Haarlem - atrakcje, zwiedzanie, zabytki. Co warto zobaczyć?

Oddalony o zaledwie 18 kilometrów od Amsterdamu Haarlem należy do mniej znanych skarbów Królestwa Niderlandów. W tym liczącym sobie ponad 750 lat mieście znajdziemy zarówno wiele śladów po jego bogatej historii, jak i całą gamę atrakcji kulturalnych.

Do Haarlemu dojedziemy w mniej niż 20 minut z dworca głównego w Amsterdamie, więc jest to idealny pomysł na krótki wypad ze stolicy.

Zwiedzanie Haarlemu

Haarlem prawa miejskie otrzymał już w 1245 roku, chociaż pierwsze wzmianki o nim pojawiły się w annałach już w X wieku. W XIV wieku Haarlem był drugim największym miastem historycznej Holandii, słynącym z produkcji statków, przemysłu tekstylnego oraz produkcji piwa.

W Haarlemie przetrwało niemało śladów tamtych czasów - spacerując po historycznej części miasta oraz po jego dalszych zakątkach raz po raz natrafimy na piękne budynki z różnych okresów.

Naszym zdaniem Haarlem jest idealnym miejscem zarówno na kilkugodzinny wypad, jak i na weekendowy wyjazd. My zostaliśmy w nim na dwa dni i nie żałowaliśmy tej decyzji

Co warto zobaczyć w Haarlemie? Największe atrakcje oraz zabytki

Rynek - Grote Markt

Podobnie jak w większości średniowiecznych miast, sercem Haarlemu był rynek. Przy haarlemskim Grote Markt, który wyróżnia się swoim okazałym rozmiarem, zobaczymy dwa najważniejsze miejskie gmachy - malowniczy ratusz powstały z wykorzystaniem dawnych obiektów klasztoru dominikańskiego oraz kościół św. Bawona.

Na placu odsłonięto pomnik przedstawiający Laurensa Janszoon Costera, jednego z pionierów prasy drukowanej.

W kamienicach przy rynku działają dziś lokale gastronomiczne oraz sklepy.

Kościół św. Bawona

Najbardziej znaną budowlą Haarlemu jest kościół św. Bawona (Grote of St.-Bavokerk), który do czasu reformacji posiadał godność katedry. Świątynia ta jest największym symbolem miasta i na pewno nie raz zobaczymy jej wnętrza oraz bryłę oglądając pejzaże miejskie niderlandzkich malarzy.

Na nas, podczas zwiedzania wnętrza, największe wrażenie wywarły wspaniałe organy. Zostały one wykonane w 1738 roku przez mistrza Christiaana Müllera i grały na nich takie sławy jak G.F. Händel oraz młody Wolfgang Amadeus Mozart. W sezonie letnim w świątyni organizowane są koncerty organowe. Aby posłuchać dźwięków organów, możemy też udać się na niedzielną mszę świętą.

Muzeum Teylersa - najstarsze, a także jedno z najciekawszych muzeów w całej Holandii

Muzeum Teylersa to miejsce warte polecenia każdemu miłośnikowi nauki oraz sztuki. Placówka uważane jest za jedną z najważniejszych w Holandii, a eksponaty w niej zebrane naprawdę imponują. Znajdziemy tutaj rzadkie minerały, szkielety, mapy, globusy i inne przyrządy wspomagające pracę naukowców w XIX i XX wieku. Miłośników historii sztuki wciągną szkice postaci ludzkich wykonane przez Michała Anioła, gdy ten przygotowywał się do udekorowania Kaplicy Sykstyńskiej.

Co nie mnie ważne - również sam budynek, w którym mieści się instytucja, ma duszę i jest wart zobaczenia. Do najpiękniejszych pomieszczeń budynku należy "Pokój Owalny" z 1784 roku.

Muzeum Teylersa znajduje się na liście 100 najważniejszych miejsc Holandii, zostało również zgłoszone na listę dziedzictwa UNESCO w 2011 roku, jednak podanie zostało odrzucone.

Muzeum Fransa Halsa

Najważniejszą galerią sztuki w Haarlemie jest położone około siedem minut spacerem od Rynku Muzeum Fransa Halsa (adres: Groot Heiligland 62).

Nazwa placówki jest nieco myląca, ponieważ wystawia ona dzieła wielu artystów pochodzących z czasów holenderskiego Złotego Wieku, jednak rdzeń jej kolekcji stanowią prace Akademii Haarlemu, jak nazywano przedstawicieli grupy artystycznej założonej w przez Fransa Halsa.

Co jednak warte podkreślenia - w muzeum zobaczymy kilkanaście prac Fransa Halsa, które są chlubą placówki (jest to największa kolekcja dzieł tego artysty wystawiana w jednym miejscu).

HAL - oddział muzeum Fransa Halsa ze sztuką współczesną i nowoczesną

Jedne z najbardziej okazałych budynków przy haarlemskim rynku (w tym urokliwy Vleeshal, gdzie w średniowieczu... sprzedawano mięso) przekształcono w przestrzeń muzealną. Dawniej mieściła się tam wystawa malarstwa starych mistrzów, lecz obecnie w HAL znajdziemy sztukę współczesną i nowoczesną.

Dom Corrie ten Boom - smutna historia Haarlemu w trakcie II wojny światowej

W Haarlemie, podobnie jak w Amsterdamie, przed wybuchem II wojny światowej mieszkało wielu Żydów, z których wielu deportowano, a istniejąca w mieście Synagoga została zniszczona.

Dzisiaj jedną z unikalnych atrakcji dających świadectwo tamtych czasów jest muzeum The Corrie ten Boom, mieszczące się w domu chrześcijańskiej rodziny ukrywającej Żydów. Podczas wojny należeli oni do gorliwych przeciwników nazistów. W środku możemy na własne oczy przekonać się jak w praktyce wyglądało życie osób pomagających Żydom i ich samych.

Brama Amsterdamska

Do najważniejszych zabytków Haarlemu należy brama Amsterdamska (Amsterdamse Poort) z XIV bądź XV wieku - jedyna zachowana brama miejska w Haarlemie. Jej nazwa nawiązuje do faktu, że właśnie tu rozpoczynała się droga w kierunku dzisiejszej stolicy.

I choć znajduje się ona kawałek od ścisłego centrum, warto się do niej przespacerować i zobaczyć ostatnią zachowaną część średniowiecznych fortyfikacji.

Wiatrak Molen De Adriaan

Kolejną atrakcją Haarlemu jest wiatrak-młyn Molen De Adriaan z 1779 roku, który przekształcony został w muzeum. Warto podejść do niego nawet wtedy, gdy nie planujemy wchodzić do środka, by zobaczyć ten położony malowniczo nad wodą zabytek.

Jopenkerk - browar w dawnym kościele

Do najbardziej zaskakujących atrakcji Haarlemu, oczywiście z perspektywy polskiego turysty, jest położony w samym centrum dawny kościół, który przekształcono w browar.

Jopenkerk to miejsce, gdzie możemy spróbować lokalnego piwa warzonego w różnych stylach, w otoczeniu wysokich kościelnych okien oraz wielkich kadzi piwowarskich. Do wyboru jest naprawdę sporo gatunków, z czego wiele to interesujące eksperymenty tutejszych piwowarów.

Katedra św. Bawona

Co ciekawe, poza centrum Haarlemu znajduje się neoromańska katedra katolicka z końca XIX wieku pod wezwaniem tego samego świętego. Katolicka Katedra św. Bawona jest możliwa do odwiedzenia i można również wejść na jej wieżę.

Hofje w Haarlemie

Hofje to określenie na dziedzińce otoczone domami zamieszkanymi przez członków konkretnej społeczności. Kompleksy takie istniały w holenderskim miastach już od średniowiecza, a kilka z nich przetrwało również w Haarlemie.

Najstarszym "hofje" zarówno w Haarlemie, jak i w całej Holandii, jest Hofje van Bakenes, który założono w 1395 roku.

Proveniershuis - urokliwy zakątek Haarlemu

Innym miejscem wartym odwiedzenia jest obszar Proveniershuis, gdzie znajdziemy rząd pięknych i kolorowych domów z XVII- oraz XVIII wieku.