcu autobusowym.

W sezonie letnim do Popradu jeżdżą również busy z Zakopanego (np. przewoźnik Strama). Poprad posiada również połączenia kolejowe z Ostrawą do której dostaniemy się bezpośrednio z kilku polskich miast.