Edam (Holandia) - zwiedzanie, zabytki oraz atrakcje turystyczne

Miasto Edam kojarzone jest przede wszystkim z popularnym żółtym serem o tej samej nazwie, który właśnie stąd pochodzi i od wieków sprzedawany był w wielkich okrągłych kawałach. Co jednak ciekawe, był on produkowany w okolicy miasta, a nie w jego historycznym centrum.

Początki miasta Edam sięgają XII wieku, chociaż jego rozkwit, do którego przyczynił się właśnie handel serem, rozpoczął się ponad dwa wieki później. W XVI wieku miasto Edam otrzymało prawo do organizacji cotygodniowych targów serowych. Ser jednak nie był jedynym motorem napędowym miasta, w przeszłości powstawały tu statki i rozkwitał handel drewnem, a w najbliższej okolicy pracowali rolnicy oraz rozwijało się rybołówstwo.

Jak zwiedzać Edam?

Dziś Edam zamieszkuje mniej niż 8000 mieszkańców, a spacerując wąskimi uliczkami najstarszej części miasta ciężko uświadomić sobie, że znajdujemy się w XXI wieku. Wąskie przejścia, piękne fasady małych domów, piękne mostki - to powoduje, że Edam jest na pewno jednym z najbardziej uroczych holenderskich małych miasteczek.

Historyczna część Edam jest jednak mała, że spokojnie możemy ją dość szybko obejść pieszo. Jeśli jednak chcielibyśmy wybrać się także trochę dalej, warto zastanowić się nad wypożyczeniem roweru. Możemy to zrobić w firmie Ton Tweewielers (adres: Schepenmakersdijk 6).

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie miasta?

Wszystko zależy od tego, jak zaplanujemy wizytę. Od zewnątrz obejrzymy najważniejsze zabytki w ciągu maksymalnie 2-3 godzin. Jeśli jednak chcemy załapać się na targ serowy i wejść do muzeum miasta - możemy potrzebować nawet połowę dnia.

Co warto zobaczyć w Edam? Największe atrakcje oraz zabytki

Ratusz i plac ratuszowy (Dam)

Zwiedzanie warto rozpocząć od placu ratuszowego. Siedziba władz miejskich powstała w 1737 roku i jest jednym z najbardziej imponujących budynków w Edamie. Przed ratuszem rozciąga się plac (Dam), gdziem możemy usiąść w jednym z lokali i odpocząć. Nad wejściem do ratusza umieszczono masywny herb miasta, a nad budowlą góruje drewniana wieża.

Muzeum Miasta Edam

W ratuszu na pierwszym piętrze znajduje się pierwsza z dwóch siedzib Muzeum Miasta Edam (Edams Museum). Wystawiono tam historyczne eksponaty związane z miastem.

Po drugiej stronie kanału znajduje się druga część muzeum. Mieści się w jednym z najstarszych domów w mieście (a najstarszym z cegły), datowanym na 1540 rok. W przeszłości mieszkał tu bogaty kupiec. W środku znajdziemy informacje o życiu mieszkańców w XVI wieku oraz zobaczymy pokoje odwzorowane w stylu epoki, w tym sypialnie i kuchnię/pokój jadalny.

Waga oraz plac targowy

Po zwiedzaniu atrakcji placu ratuszowego możemy wybrać się na plac, na którym odbywa się targ serowy. Podczas targów serowych centralną rolę spełniał tzw. budynek wagi - Waag, czyli miejsce, w którym ważono zakupione dobra przed dokonaniem płatności.

W wielu holenderskich miastach targowych budynek wagi jest jednym z najbardziej wyróżniających się obiektów - nie inaczej jest w Edamie, gdzie wraz z sąsiednim placem targowym tworzy jeden z dwóch najbardziej charakterystycznych zabytkowych zespołów architektonicznych.

Targ serowy

W 1922 roku, po blisko czterech wiekach, zaprzestano organizacji pierwotnych targów serowych. Powodem było zmniejszeniem znaczenia lokalnej produkcji kosztem masowej produkcji w fabrykach.

Szczęśliwie dzisiaj możemy zobaczyć samemu jak mniej więcej wyglądał historyczny targ serowy. W lipcu oraz sierpniu, w każdą środę od 10:30 do 12:30, odbywa się inscenizacja historycznego targu. Sery są przywożone łodziami i wozami, następnie rozkładane na ziemi na placu. Sprzedawcy targują się z kupcami, a na końcu produkty są ważone na specjalnych wagach.

Oczywiście jest to przedstawienie typowo turystyczne. Całość odbywa się jednak w przyjemnej atmosferze, a wszyscy uczestnicy ubrani są w tradycyjnie stroje i chętnie pozują do zdjęć. Oprócz języka holenderskiego targ prowadzony jest również po angielsku.

Nawet w dni, gdy nie odbywa się targ serowy, budynek wagi jest otwarty, a z środka wystaje lekko wysunięta zabytkowa waga do ważenia sera. Wewnątrz budynku zobaczymy małą wystawę poświęconą produkcji sera, a nawet zakupimy ten produkt w różnych smakach - np. o smaku pesto czy z pieprzem. Na miejscu możemy spróbować różnych smaków przed zakupem.

W sklepach zakupimy również inny rodzaj sera Beemster.

St. Nicholaaskerk - Wielki Kościół

Kierując się na północ od targu znajdziemy najważniejszy kościół w mieście, St. Nicholaaskerk, który znany jest również pod inną nazwa - Grote Kerk, czyli Wielki Kościół.

Przydomek ten lepiej oddaje jego rozmiar, bowiem jest to jedna z największych świątyń w całej Holandii. Warto wspomnieć, że kościół znalazł się na liście 100 najważniejszych holenderskich zabytkowych budynków. W środku zachwycają przede wszystkim kolorowe witraże zafundowane przez miejscowych kupców oraz surowa historyczna atmosfera.

Speeltoren - wieża z dzwonnicą

Na zachód od ratusza, przy ulicy Lingerzijde 1, możemy obejrzeć wieżę z dzwonnicą (Speeltoren). Kiedyś stał tu kościół Naszej Pani (Onze-Lieve-Vrouwe-kerk), jednak do dziś pozostała po nim jedynie wieża. Warto wspomnieć, że w wieży znajduje się najstarszy zegar mechaniczny w Holandii.

Wiatrak

Inną ciekawą budowlą w Edam jest znajdujący się na wschód od ratusza wiatrak (Zuidpolder, adres Broekgouw 1135). Wiatrak nie jest dostępny do zwiedzania, warto jednak podejść i go zobaczyć - powstał w XVII wieku.

Drewniany most Kwakelbrug oraz ulica Schepenmakersdijk

Będąc w Edam warto rozejrzeć się również za historycznym drewnianym mostkiem Kwakelbrug oraz pospacerować trasą przy ulicy Schepenmakersdijk wzdłuż kanału otoczonego zielenią.

Fort Edam

Niecałe dwa kilometry na wschód od ratusza znajdziemy całkiem inną atrakcję - fort obronny. Twierdza została zbudowana w latach 1907-1914 jako część fortyfikacji obronnych Amsterdamu. W latach 1880-1920 wzniesiono kilka twierdz wokół stolicy w celu zwiększenia możliwości jej skutecznej obrony.

Warto wspomnieć, że zarówno Fort Edam, jak i pozostałe fortyfikacje zostały w całości wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO jako Linia Obronna Amsterdamu. W trakcie I Wojny Światowej w forcie stacjonowali żołnierze holenderscy, a w trakcie II Wojny Światowej fort został zajęty przez wojska niemieckie - stacjonował tu Wehrmacht.

Warto sprawdzić, czy w trakcie naszej wizyty fort nie będzie udostępniony do zwiedzania. W środku, w trakcie wycieczki z przewodnikiem, możemy zobaczyć część pomieszczeń (np. kuchnia czy pokoje mieszkalne), lub pp prostu pospacerować po jego terenie.

Edam - informacje praktyczne

Dojazd z Amsterdamu

Do miasteczka Edam dojedziemy autobusami linii 314 (ok 30 min). Wysiadamy na przystanku Edam Busstation.

Jak dostać się do Volendam?

Jeśli nam się śpieszy, możemy skorzystać z autobusów lokalnych, które zawiozą nas na miejsce w około 11-13 minut.

Jeśli jednak mamy więcej czasu, to do Volendam warto wybrać się pieszo trasą Edammerpad. Chociaż zajmie nam ona znacznie więcej czasu, będziemy mogli zobaczyć lokalną zabudowę.