Skała Gibraltarska - zwiedzanie, bilety, informacje praktyczne

Skała Gibraltarska (The Rock of Gibraltar) stanowi najbardziej charakterystyczny symbol Gibraltaru. Na tej imponującej formacji skalnej zlokalizowane są kluczowe atrakcje tego niewielkiego półwyspu, posiadającego status terytorium zamorskiego Wielkiej Brytanii.

Skała Gibraltarska - kilka słów wstępu

Skała Gibraltarska, wznosząca się na wysokość 426 metrów nad poziomem morza, to góra wapienna o wyjątkowym znaczeniu. Z jej szczytu, w pogodny dzień, rozpościera się widok na wybrzeże Afryki oraz długi pas hiszpańskiego nabrzeża. Na obszarze większości góry ustanowiono rezerwat przyrody (Gibraltar Nature Reserve), który obejmuje prawie 40% powierzchni całego półwyspu.

Znajdująca się na terenie Skały fauna jest różnorodna i obejmuje takie gatunki jak słynne makaki berberyjskie (potocznie nazywane małpkami z Gibraltaru), różne ptaki, jaszczurki, lisy czy króliki.

Już od starożytności gibraltarska formacja skalna odgrywała kluczową rolę w geografii naszego regionu. Była jednym z tzw. Filarów Herkulesa, symbolizującym granicę znanego świata. W średniowieczu na Skale wznosił się Zamek Maurów, a po przejęciu terenu przez Brytyjczyków, wydrążono w niej złożony system tuneli i schronów. Dzisiaj, pod powierzchnią góry rozciąga się około 50 km podziemnych korytarzy, służących zarówno celom wojskowym, jak i komunikacyjnym.

Wnętrze Skały skrywa też wiele naturalnych jaskiń, stanowiących dodatkowy element jej unikalnej struktury i fascynującego krajobrazu.

Magoty gibraltarskie

Bez wątpienia, najbardziej znanymi mieszkańcami Skały Gibraltarskiej są magoty gibraltarskie, bezogonowe małpy z gatunku makaków berberyjskich. Na górze żyje ich nieco ponad 300, co czyni je jedynymi dziko (a może raczej półdziko) żyjącymi małpami w Europie.

Nie ma pewności, jak magoty trafiły na Gibraltar. Jedna z hipotez mówi, że uciekły z transportu z Afryki. Jedno jest pewne – mieszkańcy nie pozwolą im wyginąć. Według legendy, Gibraltar pozostanie brytyjski tak długo, jak długo słynne małpy będą zamieszkiwać Skałę. Nawet podczas II wojny światowej legenda ta była traktowana wyjątkowo poważnie, a małpy znalazły się pod specjalną ochroną.

Magoty najłatwiej spotkać tam, gdzie gromadzą się turyści – przy stacjach kolejki linowej, w ich najbliższym sąsiedztwie oraz przy miejscach parkingowych dla busów. Jeśli kolejka linowa zatrzymuje się na środkowej stacji, wiele z małp będzie przebywać w specjalnym zakątku zwanym Apes Den. Jeśli środkowa stacja jest zamknięta, największe skupisko magotów odnajdziemy przy górnej stacji.

Pamiętajmy, że magoty gibraltarskie są dzikimi zwierzętami, a ich zachowanie może być nieprzewidywalne. Małpy te stały się wyjątkowo śmiałe, atakują i gryzą turystów, skaczą na plecy, zabierają siatki i wyciągają przedmioty z plecaków.

Aby uniknąć nieprzyjemnych zdarzeń, warto przestrzegać następujących zasad:

• Nie wolno dokarmiać małp. Nie tylko grozi za to kara w wysokości kilku tysięcy funtów, ale co ważniejsze, karmienie małp wcale im nie pomaga. Wręcz przeciwnie, może prowadzić do ich zatrucia, a w najgorszym przypadku nawet śmierci.
• Unikajmy noszenia ze sobą plastikowych siatek.
• Nasze plecaki powinny być szczelnie zamknięte, a boczne kieszenie powinny pozostać puste.
• Omijajmy małpy opiekujące się młodymi, ponieważ mogą one być szczególnie agresywne.
• Nie dotykajmy małp, gdyż mogą one reagować ugryzieniem.

Jak dostać się na szczyt Skały Gibraltarskiej?

Istnieją trzy możliwości na dotarcie na szczyt Skały Gibraltarskiej:

• pieszo,
• wjeżdżając kolejką linową Cable Car,
• korzystając z usług specjalnych busów wycieczkowych lub taksówek.

Warto jednak pamiętać, że najważniejsze atrakcje turystyczne są porozrzucane na różnych wysokościach i w różnych częściach Skały. Nawet jeśli zdecydujemy się na wjazd kolejką linową na szczyt (lub na środkową stację), zwiedzenie wszystkich zabytków i ciekawostek wymagać będzie pewnego wysiłku fizycznego i sporego spaceru. Szczegółowe informacje na temat poszczególnych atrakcji oraz sposobów dotarcia na Skałę przedstawiamy w dalszej części artykułu.

Wejście i zwiedzanie piesze

Jeśli dysponujemy odpowiednią ilością czasu i energii, zwiedzanie Skały Gibraltarskiej pieszo może być najlepszym wyborem. Choć podejścia są dość strome i ścieżki często się wiją, większość tras prowadzi wzdłuż szosy, a poruszanie się po nich nie powinno stanowić dużego wyzwania nawet dla średnio wysportowanych turystów. Pamiętajmy jednak o zabraniu odpowiedniego obuwia, picia i czegoś na głowę w przypadku upałów. Niemniej jednak, warto pamiętać o zabraniu odpowiedniego obuwia, dostatecznej ilości płynów do picia oraz nakrycia głowy na wypadek upałów. My sami podczas pierwszej wizyty przebyliśmy praktycznie wszystkie dostępne szlaki, co zajęło nam niemal połowę dnia. Podczas kolejnych odwiedzin udało nam się zobaczyć większość rzeczy w kilka godzin, ale orientowaliśmy się już dobrze w topografii terenu.

Istnieją dwa główne punkty, z których można rozpocząć piesze zwiedzanie:

Od strony północnej do rezerwatu wejdziemy wejściem usytuowanym tuż obok zamku Maurów (ulica Willis's Rd).

Trasa południowa rozpoczyna się przy pomniku Filarów Herkulesa (Pillars of Hercules) oraz Cmentarzu Żydowskim (Jews' Cemetery) (ulica Windmill Hill Rd). Stąd można podążać zarówno ulicą, jak i słynnymi Schodami Śródziemnomorskimi (Mediterranean Steps). Wybierając schody, powinniśmy przygotować się na trudniejsze podejście po nierównych stopniach wykutych w skale oraz dzikich fragmentach, które może zająć więcej czasu - do pokonania będziemy mieć około 200 metrów wysokości. Wyjdziemy wtedy niedaleko Baterii O’Hara’y, tuż obok najwyższego punktu Skały. Jeśli nie czujecie się na siłach lub nie macie doświadczenia w górskich wędrówkach, lepiej odpuścić.

Oprócz nich istnieje jeszcze trzecie wejście przeznaczone dla turystów poruszających się pieszo - znajdziecie je przy baterii Devil's Gap.

Kolejka linowa Cable Car

Wiele osób decyduje się na wjazd na szczyt Skały Gibraltarskiej kolejką linową. Jest to atrakcyjna opcja, zwłaszcza gdy dysponujemy ograniczonym czasem lub zależy nam głównie na podziwianiu okolicy i zobaczeniu małpek. Jeśli planujemy odwiedzić kluczowe atrakcje, warto rozważyć wjazd kolejką na górę i następnie piesze zejście na dół (lub w odwrotnej kolejności).

Podróż kolejką na szczyt trwa około 6 minut. Istnieją dwie stacje: Middle Station oraz Upper Station. Należy jednak pamiętać, że stacja środkowa nie funkcjonuje pomiędzy kwietniem a październikiem.

Aktualne dni i godziny funkcjonowania oraz ceny najlepiej sprawdzić na tej stronie.

Uwaga! W przypadku dużego wiatru kolejka może nie funkcjonować.

Taksówki i busy wycieczkowe

Dla osób, które nie chcą lub nie mogą pokonywać Skały Gibraltarskiej pieszo, atrakcyjnym rozwiązaniem mogą być specjalne taksówki lub busy wycieczkowe. Takie usługi oferują wygodny sposób zwiedzania, gdyż kierowca transportuje turystów z jednej atrakcji do drugiej. Wycieczka taka trwa zwykle od półtorej do trzech godzin.

Koszt takiej wycieczki może się różnić w zależności od sezonu oraz ilości chętnych uczestników. Jeśli planujecie odwiedzić Gibraltar w sezonie, warto rozważyć wcześniejsze znalezienie odpowiedniej firmy i zarezerwowanie miejsc. Poza głównym sezonem turystycznym, przy wejściu do kolejki linowej oraz w centrum miasta, z łatwością można spotkać taksówkarzy czy przedstawicieli firm oferujących tego typu usługi. Wybierając tę opcję zwiedzania, warto jednak zawsze upewnić się co do ceny oraz warunków świadczenia usługi, aby uniknąć nieporozumień.

Ile kosztuje zwiedzanie Skały Gibraltarskiej?

Skała Gibraltarska, będąca rezerwatem przyrody, wymaga od zwiedzających zakupienia specjalnego biletu zwanego Nature Reserve Pass.

Dla dorosłych cena biletu wynosi 25£, natomiast dla dzieci w wieku od 5 do 11 lat 17£. Najmłodsi poniżej 5. roku życia wchodzą za darmo. Bilet Nature Reserve Pass umożliwia zwiedzanie wszystkich atrakcji zlokalizowanych na Skale.

Bilet łączony, obejmujący wstęp do rezerwatu oraz przejazd kolejką linową w obie strony, kosztuje 44£ dla dorosłych oraz 26£ dla dzieci 5-11. Istnieje również opcja nieco tańszego biletu łączonego, który pozwala na jednokrotny przejazd kolejką - na przykład wjazd na górę z opcją zejścia pieszo. Różnica to jednak zaledwie kilka funtów.

Dostępna jest także opcja zakupu biletu wyłącznie na przejazd kolejką linową Cable Car. Pozwala ona na wjazd na szczyt, ale nie możemy opuścić najbliższej okolicy stacji.

Bilet można nabyć online (link do zakupu znajdziecie na oficjalnej stronie), w punkcie Gibraltarinfo po hiszpańskiej stronie granicy lub w kasach przy każdym z wejść. Jeśli dokonamy zakupu online lub po stronie hiszpańskiej, będziemy mogli skorzystać z darmowego autobusu wahadłowego, który dowiezie nas spod granicy do stacji kolejki linowej.

Ile czasu potrzebujemy na zwiedzenie Skały Gibraltarskiej?

Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, gdyż wszystko zależy od indywidualnego tempa zwiedzania oraz od ilości czasu, jaki chcemy poświęcić na poszczególne atrakcje. Jeśli planujemy odwiedzić wszystkie kluczowe miejsca i chcielibyśmy skorzystać z kolejki linowej w jedną stronę, powinniśmy przeznaczyć na to od 3 do 5 godzin. Natomiast jeśli preferujemy poruszanie się wyłącznie pieszo, nasza wycieczka może wydłużyć się o dodatkową godzinę lub dwie.

Atrakcje Skały Gibraltarskiej

Dla wielu osób, już sama Skała Gibraltarska stanowi fascynującą atrakcję. Jej teren obfituje w punkty widokowe (na górnej stacji kolejki linowej znajduje się taras z kawiarnią) oraz malownicze trasy spacerowe.

Oprócz nich, posiadacze biletu Nature Reserve Pass mogą zwiedzić wiele innych ciekawych miejsc. Poniżej opisaliśmy te, które nam najbardziej przypadły go gustu.

Skywalk - najpopularniejszy punkt widokowy na Skale Gibraltarskiej

Otwarty w 2018 roku taras widokowy Skywalk zalicza się do największych atrakcji Skały. Posiada on szklaną posadzkę, która powoduje, że wejście na niego jest niepowtarzalnym doświadczeniem.

Taras znajduje się na wysokości 340 metrów nad poziomem morza i oferuje niesamowite widoki na Cieśninę Gibraltarski oraz wybrzeże Afryki.

Most wiszący Windsor Bridge

Podczas planowania trasy zwiedzania, warto uwzględnić 72-metrowy wiszący most Windsor Bridge. Zlokalizowany jest on zaledwie kawałek na północ od środkowej stacji kolejki linowej. Przejście przez most, pod którym rozciąga się przepaść o wysokości niemal 50 metrów, jest emocjonującym doświadczeniem.

Jaskinia św. Michała (St Michael's Cave)

Jaskinia św. Michała to kolejna z największych atrakcji Skały. Ta naturalna grota zachwyca wiszącymi stalaktytami oraz świetną akustyką. Ma też bogatą historię, ponieważ wykorzystywana była już w czasach antycznych. Podczas II wojny światowej w środku utworzono szpital polowy, a po wojnie jaskinię przekształcono w audytorium.

W trakcie zwiedzania, w tle można usłyszeć muzykę, która dodaje miejscu magicznego klimatu. Oprócz głównej sali, zwiedzający mają również możliwość przejścia krótkimi tunelami. Wejście do głównej sali nie wymaga specjalnego wysiłku.

Podziemne tunele z czasów Wielkiego Oblężenia

Wewnątrz gibraltarskiej góry wydrążono kilkadziesiąt kilometrów tuneli oraz bastionów. Pierwsze z nich powstały w trakcie Wielkiego Oblężenia, trwającego od 1779 do 1783 roku, i z tego powodu nazywane są Tunelami Wielkiego Oblężenia (Great Siege Tunnels).

Oblężenie półwyspu trwało dokładnie 3 lata, 7 miesięcy i 12 dni. Przeważające siły hiszpańskie atakowały zarówno od strony lądu, jak i morza, ale nie dały rady odbić tego małego skrawka lądu z rąk brytyjskich. Brytyjczycy mimo braków zaopatrzenia dzielnie stawili im czoła.

Te historyczne tunele są obecnie udostępnione do zwiedzania. Podczas wizyty zwiedzający mogą obejrzeć plansze informacyjne oraz inscenizacje, ukazujące różne sceny z życia codziennego żołnierzy z tamtego okresu. Odwiedzając bastiony, będziemy mogli również wyjrzeć na zewnątrz przez otwory dla armat.

Tunele te robią wrażenie swoją długością. Początkowo zostały one wydrążone, aby umieścić armaty wewnątrz klifu, na wysokości formacji zwanej The Notch, znajdującej po wschodniej stronie góry. Co interesujące, prace te wykonano bez użycia zaawansowanych narzędzi – jedynie za pomocą prochu. Z czasem je jednak rozbudowano.

Bateria O’Hary - najwyższy punkt Gibraltaru

Na najwyższym szczycie Gibraltaru, na wysokości 426 metrów, znajduje się bastion znany jako Bateria O’Hara (O’Hara’s Battery). Podejście do niego to świetna okazja, aby spojrzeć w stronę Afryki z nieco innej perspektywy

Zamek Maurów (Moorish Castle) i punkt widokowy na wieży

Nazwa Zamek Maurów brzmi dumnie, jednak z tej dawnej warowni do dziś przetrwała tylko jedna część - Wieża Hołdu (Tower of Homage). Po wejściu do jej wnętrza będziemy mieli okazję przejść przez kilka pięter i wspiąć się na jej szczyt, gdzie znajduje się punkt widokowy. Konstrukcja w obecnym kształcie powstała w 1333 roku, kiedy to Arabowie odbili półwysep z rąk hiszpańskich i przebudowali starą wieżę. Od tamtej pory wieża przetrwała aż 10 oblężeń.

Wieża wznosi się na wysokość 23 metrów i umiejscowiona jest 100 metrów nad poziomem morza.

Wystawa City Under Siege

Wystawa zatytułowana "City Under Siege" (Miasto pod oblężeniem) znajduje się w budynkach, które prawdopodobnie były pierwszymi konstrukcjami wzniesionymi przez Brytyjczyków na Gibraltarze. Chociaż wystawa i same budynki nie są zbyt imponujące, na miejscu można zobaczyć kilka scen przedstawiających codzienne życie żołnierzy. Szczególną uwagę warto zwrócić na rysunki ozdabiające ściany.

Tunele z okresu II wojny światowej (World War II Tunnels)

Drugi etap rozbudowy sieci tuneli na Gibraltarze przeprowadzono w trakcie II wojny światowej. Brytyjscy inżynierowie stworzyli wówczas złożony system bunkrów i przejść, mający zapewnić schronienie przed ewentualnym niemieckim atakiem. Te wojenne tunele są udostępnione do zwiedzania, ale tylko podczas około 40-minutowej wycieczki z przewodnikiem.

Dolne jaskinie św. Michała

W 1942 roku saperzy, pracując w jaskini św. Michała, niespodziewanie natrafili na wejście do kolejnego poziomu jaskiń. W ich wnętrzu odkryto kilkanaście pomieszczeń i przejść, które powstały blisko 20 000 lat temu.

Dolne jaskinie można odwiedzić podczas około 3-godzinnej, oddzielnie płatnej wycieczki z przewodnikiem. To miejsca niezmienione przez człowieka, dlatego odwiedzający powinni być w dobrej kondycji fizycznej. Z tego względu powinniśmy być w stosunkowo dobrej formie fizycznej. Więcej informacji znajdziecie pod tym adresem.