Marsylia - atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca. Zwiedzanie słynnego miasta portowego.

Marsylia uchodzi za jedno z najbardziej różnorodnych i wielokulturowych miast we Francji. Od wieków rozwijała się jako miasto portowe, czemu sprzyjało położenie nad Morzem Śródziemnym i ukształtowanie geograficzne terenu. Współcześnie komercyjna część portowa została przeniesiona do nowego portu, Marseille-Fos Port, a stary port oraz okolica zostały oddane mieszkańcom i są miejscem chętnie odwiedzanym przez turystów.

Atrakcje Marsylii zaskakują różnorodnością - oprócz muzeów, portu czy historycznego starego miasta możemy wybrać się do Parku Narodowego Calanques czy popłynąć na jedną z wysp archipelagu Frioul. Plaże Marsylii są przyjemne i w dużej mierze piaszczyste. Marsylia jest też świetnym punktem wylotowym do innych miast historycznej Prowansji.

Jak zwiedzać Marsylię?

Większość zabytków i atrakcji turystycznych w Marsylii zgrupowana jest w bliskiej okolicy starego portu, dlatego część turystów w trakcie krótkiego pobytu może ani razu nie potrzebować skorzystać z komunikacji miejskiej (oprócz dojazdu z dworca do centrum miasta).

Dla niektórych pewnym problemem może być topografia. Marsylia powstała na wzgórzach oraz wzniesieniach, dlatego zwiedzanie jej może wymagać od nas pewnego wysiłku, szczególnie w przypadku wejścia pieszego pod Bazylikę Notre Dame de la Garde. Również stare miasto wznosi się na wzgórzach, ale w tym przypadku możemy wybrać mniej strome trasy.

Jeśli ruszamy dalej lub zwyczajnie chcielibyśmy poruszać się szybciej, wystarczy skorzystać z dobrze działającej komunikacji publicznej. W jej skład wchodzą autobusy, metro, tramwaje, a nawet statki.

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Marsylii?

Marsylia jest idealnym miejscem na krótki weekendowy wypad. Oczywiście zakładając, że interesuje nas głównie najstarsza część miasta. Jeśli chcielibyśmy popłynąć na jedną z wysp lub wybrać się do Parku Narodowego Calanques, lepiej będzie zarezerwować na wyjazd 3 do 4 dni.

Co warto zobaczyć w Marsylii? Największe atrakcje i zabytki

Stary Port

Stary Port (Vieux Port) to najbardziej popularny wśród turystów obszar Marsylii (dla niektórych odwiedziny tego miasta są synonimem portu i jego najbliższej okolicy). Po wielkiej rewitalizacji przeprowadzonej lata temu dawne tereny portowe zostały przekształcone w obszar przyjazny mieszkańcom i dostosowane do ruchu pieszego.

Port ma kształt długiej, wąskiej i wcinającej się wgłąb lądu zatoki. Dostępu do niego broniły dwa masywne forty, umiejscowione po obu jego stronach - fort św. Jana oraz fort św. Mikołaja.

Codziennie rano na środku przystani przy Quai des Belges funkcjonuje targ rybny, choć określenie targ dla wielu może okazać się przesadzone, gdyż z reguły jest to kilka stoisk ze świeżymi rybami i owocami morza. Kramy te zaopatrywane są świeżymi produktami prosto z łodzi zacumowanych w porcie. Warto przyjść i zobaczyć jak wyglądają stworzenia, które później lądują na naszych talerzach.

Na całym obszarze portowym odnajdziemy kilka zabytków, o których napisaliśmy więcej w kolejnym punktach. Do obiektów wartych uwagi zalicza się Hôtel de Ville, czyli ratusz miejski z imponującą fasadą.

Ze starego portu odpływają również statki turystyczne na nieodległy archipelag Frioul, a także rejsy pływające wzdłuż Parku Narodowego Calanques - o obu z nich napisaliśmy więcej w dalszej części artykułu.

Fort św. Jana

Największą atrakcją północnej części Starego Portu jest fort św. Jana (Fort Saint-Jean), który przez kilka wieków bronił do niego dostępu. Wzniesiono go w drugiej połowie XVII wieku z inicjatywy Ludwika XIV. Niestety, mimo zachowania dużej część fortyfikacji najważniejsze pomieszczenia zostały utracone podczas II wojny światowej, choć nie w skutek zbombardowania ani podczas walk. W trakcie stacjonowania w forcie niemieckich żołnierzy jednej nocy wybuchła zbrojownia. Do dziś nie wiadomo jak do tego doszło, ale według najpopularniejszej z hipotez pijani niemieccy żołnierze przypadkowo wysadzili jeden z największych zabytków miasta...

Mucem (Muzeum Cywilizacji Europejskiej i Śródziemnomorskiej)

Zaraz za fortem całkiem niedawno powstał nowoczesny kompleks muzealno-wystawowy Muceum, to skrót od Muzeum Cywilizacji Europejskiej i Śródziemnomorskiej (Museum of Civilizations of Europe and the Mediterranean). Piętrowy budynek wyróżnia się nowoczesną architekturą, a na jego dachu utworzono małą kawiarnię i taras widokowy. Nowy budynek oraz fort zostały ze sobą połączone mostem pieszym.

Samo muzeum podzielone jest na ekspozycję stałą na parterze oraz dwie ekspozycje czasowe na piętrach. Ekspozycja stała nie zachwyca, opisuje przede wszystkim rozwój rolnictwa - na miejscu zobaczymy m.in. repliki historycznych narzędzi. Bardzo ciekawe potrafią być za to ekspozycje tymczasowe, warto jednak wcześniej sprawdzić czy dana wystawa nas interesuje.

Opactwo św. Wiktora - romański skarb Marsylii

Opactwo św. Wiktora (Abbaye Saint-Victor), położone na niewielkim wzniesieniu i górujące nad portem od strony południowej, należało do najważniejszych ośrodków religijnych Prowansji od okresu wczesnego chrześcijaństwa aż do rewolucji francuskiej.

W czasach rzymskich w miejscu zabytku znajdował się otwarty kamieniołom, z którego pobierano budulec do wznoszenia zabudowań portowych. Według tradycji właśnie w nim pochowano św. Wiktora, męczennika i oficera Legii Tebańskiej (pierwszego chrześcijańskiego legionu rzymskiego), który mimo tortur nie wyrzekł się wiary. Na początku V wieku Jan Kasjan w miejscu jego grobu miał wznieść klasztor, którego św. Wiktor został patronem - tak oto rozpoczęła się historia naszego ulubionego marsylskiego zabytku.

Widoczna dziś świątynia powstała w stylu romańskim na przełomie XII-XIII stulecia i jest dość surowa, a jej główne wejście wygląda niczym brama prowadzącą do warownej twierdzy. Dawniej kompleks ten był znacznie większy i składało się na niego więcej budynków, ale do naszych czasów przetrwał wyłącznie główny kościół.

Kilka kroków od opactwa natrafimy na najstarszą w Marsylii piekarnię - Le Four des Navettes, która działa od 1781 roku. Zakupimy w niej unikatowe podłużne twardawe ciastka o smaku pomarańczowym. Wypiek ten ma kształt przypominający łódź, do czego nawiązuje również ich nazwa - Navettes - co oznacza właśnie łódkę w stylu kajaka. Przysmak powstał w celu zapewnienia pożywienia pielgrzymom przybywającym do Opactwa św. Wiktora. Piekarnia znajduje się na "świętej" trasie prowadzącej do świątyni a ciastka były nawet święcone przez arcybiskupa.

Stare Miasto (Le Panier)

Na północ od starego portu w górę pnie się najstarsza część miasta - Le Panier. W czasach antycznych właśnie na jednym z tutejszych pagórków znajdowała się grecka agora i rzymskie forum.

W swojej górnej części stare miasto jest labiryntem wypełnionych knajpkami i muralami wąskich uliczek oraz kolorowych fasad, ale dolna część przy samym porcie nie różni się już zbytnio od reszty miasta. Podczas wojny Niemcy zdecydowali się zmieść z powierzchni ziemi wszystkie ulice sąsiadujące z nabrzeżem, aby skuteczniej radzić sobie z partyzantką i łatwiej kontrolować miasto, więc niewiele przetrwało z najdawniejszej zabudowy w dolnej części marsylskiej starówki.

Na co warto zwrócić uwagę?

• Place de Lenche - plac otoczony kafejkami i knajpkami. W czasach antycznych to właśnie w tym miejscu znajdowała się grecka agora.
• The Hôtel Dieu - historyczny szpital zamieniony na pięciogwiazdkowy hotel, w którego inauguracji uczestniczył sam Napoleon III. Na terenie hotelu w części kulturalnej możemy zobaczyć fragmenty mozaiki i wykopalisk archeologicznych odnalezionych w trakcie prac remontowych.
• Maison Diamantée - budynek znajdujący się praktycznie na tyłach ratusza, który podobnie jak Hôtel de Cabre szczęśliwie przetrwał wojnę. Rezydencja powstała prawdopodobnie w połowie XVI wieku na zlecenie bogatych kupców. Nazwa kompleksu nawiązuje do fasady pokrytej popularnym we Włoszech wzorem przypominającym ucięte w połowie diamenty. Warto spróbować zajrzeć do środka i zobaczyć piękne schody oraz klimatyczne zdobienia.

La Vieille Charite - zabytkowy przytułek zamieniony na centrum kulturalne

Za największą perełkę górnej części, czy nawet całego starego miasta uchodzi zabytkowy kompleks La Vieille Charite, który służył w przeszłości jako przytułek dla schorowanych i samotnych. Jego budowa rozpoczęła się w 1671 roku i trwała aż do 1749 roku, chociaż już po 30 latach oddana do użytku została kaplica stojącą na dziedzińcu. Budynek ma kształt prostokąta z trzypiętrowymi galeriami skierowanymi do środka.

Dziś mieszczą się tu muzea oraz centrum wystawowe. Znajdziemy tu m.in. Muzeum Sztuki Afryki, Oceanii i Amerykańskich Indian (Musée d'Arts Africains, Océaniens et Amérindiens) i Muzeum Archeologiczne Morza Śródziemnego (Musée d'Archéologie Méditerranéenne). Nawet jeśli nie interesują nas zwiedzanie placówek kulturalnych, warto przyjść i zobaczyć kunszt architektoniczny kompleksu.

Bazylika Notre Dame de la Garde - popularny zabytek i punkt widokowy

Jednym z najbardziej charakterystycznych symboli Marsylii jest górująca nad miastem Bazylika Naszej Pani z Garde (Notre Dame de la Garde). Mimo że obecna świątynia powstała dopiero w XIX wieku, to wzgórze La Garde było miejscem kultu już w średniowieczu.

Bazylika Notre Dame de la Garde została wzniesiona w stylu neobizantyńskim i jest zwieńczona olbrzymią statuą Matki Bożej z Dzieciątkiem na dzwonnicy. Rokrocznie jest ona odwiedzana przez ponad milion pielgrzymów i turystów. Ci drudzy nierzadko przybywają tu jednak dla widoków na miasto, a nie z pobudek religijnych.

Sama bazylika składa się z dwóch poziomów - dolnego i górnego. Dolny poziom (krypta) został wydrążony w skale, a górny wypełniony jest z kolei mozaikami i dekoracjami w kolorze złota. Na terenie bazyliki funkcjonuje również muzeum.

Nawet jeśli nie interesuje nas sama świątynia, warto odwiedzić panoramiczny taras otaczający bazylikę. Jest to najlepszy punkt widokowy w Marsylii - zobaczymy stąd stare miasto oraz całą okolicę (w tym monumentalny stadion klubu Olympique).

Katedra La Major

Katedra La Major w symboliczny sposób oddziela od siebie starą i nową część Marsylii. Chociaż świątynia jest stosunkowo młoda, bo powstała dopiero w latach 1852-1893, to swoimi poziomymi pasami przypomina średniowieczne świątynie znane z Genui oraz miast Toskanii. Jej wnętrze, podobnie jak w Bazylice Notre Dame, udekorowane zostało w stylu neobizantyńskim.

Budowla stanęła na wzgórzu, na którym istniały wcześniejsze marsylskie katedry - pierwsza z nich datowana była na V wiek. Tuż obok stoi pozostałość po poprzedniej katedrze z XII wieku. Niestety podczas naszej wizyty nie można było wejść do środka.

La Canebière oraz zabytki i atrakcje słynnej ulicy

Bezpośrednio ze Starym Portem połączona jest ulica La Canebière, czyli jedna z najważniejszych arterii Marsylii. Wytyczono ją już w drugiej połowie XVII wieku decyzją króla Francji Ludwika XIV i przez kolejne wieki była ulubionym miejscem miejscowych wyższych sfer. To tu funkcjonowały najmodniejsze restauracje i hotele, i to właśnie na tej ulicy zamordowano króla Jugosławii Aleksandra I w 1934 roku.

Ciekawa jest jednak geneza samej nazwy La Canebière, która wywodzi się bezpośrednio od... konopi. W przeszłości w tym miejscu znajdowały się pola uprawne tej rośliny, które wykorzystywano jako budulec do lin i koszy.

Palais de la Bourse - dawny budynek giełdy

Największym skarbem La Canebière jest pięknie zdobiony dawny gmach giełdy Palais de la Bourse z XIX wieku, który powstał w stylu znanym jako styl drugiego cesarstwa. Dziś mieści się tu izba handlowa. W budynku po prawej stronie pałacu swoją siedzibą ma oficjalny punkt informacji turystycznej.

Muzeum Historii Marsylii

Kilkaset metrów na północ od obu budynków znajduje się jedno z najważniejszych muzeów miejskich - Muzeum Historii Marsylii (Musée d’Histoire de Marseille). W środku zobaczymy wiele eksponatów z całej bogatej historii miasta - w tym kawałek rzymskiego statku z II wieku. Na zewnątrz na tyłach muzeum odnajdziemy z kolei stanowisko archeologiczne (Jardin des Vestiges) z małymi pozostałościami greckiego portu oraz rzymskiej drogi.

Pałac Longchamp i muzea miejskie

Do pojawiających się najczęściej na pocztówkach z Marsylii budowli należy położony nieco na uboczu Pałac Longchamp, którego unikatowa architektura rzuca się w oczy już z oddali. Pałac powstał na niewielkim wzniesieniu, a oba jego skrzydła oddzielone zostały od siebie kolumnadą oraz imponującą fontanną, umieszczoną w centralnym miejscu.

Nawet jeśli nie planujemy wejść do żadnego z mich warto pospacerować po terenie otaczającym pałac i zobaczyć na własne oczy kaskadę wodną oraz fontannę. Zabytek znajduje się kawałek za centrum, jednak bez problemu dojedziemy do niego metrem lub tramwajem.

Pałac Pharo

Przy południowym wyjściu ze Starego Portu odnajdziemy malowniczo położony pałac, który został ufundowany w połowie XIX stulecia przez Napoleona III dla cesarzowej Eugenii. Co prawda rezydencja jest dziś w rękach prywatnych i działa w niej hotel oraz centrum konferencyjne, ale możemy wejść na jej teren i pospacerować wzdłuż przyjemnego ogrodu.

Naszym zdaniem największą atrakcją tego miejsca nie jest jednak sam kompleks pałacowy, ale widoki na port oraz stare miasto, jakie tam odnajdziemy.

Archipelag Frioul - wyspy Pomègues oraz Ratonneau

Położony zaledwie kilka kilometrów od brzegów Marsylii archipelag Frioul przyciąga turystów poszukujących ucieczki od zgiełku tętniącej życiem metropolii. W jego skład wchodzą wyspy: Pomègues, Ratonneau, If oraz malutka Tiboulen.

Dwie pierwsze - Pomègues oraz Ratonneau - połączone są ze sobą sztuczną przeprawą i możemy na nie popłynąć statkiem wyruszającym ze Starego Portu. Na miejscu czekają na nas przede wszystkim trasy spacerowe oraz ruiny historycznych fortów i szpitali. Wyspy są częścią Parku Narodowego Calanques i również tam spotkamy kojarzone z nim urokliwe formacje skalne.

Na wyspie Ratonneau przetrwały pozostałości XIX-wiecznego szpitala wzniesionego jako miejsce kwarantanny dla osób zarażonych żółtą gorączką.

Zamek If

Na początku XVI wieku na wyspie If zbudowano twierdzę mającą bronić dostępu do miasta od strony morza. Kompleks w kolejnych wiekach przekształcono w więzienie, z którego według oficjalnych relacji nikt nigdy nie zbiegł. A skoro ucieczka była tak trudna, to na wyspie więziono przede wszystkim największych wrogów politycznych państwa.

Więzienie na wyspie If znane jest szerszej publiczności jako miejsce, gdzie przetrzymywano Edmonda Dantèsa, jednego z bohaterów książki Hrabia Monte Christo autorstwa Alexandre Dumasa.

Le Corniche i plaże Marsylii

Mieszkańcy Marsylii są dumni ze swoich plaż. W porównaniu do plaż znanych chociażby w Nicei oraz innych miast Lazurowego Wybrzeża, są one bardziej piaszczyste, chociaż nadal w wodzie trafimy na niemało kamieni. Można stwierdzić, że Marsylia i Nicea są pod tym względem całkowitym przeciwieństwem. Plaże wzdłuż słynnej Promenady Anglików w Nicei są kamieniste, ale infrastruktura oraz budynki należą do zadbanych. Z kolei w Marsylii plaże są piaszczyste, jednak infrastruktura pozostawia wiele do życzenia.

Oddalone od siebie o około kilkaset metrów plaże ciągną się wzdłuż nadmorskiej trasy Le Corniche - od wysokości Opactwa św. Wiktora aż do Plages du Prado. Pierwszą z nich jest stosunkowo duża plaża Katalończyków (Plage des Catalans). Wyróżnia się ona niedużym molo, z którego zobaczymy m.in. wyspy archipelagu Frioul.

Kolejne z plaż wzdłuż Le Corniche nie są już tak duże (z wyjątkiem Plage du Prophete). Na całej długości tej kilkukilometrowej trasy natrafimy też na małe porty i knajpki. Jadąc autobusem lub idąc wzdłuż drogi miniemy monument poświęcony żołnierzom poległym w Afryce - la porte de L'orient - Monument aux Armées d’Afrique.

Plages du Prado i Park Borély

Na końcu Le Corniche rozpoczyna się promenada Georgesa Pompidou, wzdłuż której ciągnie się obszar nazywany Plages du Prado. Znajdziemy tu szerokie plaże, miejsca do uprawiania sportów wodnych, boiska, knajpki i restauracje. Jako ciekawostkę możemy podać, że na skrzyżowaniu promenady z ulicą Avenue du Prado stanęła dobrze znana z Florencji replika rzeźby Dawida.

Na wschód od Plages du Prado znajdziemy jeden z najprzyjemniejszych i na pewno najładniejszych parków miejskich w Marsylii - Parc Borély. Jego ozdobą jest XVIII-wieczny pałac Château Borély. Dziś w pomieszczeniach pałacowych mieści się Muzeum Dekoracji, Sztuki i Mody (Musée des Arts décoratifs, de la Faïence et de la Mode). Przed pałacem duże wrażenie sprawia oczko wodne.

Le Corbusier - obiekty z listy UNESCO w Marsylii

W Marsylii znajdziemy kilka zabytków najwyższej klasy, takich jak Opactwo św. Wiktora czy kompleks La Vieille Charite. To jednak nie one trafiły na listę kulturowego dziedzictwa UNESCO, tylko realizacje modernistycznego architekta Charles-Édouarda Jeanneret-Grisa, znanego lepiej jako Le Corbusier.

Architekt ten uznawany jest za jednego z najważniejszych przedstawicieli, czy nawet prekursorów modernizmu w architekturze miast. W Marsylii zaprojektował on kompleks mieszkalny Unité d’habitation zbudowany w latach 1947-1952. Z turystycznego punktu widzenia same budynki mogą nie być specjalnie ciekawe do samodzielnego zobaczenia. Jeśli jednak interesuje nas historia architektury, warto wybrać się na specjalną wycieczkę z przewodnikiem organizowaną przez miasto. W ich trakcie wejdziemy m.in. na taras widokowy i do prywatnych pomieszczeń oraz dowiemy się więcej o wizjach Le Corbusiera. Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie turystycznej Marsylii.

Park narodowy Calanques - atrakcje Marsylii poza miastem

Wystarczy ruszyć się zaledwie kawałek od centrum Marsylii, do Parku Narodowym Calanques, aby znaleźć się w całkowicie innej, dzikiej scenerii. Calanques to małe zatoki wydrążone w klifach, które wraz z otaczającym je terenem zostały połączone w park narodowy. Niektóre z calanques są malutkie, inne na tyle duże, że znajdują się przy nich porty i plaże.

Park Calanques jest idealnym miejscem na aktywne spędzenie dnia. Na całym jego obszarze czeka na nas ogrom tras spacerowych, z których część prowadzi wzdłuż wybrzeża. Pamiętajmy jednak o odpowiednim stroju i obuwiu - trasy są dość wymagające, oraz o wcześniejszym przestudiowaniu mapy tras.

Calanques możemy zobaczyć również z perspektywy morza - ze starego portu w Marsylii codziennie odpływa statek turystyczny płynący wzdłuż wybrzeża.

Atrakcje w Marsylii poza utartym szlakiem

Oprócz marsylskich atrakcji wymienionych w poprzednich punktach miasto to oferuje jeszcze wiele mniej oczywistych miejsc do zobaczenia. W tej sekcji opisaliśmy niektóre z nich, które są naszym zdaniem warte uwagi.

Łuk Triumfalny Porte d’Aix

Ten imponujący łuk triumfalny wzniesiono na część zwycięstw Napoleona, chociaż pomysł budowy takiej konstrukcji pojawił się już kilkadziesiąt lat wcześniej. Łuk służył jednocześnie jako brama do miasta od strony Aix-en-Provence. Konstrukcja i wygląd struktury wzorowane były na jej rzymskich odpowiednikach. Niestety, zapachy wokół zabytku potrafią być mało przyjemne... Dosłownie kawałek na zachód od łuku znajdziemy fragment pozostałości po średniowiecznych fortyfikacjach Marsylii.

Le Cours Julien - autentyczny zakątek Marsylii

Plac ten, wraz z otaczającym go obszarem, uchodzą za jedno z najbardziej autentycznych miejsc w Marsylii. Co tam na nas czeka? Modne knajpki i restauracje, księgarnie i małe sklepiki, wszechobecne murale i charakterystyczna fontanna po północnej stronie placu. W niektóre poranki odbywają się tu targi kwiatów czy targi staroci.

Bez problemu dojdziemy tu pieszo lub dojedziemy metrem linii M2 (stacja Notre Dame du Mont). Chociaż codziennie przebywa tu wiele osób, to biorąc pod uwagę doświadczenia niektórych turystów, nadal zdarzają się nieprzyjemne sytuacje. Warto zachować ostrożność i trzymać się skupisk ludzi.

Do innych wartych uwagi placów w Marsylii należą:

• Place Estrangin-Pastré - przyjemny plac z fontanną postawioną na cześć mieszkańców walczących z epidemią w 1720 roku. Plac otoczony jest pięknymi budynkami, z których jeden służy jako stacja metra.
• La Place Castellane - historyczny plac (wewnątrz ronda), pośrodku którego stoi imponująca fontanna z obeliskiem. Fontanna została postawiona tu w 1913 roku i symbolizuje trzy rzeki Prowansji: Durance, Gardon oraz Rodan.

La Joliette - przykład udanej rewitalizacji dawnych doków

W XIX wieku, gdy infrastruktura starego portu przestała nadążać za szybkim rozwojem miasta, zdecydowano o rozszerzeniu obszaru portowego. Na lokalizację wybrano nabrzeże zajmujące teren na północ od Fortu św. Jana, na obszarze znanym jako La Joliette.

Wzorując się na Londynie zbudowano tu doki, magazyny i inną niezbędną infrastrukturę. W XX wieku kompleks zaczął jednak tracić na znaczeniu i stopniowo niszczeć. W 1994 roku rozpoczęto projekt o nazwie Euroméditerranée, który miał na celu całkowitą rewitalizacje historycznych doków (Les Dockes) i zamienienie ich na nowoczesną przestrzeń biznesową. Dziś swoją siedzibę mają tu setki firm i jest to jeden z najlepszych przykładów rewitalizacji byłych terenów portowych w całej Europie.

W 2015 roku do użytku oddano nowoczesne centrum handlowe Terrasses du port (adres: 10 Place de la Joliette). Znajdziemy tu dziesiątki sklepów czy restauracji i zakupimy lokalne produkty.

Na dachu Terrasses du port powstał klub R2 Marseille z panoramicznym widokiem na morze i okolicę. Odbywają się tam imprezy i koncerty na ponad 1000 osób, a w pozostałe dni możemy stanąć w spokoju z drinkiem w ręku i popatrzeć np. na zachód słońca.

Do Terrasses du port dojedziemy tramwajem (T2, T3) lub metrem (M2) - wysiadamy na stacji Joliette.

Kościół św. Vincenta (Église Saint-Vincent-de-Paul)

Ten neogotycki kościół stoi niedaleko dworca św. Karola. Architekt projektując świątynię wzorował się na katedrach w Reims i Amiens. Budowa trwała od 1855 do 1886 roku.

Muzeum Marsylianki

W trakcie rewolucji francuskiej powstał dzisiejszy hymn Francji - Marsylianka (La Marseillaise). Pomimo swojej nazwy Marsylianka nie została wcale wymyślona w Marsylii, a w Strasburgu. Skąd więc nazwa? To rewolucjoniści z Marsylii pierwsi zaśpiewali pieśń podczas ataku na pałac Tuileries w Paryżu. W Marsylii powstało za to specjalne muzeum poświęcone francuskiemu hymnowi - Mémorial de la Marseillaise (adres: 23-25 rue Thubaneau), które znajduje się jednak w mało reprezentacyjnej okolicy,

Stade Vélodrome

Do najważniejszych wizytówek miasta należy klub piłkarski Olympique, który swoje mecze rozgrywa na imponującym obiekcie Stade Vélodrome (Orange Vélodrome). Stadion znany jest ze swojego oryginalnego kształtu trybun, które mogą pomieścić ponad 65 000 widzów.

Stadion możliwy jest do zwiedzania podczas wycieczki z przewodnikiem. Zwiedzanie trwa ponad godzinę i w tym czasie zobaczymy szatnię, tunel, pomieszczenia stadionowe oraz wejdziemy na trybuny.

Aktualne ceny oraz dni i godziny zwiedzania sprawdzimy na oficjalnej stronie klubu.

Wciąż mało? Garść pomysłów na jednodniowe wypady z Marsylii

Gdy zobaczyliśmy już wszystko co nas interesuje i nadal mamy czas, warto rozważyć wybranie się do jednego z okolicznych miast. Dla przykładu w zaledwie 30 minut dojedziemy do uroczego Aix-en-Provence.

Bardzo duży wybór jednodniowych wycieczek czeka na fanów historii. Do godziny z kawałkiem dojedziemy z Marsylii do jednego z historycznych miast takich jak Awinion, Nîmes czy Arles. Miasto Awinion było nawet przez jakiś czas siedzibą papieską, a dziś możemy zwiedzić Pałac Papieski z tego okresu. Dwa pozostałe miasta słyną z zabytków z czasów rzymskich, w tym ze świetnie zachowanych amfiteatrów.

Pomiędzy Awinion i Nîmes leży słynny rzymski akwedukt Pont du Gard. Dojedziemy do niego autobusem lokalnym z każdego z tych miast,

Marsylia - wskazówki i informacje praktyczne

Punkt informacji turystycznej

Główny punkt informacji turystycznej działa przy jednej z głównych arterii miasta pod adresem La Canebière 11.

W środku bez problemu dogadamy się po angielsku i otrzymamy wszystkie niezbędne informacje. Na miejscu będziemy również mogli zapisać się na wycieczki z przewodnikiem współorganizowane przez miasto. Warto zapytać o listę dostępnych wycieczek, niektóre z nich mogą nas zainteresować.

Aktualne dni i godziny otwarcia sprawdzimy na oficjalnej stronie.

Karta turystyczna Marseille CityPass

Władze miejskie Marsylii przygotowały dla turystów specjalną kartę Marseille CityPass. Oprócz darmowego transportu publicznego pozwala ona również na skorzystanie z kilku atrakcji, takich jak płatne muzea oraz pociąg turystyczny, a także ma w swojej ofercie jeden rejs na wyspę If lub na archipelag Frioul.

Karta występuje w trzech wariantach czasowych:

• karta 24-godzinna - cena 29€
• karta 48-godzinna - cena 39€
• karta 72-godzinna - cena 47€

Karta ważna jest określony czas od momentu pierwszego użycia. Kartę możemy zakupić w punktach informacji turystycznej, na lotnisku (w punkcie informacyjnych) oraz w maszynach na najważniejszych stacjach metra (Vieux-Port Metro i Gare St Charles Metro).

Od jakiegoś czasu dostępna jest również tańsza wersja karty bez darmowego transportu publicznego.

Jak oszczędzać pieniądze podczas odwiedzin Marsylii?

Marsylia, podobnie jak zresztą cała Francja, nie należy do kierunków budżetowych. Ceny są tu co prawda niższe niż na Lazurowym Wybrzeżu, ale nadal z perspektywy polskiego turysty są wysokie. Na szczęście wiele atrakcji ma rozsądne ceny lub jest darmowa. Dzięki dużej populacji arabskiej w Marsylii na szybko zjemy również wiele dań z kuchni orientalnej w rozsądnych cenach.

W Marsylii odnajdziemy sporo darmowych atrakcji. Bezpłatnie wejdziemy chociażby do zabytkowych kościołów, na teren fortu św. Jana (Fort Saint-Jean) i na dziedziniec historycznego przytułku La Vieille Charite.

Bezpłatnie zwiedzimy Muzeum Sztuk Pięknych oraz Muzeum Historii Naturalnej, które znajdują się w Pałacu Longchamp, oraz inne muzea publiczne (a dokładniej ich wystawy stałe). Zalicza się do nich także Muzeum Rzymskich Doków (Musée des Docks Romains, adres: Place Vivaux 28), które nie jest zbyt duże i opisy są jedynie w języku francuskim, ale sympatycy historii antycznej na pewno jednak w nim coś dla siebie.

Jeśli lubimy spacery warto wybrać się do Parku Narodowego Calanques, przespacerować Le Corniche czy pójść do parku Borely.

Dodatkowe wskazówki:

• pierwsza niedziela miesiąca - we Francji w każdą pierwszą niedzielę miesiąca wejście do muzeów publicznych jest darmowe. W sezonie w ten dzień powinniśmy spodziewać się tłumów.
• darmowe wejście dla osób do 26. roku życia - atrakcje zarządzane przez państwo są dostępne za darmo dla mieszkańców Unii Europejskiej do 26. roku życia. Warto przed wejściem do atrakcji sprawdzić, czy w danym miejscu zasada ta funkcjonuje.
• zakup biletów czasowych lub w paczkach jeśli planujemy korzystać więcej z komunikacji publicznej warto rozważyć zakup biletu czasowego (24- lub 72-godzinnego) albo zakup pakietu 10 biletów.

Bezpieczeństwo

Marsylia od zawsze owiana była złą sławą i uchodziła za mało bezpieczną, o czym od dawna ostrzegały przewodniki oraz artykuły w sieci. Na szczęście dzięki wysiłkom władz miejskich część turystyczna zmieniła się nie do poznania i nie różni się specjalnie od innych metropolii. Za bardziej niebezpieczne uchodzą przedmieścia, ale turyści niezbyt często się tam zapuszczają.

Naszym zdaniem nie trzeba bać się odwiedzin Marsylii, jednak mimo wszystko polecamy zachować ostrożność - zwłaszcza w komunikacji publicznej i spacerując po wąskich, bocznych uliczkach.

Na co uważać podczas odwiedzin Marsylii?

• Dworzec św. Karola (Saint-Charles) - główna stacja kolejowa w Marsylii nie należy do najprzyjemniejszych miejsc wcześnie rano i po zmroku. Nie powinniśmy jednak zamartwiać się na zapas - codziennie z dworca korzystają dziesiątki tysięcy podróżnych.
• Wieczory - Marsylia po zmroku staje się mniej przyjemna. Najlepiej nie zapuszczać się dalej od oświetlonych uliczek. Zarówno stare miasto jak i ulice na południe od portu po zmroku mogą okazać się mało komfortowe dla turystów nieprzezwyczajonych do specyfiki takich miast (co nie znaczy, że jest tam niebezpiecznie).
• Parkingi - jeśli korzystamy z własnego samochodu nie powinniśmy zostawiać na parkingach niczego wartościowego. Szczególnie na postojach poza miastem, np. w Parku Calanques czy w okolicy plaż, dochodzi do kradzieży. Turyści często skarżą się na to, że złodzieje wybijają szyby i zabierają wszystko znajdujące się w zasięgu wzroku.
• Poniedziałki - w poniedziałki najważniejsze muzea są zamknięte. Warto uwzględnić to podczas planowania odwiedzin. Wyjątkiem jest muzeum Mucem, nieczynne we wtorki. Muzea nieczynne są również 1 maja.

Historia Marsylii w pigułce

W miejscu współczesnej Marsylii już na przełomie VII i VI wieku przed naszą erą swoją kolonię o nazwie Massalia założyli Grecy. Z czasem została ona przejęta przez Rzymian, którzy przemianowali ją na Massilia. Bez względu na sytuację geopolityczną miasto zawsze pełniło funkcję istotnego portu.

We wczesnym średniowieczu Marsylia stała się ważnym centrum religijnym, a istniejące do dziś Opactwo św. Wiktora posiadało status kluczowego ośrodka chrześcijaństwa w regionie. Pod koniec XV wieku Marsylia weszła w skład Królestwa Francji, co przyśpieszyło rozbudowę miasta. W tym okresie powstały chociażby forty broniące dostępu do portu oraz słynny zamek If.

W trakcie Rewolucji Francuskiej Marsylia była jednym z najważniejszych punktów zapalnych. Niestety, w trakcie przewrotu rozkradziono i zdemolowano wiele instytucji religijnych, a niezliczona ilość drogocennych eksponatów zaginęła bez śladu. Kościoły zamieniono na magazyny lub rozebrano.

XIX wiek to z kolei czas dynamicznego rozwoju miasta - powstało wtedy wiele ważnych budynków i instytucji, jak Pałac Pharo czy Pałac Longchamp. W tym okresie zbudowano też kanalizację.

Marsylia ucierpiała znacznie podczas II wojny światowej. Część starego miasta bezpośrednio za portem została doszczętnie zmieciona z powierzchni ziemi. Niemcy nie mogli poradzić sobie z kontrolowaniem partyzantki działającej wśród wąskich uliczek, więc zdecydowali o wyburzeniu niemal wszystkich budynków z wyjątkiem kilku zabytków.

Ostatnie lata to walka władz miejskich z łatką miasta zaniedbanego i niebezpiecznego. Dużo udało się w tym względzie osiągnąć, jednak nadal pozostało wiele do zrobienia.