Nowy Pałac (niem. Neues Palais) w Poczdamie
Nowy Pałac (niem. Neues Palais) to największy ze wszystkich pałaców wzniesionych za panowania Fryderyka Wielkiego w poczdamskim Parku Sanssouci.
Budowla zachwyca nie tylko bogato zdobioną barokową fasadą, ale przede wszystkim różnorodnymi dekoracjami pałacowych apartamentów i sal.
Pokaz potęgi Fryderyka Wielkiego
Decyzja o budowie pałacu zapadła tuż po zakończeniu wojny siedmioletniej w 1763 roku. Fryderyk Wielki chciał okazałą budowlą zaprezentować wrogom oraz sojusznikom swoją siłę polityczną. Prace budowlane trwały przez siedem lat i zakończyły się w 1769 roku.
Fryderyk Wielki w dniu rozpoczęcia budowy był już w piątej dekadzie życia (jego poddani nazywali go wtedy Starym Frytzem) i nie planował przeprowadzać się do nowego pałacu. Król Prus preferował swój ukochany Pałac Sanssouci. Nowy Pałac miał pełnić funkcje rezydencji dla oficjalnych gości oraz służyć jako miejsce organizacji ważnych imprez i ceremonii państwowych, a w późniejszym okresie w tutejszych murach organizowano również bale i inne imprezy.
Za projekt pałacu odpowiadała dwójka architektów: Johann Gottfried Büring oraz Heinrich Ludwig Manger, choć już w trakcie prac część obowiązków przejął Karl von Gontard, który zajmował się dekoracją wnętrz.
Nowy Pałac przyciąga wzrok już z oddali. Elewację ze wszystkich stron ozdabiają dwa rzędy statui - pierwszy znajduje się na poziomie parteru, a drugi na dachu. W środku powstały m.in. majestatyczna sala balowa oraz teatr. Przy wykańczaniu wnętrz zadbano o symbolikę. W części pomieszczeń wykorzystano marmur pochodzący ze Śląską, który po wojnie siedmioletniej ostatecznie znalazł się w posiadaniu Królestwa Prus.
Na tyłach pałacu wzniesiono monumentalny zespół budynków. Jego centralną częścią jest wysoki na 24 metry łuk triumfalny. Od łuku w obie strony odchodzi kolumnada składająca się z 158 filarów, która łączy łuk triumfalny z dwoma budynkami gospodarczymi.
Kompleks ten jest dopełnieniem pałacu i aż trudno uwierzyć, że znajdowały się tam po prostu pomieszczenia dla służby. Obecnie w dawnym pomieszczeniach gospodarczych swoje biura ma Uniwersytet Poczdamski.
Zarówno Nowy Pałac jak i dawny zespół budynków gospodarczych wpisano na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Modernizacja w czasach cesarskich
Od drugiej połowy XIX wieku Nowy Pałac stał się oficjalną rezydencją królewską. Pierwszym zamieszkującym go władcą był Fryderyk Wilhelm (późniejszy cesarz niemiecki Fryderyk III), a jako ostatni zajmowała go ostatnia z cesarskich par - Wilhelm II oraz Augusta Wiktoria.
Od 1859 do 1918 roku w pałacu przeprowadzono gruntowną modernizację z duchem rewolucji technologicznej. W pałacowych apartamentach pojawiły się nowinki, w które w czasach Fryderyka Wielkiego zapewne nikt nie dałby wiary.
W pałacu zainstalowano prąd oraz kanalizację. W apartamentach królewskich stworzono łazienkę i podpięto dzwonki, za pomocą których można było wzywać służbę. W budynku zamontowano nawet windę hydrauliczną.
Zwiedzanie Nowego Pałacu [stan na styczeń 2020]
Sposób zwiedzania Nowego Pałacu zależy od pory roku. W sezonie letnim (od 1 kwietnia do 31 października) pałac możemy zwiedzić samodzielnie z darmowym przewodnikiem audio w języku polskim lub w trakcie wycieczki z przewodnikiem. Na wizytę warto zaplanować od 75 do 90 minut. W pozostałe miesiące wizyty możliwe są tylko w trakcie wycieczki z przewodnikiem.
Wybierając się do pałacu musimy zarezerwować konkretne okno czasowe. Dotyczy to zarówno wycieczki z przewodnikiem jak i samodzielnego zwiedzania. Rezerwacji dokonamy w punkcie informacji lub w kasach podczas zakupu biletu. Jeśli przegapimy nasze okno czasowe lub nie będziemy posiadali rezerwacji, to nie zostaniemy wpuszczeni do środka.
Bilet możemy kupić w kasach innych pałaców w Parku Sanssouci, w jednym z punktów informacji lub online.
Dostępnych jest kilka rodzajów wejściówek:
- bilet pojedynczy do Nowego Pałacu w cenie 10€ (ulgowy 7€),
- bilet sanssouci+ w cenie 19€ (ulgowy 14€), który pozwala na zwiedzenie wszystkich pałaców w Poczdamie w ciągu jednego dnia,
- bilet sanssouci+ family w cenie 49€, dzięki któremu 2 osoby dorosłe i maksymalnie czwórka dzieci poniżej 18. roku życia może odwiedzić każdy z pałaców w Poczdamie w ciągu jednego dnia.
Przy zakupie biletu online nie ma możliwości zarezerwowania godziny zwiedzania Nowego Pałacu. W takim przypadku będziemy musieli dokonać rezerwacji na miejscu w jednym z punktów informacji, lub spróbować skontaktować się wcześniej telefonicznie pod numerem telefonu +49 (0) 331.96 94-200 lub za pomocą adresu e-mail info@spsg.de.
Uwaga! Oferty jednodniowe dotyczą jedynie obiektów zarządzanych przez organizację SPSG.
Apartamenty i sale
W trakcie wizyty w Nowym Pałacu zwiedzimy wiele bogato zdobionych apartamentów i sal. Fryderyk Wielki zasłynął jako wielki orędownik wywodzącego się z Francji rokoko, a styl ten wyewoluował na jego dworze. Nurt stylistyczny występujący w wzniesionych podczas jego panowania pałaców określany jest rokokiem fryderycjańskim.
Niestety, po wojnie pałac został zniszczony i rozgrabiony przez przebywających w Poczdamie żołnierzy Armii Czerwonej. W jednym z pomieszczeń zachowała się "pamiątką" po żołnierzach rosyjskich, którzy pozostawili na ścianie napis "śmierć niemieckim okupantom".
Najważniejsze z sal:
Sala Grota (lub inaczej Sala Muszelkowa)
Już na początku zwiedzania Nowego Pałacu trafimy do jednej z najpiękniejszych sal - Sali Groty - inaczej nazywanej też Salą Muszelkową. Ta monumentalna hala jest przykładem otwartego umysłu Fryderyka Wielkiego, który przystał na tak nowatorskie rozwiązanie. Groty co prawda pojawiały się w europejskich kompleksach pałacowych, ale w ogrodach, a nie bezpośrednio w królewskich rezydencjach.
Do udekorowania Sali Groty wykorzystano 250 tysięcy muszli oraz skorup ślimaków. W XIX wieku upiększono salę raz jeszcze dodając niemal 20 tysięcy kamieni i minerałów, którymi ozdobiono ściany oraz kolumny.
Sala Marmurowa
Drugim najbardziej imponującym pomieszczeniem jest monumentalna Sala marmurowa (niem. Marmorsaal) o powierzchni 600 metrów kwadratowych, która służyła jako główna sala balowa. Za jej projekt odpowiadał Karl von Gontard.
Najważniejszym elementem dekoracji tej podłużnej sali jest geometryczna posadzka z marmuru, która uważana jest za jeden z najbardziej wartościowych przykładów rokokowych dekoracji w europejskiej architekturze pałacowej.
Posadzka potrafi tak bardzo zająć odwiedzających, że ci łatwo przegapiają wiszące na ścianach obrazy oraz malowidło sufitowe. Wszystkie z nich nawiązują do mitologii i przedstawiają m.in. Triumf Bachusa i Ariadny czy Sąd nad Parysem.
Pokój owalny
Pomieszczenie powstało prawdopodobnie w hołdzie ukochanej siostrze Fryderyka Wilhelminie. Pomieszczenie to oprócz charakterystycznego owalnego kształtu wyróżnia się naturalistycznymi ornamentami oraz przepięknym, kolorowym żyrandolem wyprodukowanym w misieńskiej manufakturze porcelany.
Apartamenty cesarza Wilhelma II
Znajdujące się na piętrze apartamenty ostatniej niemieckiej pary cesarskiej pozwalają nam cofnąć się w czasie o trochę ponad 100 lat i poczuć jak jeszcze całkiem niedawno wyglądały warunki mieszkalne władcy jednego z najpotężniejszych państw.
Pomieszczenia cesarskie charakteryzują się nowoczesnymi udogodnieniami - znajduje się w nim chociażby łazienka czy dzwonki elektryczne.
Co jeszcze zobaczymy w Nowym Pałacu?
- w pełni rokokową sypialnię,
- kolekcję porcelany wyprodukowaną w Królewskiej Manufakturze Porcelany (KPM) w Berlinie, pokój nazywany Tressenzimmer, w których jako jedynym zachowało się oryginalne obicie ścian,
- jadalnię (Galerię Marmurową) w formie wzorowanej na francuskich salach lustrzanych,
- monumentalny obraz Adolfa Menzla przedstawiający scenę koronacji Wilhelma I na Króla Prus w katedrze w Królewcu (obecnie Kalinigrad),
- wiele innych prywatnych apartamentów i pomieszczeń.
- pokój koncertowy z drewnianą posadzką oraz ścianami zdobionymi srebrem,
- bibliotekę władcy,
- meble (m.in. stoliki, krzesła, komody), zegary oraz inne wyposażenie pałacowe.
Niestety, przynajmniej do czerwca 2020 roku pałacowy teatr nie jest możliwy do odwiedzenia.
Zwiedzanie prywatnego apartamentu Fryderyka Wielkiego
W sezonie letnim (od 1 kwietnia do 31 października), w weekendy oraz święta, organizowane są wycieczki z przewodnikiem w języku niemieckim po południowym skrzydle pałacu, gdzie swój prywatny apartament posiadał Fryderyk Wielki.
Władca ten większość czasu spędzał w Pałacu Sanssouci, ale w trakcie sezonu festiwalowego, gdy Neues Palais gościł jego rodzinę i przyjaciół, “Stary Frytz” przenosił się do apartamentu w południowym skrzydle pałacu.
Królewska rezydencja charakteryzuje się bogatym wyposażeniem oraz wartościowymi dekoracjami w stylu fryderycjańskiego rokoko.
Dziękujemy organizacji SPSG za udostępnienie biletów oraz za wyrażenie zgody na fotografowanie.