Transport publiczny w Holandii: pociągi, bilety, komunikacja miejska. Kompletny przewodnik po podróżowaniu po Holandii.

Komunikacja publiczna w Holandii stoi na wysokim poziomie, czemu sprzyja relatywnie niewielki rozmiar tego kraju. Pociągi są nowoczesne i korzystają z energii odnawialnej, podobnie autobusy oraz tramwaje. W niektórych miastach dostępne jest również metro. Co więcej, praktycznie w całym kraju obowiązuje jednolity system płatności za przejazdy, co z perspektywy turysty znacznie upraszcza logistykę. Przez ostatnie lata udało nam się zwiedzić większość Holandii korzystając z transportu publicznego, i nigdy nie żałowaliśmy, że nie decydowaliśmy się na wynajem samochodu.

W naszym przewodniku opisaliśmy w sposób praktyczny zasady korzystania z holenderskiego transportu publicznego. Dowiecie się z niego jak można płacić za przejazdy w sposób zbliżeniowy, jak poruszać się pociągami i czy warto wyrabiać kartę OV-chipkaart. Wierzymy, że nasz artykuł ułatwi Wam zaplanowanie zwiedzania największych atrakcji w Holandii.

Jak działa transport publiczny w Holandii?

Większość transportu publicznego w Holandii wykorzystuje karty czipowe (OV-chipkaart) oraz płatności zbliżeniowe (OVpay) z wykorzystaniem własnych kart płatniczych lub urządzeń mobilnych. Dotyczy to zarówno pociągów obsługiwanych przez narodowego kolejowego przewoźnika kolejowego NS, jak również komunikacji miejskiej oraz autobusów regionalnych. W niektórych miastach dostępne są także bilety pojedyncze papierowe, choć co ciekawe - kupując je tak naprawdę nabywamy kartę czipową do jednorazowego wykorzystania.

• W komunikacji miejskiej i autobusach regionalnych, w przypadku korzystania z kart OV-chipkaart lub płatności zbliżeniowych na opłatę za przejazd składają się: opłata startowa (wspólna dla całego kraju) oraz opłata za każdy przejechany kilometr (naliczana co 50 m, zależna od miasta lub regionu). A w jaki sposób system wie, ile przejechaliśmy? Wystarczy odbić naszą kartę przy rozpoczęciu oraz po zakończeniu podróży. W przypadku nabycia biletów papierowych na jeden przejazd płacimy zawsze tyle samo.
• W transporcie kolejowym opłata przy płatności zbliżeniowej jest taka sama jak w przypadku fizycznych biletów jednorazowych, ale w przypadku tych drugich dopłacamy 1,00 € (4,31 zł) za ich wydruk. Opłata za wydruk naliczana jest zarówno podczas zakupu biletu w kasie, jak i w automatach.

Dzieci poniżej 4. roku życia mogą zawsze podróżować za darmo w transporcie publicznym w Holandii. Bilety ulgowe są dostępne dla dzieci w wieku 4-11 lat. Wszyscy powyżej 12. roku życia kupują bilet normalny. W przypadku osób powyżej 65. roku życia, w wielu środkach transportu przy płatności w modelu zbliżeniowym obowiązuje zniżka taka jak dla dzieci.

OVpay - płatność z wykorzystaniem własnej karty płatniczej

System ten został wprowadzony w 2022 roku i pozwala na korzystanie z własnej karty płatniczej,debetowej lub kredytowej, a także z urządzeń mobilnych (telefonu, zegarka). Działa to banalnie prosto - w trakcie rozpoczęcia podróży wystarczy przyłożyć naszą kartę (urządzenie) do czytnika, a następnie zrobić to samo przy jej zakończeniu. Najpóźniej na drugi dzień środki zostaną pobrane z naszego konta.

Karta OV-chipkaart

Do niedawna karty OV-chipkaart stanowiły podstawę korzystania z transportu publicznego dla każdego, kto przyjeżdżał do Holandii na nieco dłużej. System ten początkowo został wdrożony w metrze w Rotterdamie w 2005 roku i przez kolejne lata - aż do 2014 roku - zastępował istniejące rozwiązania w innych miastach, stając się ostatecznie ogólnonarodowym standardem.

Wadą systemu z perspektywy turysty jest fakt, że wymaga zakupu anonimowej karty przedpłaconej OV-chipkaart, a następnie jej doładowywania. Karta taka kosztuje minimum 7,50 € (32,32 zł)€ i jest ważna przez 5 lat. Możemy wyrobić ją w punktach informacji oraz w automatach na dworcach, a także w wielu punktach sprzedaży.

Aby korzystać z karty OV-chipkaart wystarczy na początku podróży przyłożyć naszą kartę do czytnika, i zrobić to samo po zakończeniu. Mechanizm jest identyczyny jak w przypadku płatności zbliżeniowych.

Na końcu naszego artykułu umieściliśmy więcej informacji praktycznych o karcie OV-chipkaart.

Zasady korzystania z transportu publicznego w Holandii

Bez względu na sposób płatności zasady podróżowania transportem są takie same: naszą kartę lub bilet powinniśmy odbić przy rozpoczęciu oraz po zakończeniu podróży.

• W autobusach i tramwajach odbijamy ją w specjalnym automacie wchodząc do pojazdu oraz go opuszczając.
• W metrze korzystamy z bramek.
• W przypadku pociągów automaty do odbicia karty znajdują się przy wejściu na dworzec lub na peronie. Jeśli przesiadamy się z pociągu do innego pociągu, odbijamy kartę tylko po zakończeniu ostatniego fragmentu podróży.

W momencie odbicia karty przy wyjściu (zakończeniu podróży) automat wyświetli nam opłatę oraz saldo (w przypadku OV-chipkaart).

Komunikacja międzymiastowa - pociągi w Holandii

Najwygodniejszym środkiem transportu pomiędzy większymi miastami w Holandii są pociągi zarządzane przez narodowego przewoźnika Nederlandse Spoorwegen (w skrócie NS). Przejazdy obsługiwane są dwoma typami pociągów: Sprinter oraz Intercity. Warto pamiętać, że w przypadku pociągów Sprinter na pokładzie nie ma toalety.

W przypadku pociągów różnica pomiędzy fizycznym biletem jednorazowym, zakupionym w automacie lub w kasie, a skorzystaniem z karty przedpłaconej wynosi 1€ (jest to suplement pobierany za wydruk biletu). Korzystając z prostej matematyki, koszt karty przedpłaconej OV-chipkaart zwróciłby nam się po 8 przejeździe pociągiem.

Komunikacja miejska oraz regionalna - informacje praktyczne

Podstawą transportu miejskiego w Holandii są autobusy, a największych miastach dostępne są również tramwaje lub metro.

Co warto wiedzieć?

• Praktycznie we wszystkich holenderskich miastach możemy korzystać z kart OV-chipkaart. Karty OVpay dostępne są w coraz większej liczbie miejsc. W niektórych, choć nie wszystkich miastach sprzedawane są również bilety jednorazowe.
• Płatności zbliżeniowe działają również w autobusach regionalnych. Dla przykładu, w kursujących w regionie Amsterdamu autobusach firmy Connexxion zapłacimy znacznie mniej w modelu zbliżeniowym niż kupując bilety pojedyncze.
• Bilety dzienne również powinny móc zostać nabite na naszą kartę OV-chipkaart - z całą pewnością jest to możliwe w Amsterdamie.
• Bilety pojedyncze często możemy zakupić u kierowcy autobusu, a nawet w tramwaju - choć zawsze lepiej sprawdzić to przed wejściem do pojazdu.

Płatności zbliżeniowe - opłata za przejazd

W przypadku komunikacji miejskiej i regionalnej koszt przejazdu wyliczany jest algorytmem - kwota bazowa (wspólna dla całej Holandii w kwocie 1,08 € (4,65 zł) w całej Holandii) + opłata za każdy kilometr wyliczana co 50 m (zależna od miasta, np. 0,196€ w Amsterdamie).

Co się bardziej opłaca - płatność zbliżeniowa czy bilet pojedynczy?

Wszystko zależy tak naprawdę od pokonywanej odległości. Na przykład, w przypadku Amsterdamu koszt przejechania 3 km wynosi około 1,65 € (7,11 zł) w przypadku płatności zbliżeniowej oraz 3,40 € (14,65 zł) przy bilecie jednorazowym. Różnica jest widoczna gołym okiem, więc szkoda nie skorzystać z OVpay lub OV-chipkaart.

Transport publiczny w Holandii - wyszukiwanie połączeń

Planując podróżowanie po Holandii warto zapoznać się ze stroną 9292, gdzie sprawdzimy dokładną trasę z punktu A do punktu B ze szczegółową rozpiską oraz ceną dla płatności zbliżeniowych.

Możemy też "dogrzebać się" do cen pojedynczych kart jednorazowych i biletów czasowych. Aby to zrobić, wystarczy kliknąć Show discounts and details, i następnie View all prices (Dutch). W zależności od przeglądarki zobaczymy okno informacyjne. Jeśli nic się nie stało, powinniśmy zjechać scrollem w dół. Niestety, opisy są po holendersku, nas z reguły powinna interesować zakładka Regionaal.

Rozkłady możemy sprawdzać również na oficjalnych stronach przewoźników, takich jak NS, czy GVP (transport publiczny w Amsterdamie)

Komunikacja międzymiastowe - autokary

W niektórych przypadkach tańszym sposobem komunikacji międzymiastowej są autokary prywatnych przewoźników. Ciekawym rozwiązaniem może być FlixBus, który obsługuje np trasę Amsterdam - Rotterdam z biletami zaczynającymi się od około 5€. Jest to kwota znacznie niższa niż w przypadku pociągu, ale bilet musimy zakupić ze sporym wyprzedzeniem na stronie przewoźnika.

Karta OV-chipkaart - informacje praktyczne

Tak jak już pisaliśmy, od momentu wprowadzenia OVpay wyrabianie i korzystanie z karty OV-chipkaart z perspektywy turysty ma coraz mniej sensu. Jeśli jednak planujecie jej zakup, poniżej przygotowaliśmy dla Was garść informacji praktycznych. Po więcej najlepiej zajrzeć na oficjalną stronę.

Ile kosztuje i gdzie kupić kartę OV-chipkaart?

Cena bazowa karty w wersji anonimowej wynosi 7,50 € (32,32 zł), choć w niektórych miejscach może być do niej doliczana niewielka opłata manipulacyjna. Kartę nabędziemy w w kilku miejscach.

• na dworcach w punktach informacji;
• w automatach NS na dworcach;
• w kioskach, np w kiosku AKO na lotnisku w Eindhoven, supermarketach i innych punktach sprzedaży. Niestety, czasem zakup karty możliwy jest jedynie wraz z doładowaniem, np. we wspomnianym kiosku widzieliśmy jedynie pakiety za 18€ (8€ karta + 10€ doładowania)

Wszystkie automaty posiadają interfejs w języku angielskim, ale nie zawsze zapłacimy w nich gotówką.

Listę wszystkich punktów sprzedaży można sprawdzić tutaj.

Jeśli planujecie zostać w Holandii na stałe lub dłużej, możliwe jest wyrobienie spersonalizowanej karty z własnym zdjęciem oraz danymi, dzięki czemu w razie kradzieży lub zgubienia można ją zablokować i odzyskać środki. W przypadku odwiedzania Holandii w celach turystycznych karta anonimowa powinna jednak w zupełności wystarczyć.

Gdzie można naładować kartę OV-chipkaart?

Kartę możemy naładować (wpłacić na nią środki do wykorzystania na podróże) na dworcach w punktach informacji, w automatach NS oraz specjalnych automatach OV. W przypadku automatów najpierw musimy przyłożyć kartę do specjalnego czynnika i dopiero później wybrać odpowiednią opcję lub kwotę doładowania.

Zwrot środków z karty

Jeśli na karcie mamy poniżej 30€ możemy udać się do kasy np. na dworcu i odebrać zwrot środków. Za każdy zwrot pobierana jest opłata administracyjna w wysokości 1€.

Uwaga! Koszt zakupu samej karty nigdy nie jest zwracany.

Gdzie można sprawdzić stan karty?

Stan karty możemy sprawdzić w maszynach NS, w specjalnych maszynach dla kart OV oraz w punkcie informacji na dworcach. Aktualne saldo powinno też wyświetlić się nam po skorzystaniu z karty.

Stan karty możemy sprawdzić także online na oficjalnej stronie.

Uwaga! Historia online aktualizowana jest z opóźnieniem około jednego dnia.