Pałac Dożów - zwiedzanie siedziby władców Wenecji

Pałac Dożów (wł. Palazzo Ducale) w Wenecji przez długie stulecia stanowił główny ośrodek władzy potężnej republiki morskiej. Jego wnętrza mieściły prywatne apartamenty urzędującego doży, sale zgromadzeń, sąd, a nawet więzienie.

Stojący przy Placu św. Marka gotycki zabytek należy do największych atrakcji Wenecji i jest chętnie odwiedzany przez turystów. Z naszego artykułu dowiesz się więcej o jego historii i architekturze. Sprawdzisz też jak zwiedzać Pałac Dożów w Wenecji.

Historia Pałacu Dożów w Wenecji

Pierwszy zamek w formie fortu z czterema wieżami na każdym z rogów stanął w tym miejscu już na początku IX wieku, ale spalono go w trakcie zamieszek w 976 roku (wraz z sąsiadującą z nim starą Bazyliką św. Marka) i nie pozostał po nim żaden ślad. W XII w. na miejscu odbudowanego zamku powstał pałac w stylu wenecko-bizantyńskim, ale z tego obiektu również nic nie przetrwało - jeśli chcielibyśmy zobaczyć jak mogła wyglądać jego fasada, to wystarczy obejrzeć gmach Fondaco dei Turchi (obecnie Muzeum Historii Naturalnej), będący najważniejszym przykładem architektury z tamtego okresu.

Widoczną dziś formę Pałac Dożów zaczął przybierać w pierwszej połowie XIV wieku. Kolejni dożowie go rozbudowywali, dobudowując nowe skrzydła oraz dekorując fasady. W 1483 roku wybuchł wielki pożar, który poważnie zniszczył gotycki gmach, ale szczęśliwie podjęto decyzję o odbudowie elewacji w tym samym stylu.

W późniejszym okresie pałac wciąż nawiedzały pożary i nieustannie go rozbudowywano - powstało chociażby nowe więzienie. Aż do upadku Republiki Weneckiej w 1797 roku Pałac Dożów pełnił funkcję siedziby władcy (to tu znajdowały się jego apartamenty) oraz centrum administracyjnego (odbywały się w nim posiedzenia Wielkiej Rady oraz rozprawy sądowe). Następnie trafił w ręce administracji francuskiej, potem austriackiej. Od 1866 roku znajduje się w posiadaniu zjednoczonego państwa włoskiego, a od XX wieku pełni funkcję muzeum.

Dożowie weneccy - kilka słów wprowadzenia

Doża to tytuł przysługujący najwyższym urzędnikom, de facto władcom, Republiki Weneckiej (posługiwano się nim również w Genui). Jego nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa dux, którym określano gubernatorów bizantyńskich prowincji (w VII i VIII wieku Wenecja była prowincją cesarstwa wschodniego).

W sumie władzę w Wenecji przez cały okres jej istnienia dzierżyło 120 dożów - pierwszym z nich był Paolo Lucio Anafesto (wybrany w 697 roku), a ostatnim Ludovico Manin, który abdykował przed Napoleonem.

Dożowie byli wybierani i pełnili swoją funkcję dożywotnio - aż do śmierci musieli przebywać w Pałacu Dożów i nie mogli w swobodny sposób opuszczać wyspy.

Pałacu Dożów w Wenecji

Pałacu Dożów - architektura, elewacje, zabytki

Trzykondygnacyjny Pałac Dożów uznawany jest za arcydzieło architektury gotyckiej, ale widoczne są w nim również wpływy renesansowe, bizantyńskie, a nawet orientalne i mauretańskie.

Dziedziniec oraz Schody Gigantów

Centralnym punktem założenia jest renesansowy wewnętrzny dziedziniec ze wspaniałymi schodami Scala dei Giganti, które prowadzą na główne piętro pałacu. Ich nazwa wywodzi się od dwóch posągów flankujących wejście - jeden przedstawia Marsa, a drugi Neptuna. Wybór postaci nie był przypadkowy - bóg wojny reprezentuje wenecką potęgę na lądzie, a Neptun na morzach. Ich twórcą był Jacopo Sansovino, który zaprojektował kilka najważniejszych budynków wokół Placu św. Marka.

Na środku dziedzińca stoją dwie studnie z XVI wieku.

Pałac Dożów (Palazzo Ducale) w Wenecji

Gotyckie elewacje

Najbardziej charakterystycznym elementem kompleksu są gotyckie elewacje wychodzące w stronę kanału oraz placyku św. Marka (Piazzetta San Marco). Fasady te składają się z dwukondygnacyjnych arkad (niższe z grubszymi kolumnami pełnią funkcję podcieni) oraz inkrustowanej ściany ponad nimi.

Porta della Carta - główne wejście do pałacu

Porta della Carta jest głównym wejściem (jednym z dwóch) do kompleksu pałacowego. Gotycka brama pochodzi z XV wieku i została wykonana z kilku rodzajów marmuru. Budowla przylega do Bazyliki św. Marka, która dawniej pełniła funkcję prywatnej kaplicy władcy.

Nad wejściem umieszczono dożę Francesco Foscariego klęczącego przed symbolem miasta - lwem św. Marka. Jest to niestety wyłącznie kopia tego dzieła, bowiem oryginał został zniszczony w czasach napoleońskich (z pierwotnej rzeźby przetrwała wyłącznie głowa władcy wystawiana w muzeum pałacowym).

Nazwa bramy (Brama Papieru) nawiązuje do faktu, że znajdowało się tu biuro skryby, z usług którego korzystali niepiśmienni mieszkańcy.

Wnętrza

Wewnątrz pałacu znajdują się prywatne apartamenty doży (przebudowane w stylu renesansowym po pożarze z 1483 roku), sale balowe, sale administracyjne, sale zgromadzeń oraz inne pomieszczenia wykorzystywane przez władze publiczne. Wszystkie przez stulecia ozdabiali najwięksi weneccy malarze oraz rzeźbiarze (m.in. Tintoretto, Paolo Veronese czy Tycjan).

Do najwspanialszych pomieszczeń należy ozdobiona malowidłami monumentalna Sala Wielkiej Rady (wł. Sali del Maggior Consiglio). Przedstawiciele tego organu odpowiedzialni byli za wybór doży.

Innym wartym wzmianki elementem architektonicznym pałacu są Złote Schody (Scala d'Oro) prowadzące na drugie piętro, które ozdobiono wspaniałymi stiukami.

Pałacu Dożów w Wenecji

Bocca di Leone (Usta Lwa)

Ta charakterystyczna skrzynka przeznaczona była wyłącznie do składania donosów na innych mieszkańców, o czym przypomina inskrypcja umieszczona pod twarzą z otworem w miejscu ust.

Nowe więzienie oraz Most Westchnień

Przez kilka stuleci cele więzienne znajdowały się w głównej części pałacu. W połowie XVI wieku powstało nowe więzienie, które wzniesiono po wschodniej stronie Kanału Pałacowego. W kolejnym stuleciu obie budowle połączone zostały krytym Mostem Westchnień, który - czego nie widać od zewnątrz - posiada dwa niezależne korytarze i pozwalał na transport skazańców pomiędzy więzieniem a sądem.

Pałacu Dożów w Wenecji

Zwiedzanie Pałacu Dożów w Wenecji

Obecnie Pałac Dożów pełni funkcję muzeum oraz atrakcji turystycznej. Na spokojne zwiedzenie kompleksu powinniśmy zaplanować około 90-120 minut.

Na trasie zwiedzania znajdują się:

• Muzeum Museo dell’Opera, które w swojej kolekcji posiada kilkadziesiąt oryginalnych kapiteli z arkad fasady pałacu oraz oryginalne elementy rzeźbiarskie z bramy Porta della Carta.
• Renesansowe prywatne apartamenty doży (zobaczymy w nich m.in. monumentalne globusy).
• Pomieszczenia administracyjne - w tym chociażby Sala Wielkiej Rady (wł. Sali del Maggior Consiglio) oraz Sala Senatu.
• Złote Schody (Scala d'Oro).
• Galeria z widokiem na lagun.
• Zbrojownia.
• Więzienie.
• Jeden z korytarzy Mostu Westchnień.

Pałac Dożów - bilety

Niestety, w momencie ostatniej aktualizacji naszego artykułu wciąż nie istniał bilet pojedynczy do pałacu. Chcąc zwiedzić Pałac Dożów musimy zakupić bilet łączony do pałacu + pozostałych muzeów przy Placu św. Marka. Jego cena to 25,00 € (107,75 zł) przy zakupie online na oficjalnej stronie z wyprzedzeniem co najmniej 30-dniowym lub 30,00 € (129,30 zł) w pozostałych przypadkach.

W ramach biletu do Pałacu Dożów możemy odwiedzić również:

• Muzeum Archeologiczne,
• monumentalne sale w bibliotece Marciana,
• Museo Correr.

Dostepne są również o połowę tańsze bilety ulgowe dla osób do 25. i powyżej 65. roku życia.

Alternatywą jest zakup wycieczki z przewodnikiem w cenie 32,00 € (137,92 zł). Po jej zakończeniu będziemy mogli zwiedzić samodzielnie resztę pałacu, ale nie wejdziemy już do powyższych muzeów.

Dni i godziny otwarcia Pałacu Dożów

Aktualne dni i godziny otwarcia najlepiej sprawdzić na oficjalnej stronie zabytku.