Gdzie na piwo w Monachium? Hale i ogrody piwne oraz informacje praktyczne
Monachium jest swoistym rajem dla niemal każdego piwosza. Sami mieszkańcy stolicy Bawarii z uwielbieniem raczą się złocistym trunkiem. W godzinach popołudniowych wszystkie popularne hale piwne i ogródki (w ciepłe dni) są wypełnione prawie po brzegi.
W Bawarii napijemy się kilku gatunków piwa. Będą to przede wszystkim lagery, ciemne lagery (dunkel), pilsy i piwa pszeniczne (weissbier). Piwa pszeniczne powinny być podawane w wysokich szklankach.
Hale i ogrody piwne
Właśnie hale i ogródki piwne są miejscem, gdzie powinniśmy udać się planując napić się lokalnego piwa. Czym różnią się one od znanych z Polski pubów czy kawiarni? Przede wszystkim rozmiarem. Często sale w halach piwnych są na tyle duże, że zmieszczą się w nich setki osób. Wyróżnia je także układ - popularne są w nich długie ławy przy których siedzą obok siebie nieznające się osoby. Zdarza się, że w największych halach na żywo gra orkiestra.
Hale i ogrody piwne niemal zawsze serwują piwo tylko z jednego browaru - i jest on uwzględniony w nazwie. Augustiner, Paulaner czy Löwenbräu - to tylko niektóre z nich. W przypadku pubów serwujących piwa od "mnichów" raczej obsługują mężczyźni, w pozostałych przypadkach zależy to od miejsca.
Będąc na miejscu nie powinniśmy biernie czekać na przyjście kelnera lub kelnerki. Warto aktywnie spróbować przywołać przechodzącego w naszej okolicy pracownika.
Pamiętajmy również, że w Monachium niemal wszędzie funkcjonuje inny niż w Polsce podział na piwa małe i duże. Piwo małe ma rozmiar 0,4l lub 0,5l, a piwo duże to 1l. Nie zdziwmy się więc, gdy wybierając duże piwo otrzymamy litrowy dzban!
Ogrody piwne
Pierwsze ogrody piwne w Bawarii pojawiły się mniej więcej na początku XIX wieku, po tym jak Król Ludwig zezwolił browarom na sprzedaż piwa w miejscu ich wytwarzania. Wcześniej tereny otaczające browary pokryte były drzewami, których celem była ochrona infrastruktury (budynki i piwnice) przed wakacyjnym słońcem.
Monachijskie ogrody piwne dzielą się na dwie kategorie - Wirtsgarten oraz Biergarten. W przypadku ogrodów Wirtsgarten możliwy jest jedynie zakup jedzenia na miejscu (np. w Löwenbräukeller). Z kolei w ogrodach typu Biergarten możemy przynosić ze sobą własne jedzenie.
Ogrody piwne przy halach i restauracjach działają z reguły od początku maja do końca września. Oczywiście, konkretne daty zależne są od pogody.
Kuchnia
Praktycznie w każdej hali piwnej serwowane są również posiłki. W przypadku wielu z nich lepszym określeniem niż hala piwna jest właśnie restauracja.
Ceny jedzenia wydają się wysokie z perspektywy turystów z Polski, jednak w momencie otrzymania dania możemy całkowicie zmienić zdanie. Porcje potrafią być olbrzymie, chociaż wyjątkiem są tu monachijskie zupy podawane raczej w małych porcjach. Jak to jednak mówią Monachijczycy, jeśli pada deszcz, zjedz zupę - dzięki temu jutro będzie lepsza pogoda.
Pytając Monachijczyków o polecane miejsca pod względem kulinarnym często można otrzymać odpowiedź, że na pewno dobrą kuchnię znajdziemy w miejscach z Augustiner w nazwie. Sprawdziliśmy to i musimy przyznać im racje.
Za ogólnie przyjętą zasadę uznaje się to, że w ruchliwy i ciepły dzień jeśli nie planujemy nic jeść to siadamy w ogródku (o ile taki istnieje!). Dzięki temu nie blokujemy w środku miejsca komuś, kto chciałby zjeść większy posiłek. Oczywiście nikt nie zabroni nam wejść do środka, kelner może jednak wyrazić w delikatny sposób swoją dezaprobatę przy składaniu zamówienia.
Oprócz pełnych dań do piwa możemy zamówić przekąski, w tym występujące wszędzie słone precle.
Inne popularne przekąski:
- Wurst - kiełbaski w różnych formach, w tym popularna biała kiełbasa Weisswurst. Najlepiej smakuje podana zbiałą kiszoną kapustą (Sauerkraut) i preclem.
- Kartoffelsalat - sałatka kartoflana. Kartofle podawane są na zimno w delikatnym sosie.
- Steckerlfisch - grillowana ryba na... patyku.
- Hendl - kurczak z różna.
- Obazda - popularna bawarska pasta z sera Camembert rozgniecionego z masłem i cebulą.
Oktoberfest
Najbardziej znanym festiwalem piwnym (Volksfest) w Niemczech jest słynny Oktoberfest. Odbywa się od połowy września do pierwszego weekendu w październiku. Festiwal organizowany jest w specjalnie rozłożonych namiotach, ich mapa dostępna jest na oficjalnej stronie pod pod tym adresem.
W trakcie Oktoberfestu wszystkie hale i ogrody są przepełnione. Jest to jednocześnie idealny moment na lepsze poznanie bawarskiej kultury.
W 2018 roku Oktoberfest odbywa się od 22 września do 7 października.
Polecane hale piwne
Hal piwnych w centrum Monachium i najbliższej okolicy jest dużo. Niektóre z nich wyróżniają się klimatem (drewniane sufity, historyczne budynki), a w innych po prostu spróbujemy lokalnego piwa i lokalnej kuchni wśród tłumów miejscowych. Pamiętajmy, że te najbardziej znane są dziś jednocześnie atrakcjami turystycznymi - znajdują się w nich sklepy z pamiątkami, czasem będzie w nich więcej turystów niż lokalsów, a ceny mogą nas negatywnie zaskoczyć.
Jeśli mamy czas to możemy w trakcie wizyty sprawdzić więcej niż jedną hale/restauracje, a do niektórych warto po prostu zajrzeć do środka i zobaczyć oryginalny wystrój.
Hofbräuhaus am Platzl
Hofbräuhaus am Platzl jest najbardziej znaną ze wszystkich monachijskich hal piwnych. Można nawet powiedzieć, że dziś w pewnym sensie miejsce to przypomina bardziej atrakcje turystyczną. W środku znajdziemy duży sklep z pamiątkami oraz turystów krzątających się wszędzie i robiących zdjęcia. Mimo tych wad nadal hala ta posiada swój niepowtarzalny klimat. Oryginalny wystrój, muzyka na żywo, pracownicy w tradycyjnych strojach - nawet jeśli nie planujemy usiąść przy stole warto zajrzeć do środka. Jeśli jednak chcielibyśmy skosztować tam lokalnego piwa najlepiej przyjść przed 17:00, później może być trudno o miejsce.
Hofbräuhaus am Platzl znajduje się samym centrum starego miasta. Mieści się w tym samym budynku w którym znajdował się otworzony 1589 roku Królewski Browar w Monachium (Staatliches Hofbräuhaus in München). Budynek został niemal doszczętnie zniszczony w trakcie II Wojny Światowej, sama hala zachowała się jednak w niemal oryginalnym kształcie.
Przykładowe ceny:
pozycja z menu | cena |
---|---|
piwo Hofbräu Dunkel 500 ml | 4,50€ |
piwo Hofbräu Dunkel 1 L | 8,60€ |
piwo Hofbräu Original 500 ml | 4,50€ |
piwo Hofbräu Original 1 L | 8,60€ |
piwo Maibock 500 ml | 4,30€ |
piwo Hofbräu Weisse alkoholfrei (bezalkoholowe) 500 ml | 4,50€ |
piwo Münchener Weisse 500 ml | 4,50 |
kieliszek wina 200 - 250 ml | 4,20 - 4,90€ |
Coca-Cola - 400 ml | 4,20€ |
woda w butelce (Tafelwasser) - 400 ml | 2,80€ |
napój pomarańczowy - 400 ml | 3,80 - 4,20€ |
sok pomarańczowy / jabłkowy - 200 ml | 2,50€ |
herbata | 2,60€ |
cappuccino | 2,90€ |
espresso | 2,30€ |
Kartoffelsuppe - zupa ziemniaczana | 4,90€ |
Precel | 1,30€ |
Obazda (obazta) - pasta serowa | 8,90€ |
Kartoffelsalat - sałatka ziemniaczana (przekąska) | 3,50€ |
Sauerkraut - kapusta kwaszona (przekąska) | 3,50€ |
Hofbräuhaus Bratwurst | 8,90€ |
Original Hofbräuhaus Würstlteller | 12,90€ |
Adres: Platzl 9, 80331 München, Niemcy Dni i godziny otwarcia: codziennie 09:00 - 23:30 Strona www
Augustiner-Keller
Augustiner Bräustuben jest drugą z najbardziej kultowych hal piwnych w Monachium. Znajdziemy ją tuż obok głównego dworca kolejowego i autobusowego. Miejsce to jest trochę mniej turystyczne niż wspomniana w poprzednim punkcie Hofbräuhaus am Platzl.
Budynek w którym mieści się restauracja składa się z kilku sal, w tym sali głównej z drewnianym sufitem przypominającej z wyglądu średniowieczną halę rycerską. Halę otacza ogród piwny na niemal 7000 miejsc!
Dania serwowane na miejscu są w bardzo dużych porcjach. W głównej sali w drugiej połowie dnia na żywo gra orkiestra.
pozycja z menu | cena |
---|---|
piwo Augustiner Edelstoff - 500 ml | 3,90€ |
piwo Augustiner Edelstoff - 1 L | 7,800€ |
piwo Augustiner dark - 500 ml | 3,90€ |
piwo Augustiner Weisserbier - 500 ml | 4,00€ |
piwo bezalkoholowe Clausthaler - 500 ml | 3,75€ |
kieliszek wina - 200 ml | 4,10 - 5,50€ |
kawa (kubek) | 3,80€ |
cappucciono | 2,70€ |
herbata (dzbanek) | 2,80€ |
Obazda (obazta) - pasta serowa / serwowane z pieczywem i preclami | 8,90€ |
deska serów (z masłem i pieczywem) | 12,95€ |
tyrolska sałatka farmerska | 11,70€ |
Tafelspitzbouillon - rosół wołowy | 4,20€ |
precel | 1,20€ |
Wurst salad | 7,95€ |
Nurnberger Bratwurst - 9 kiełbasek norymberskich serwowanych z kapustą | 11,95€ |
Augustiner Bierstubenbrotzeit - autorski mix lokalnych mięs i wędlin | 14,50€ |
Sznycel | 14,20€ |
Wiener schnitzel - sznycel wiedeński | 19,50€ |
desery | 4,90 - 7,90€ |
Adres: Arnulfstraße 52, 80335 München, Niemcy Dni i godziny otwarcia: codziennie - 10:00 - 01:00 Strona www
Augustiner Bräustuben
Po drugiej stronie torów, po przejściu kawałek w głąb miasta, znajdziemy kolejną z hal z szyldem Augustiner - Augustiner Bräustuben. Restauracja składa się z kilku większych i mniejszych sal. Wystrój jest ciekawy, chociaż daleko mu do opisanych wyżej kultowych miejsc. To czym wyróżnia się to miejsce, to niepowtarzalny lokalny klimat. Próżno szukać tu tłumów turystów, wnętrze wypełnione jest Monachijczykami.
Zaletą Augustiner Bräustuben są również ceny, które są troszkę niższe niż w opisanych wcześniej halach. Jeśli lubimy mocniejsze alkohole to możemy spróbować wódki (schnaps) wymieszanej z musem z gruszki.
Komercja nie ominęła jednak całkowicie i tej hali - na miejscu możemy zakupić pamiątki, w tym szklanki, kufle czy kubki ;)
pozycja z menu | cena |
---|---|
Piwo Augustiner Hefeweissbier - 500 ml | 3,10€ |
Piwo Augustiner Edelstoff z beczki - 500 ml | 2,85€ |
Piwo Augustiner Dunkel z beczki - 500 ml | 2,85€ |
Piwo Augustiner Pils- 300 ml | 2,50€ |
Wino - 250 ml | ok 3,90€ |
Woda - 400 ml | 2,60€ |
Coca-Cola - 330 ml | 2,80€ |
Herbata | 2,40€ |
Espresso | 2,10€ |
Augustiner Tropfen Krauterlikor - 20 ml | 2,20€ |
Sznaps z kawałkiem gruszki | 2,95€ |
Sałatka (duża) | 8,90€ |
Sałatka (jako przystawka) | ok 3,50€ |
Sałatka z kiełbasek w stylu monachijskim | ok 6,80€ |
Zimna deska bawarskich serów | 8,50€ |
Zimna deska bawarskich mięs | 8,50€ |
Zupy | 3,20 - 3,70€ |
Desery | 5,60 - 8,95€ |
Apfelstrudel | 5,95€ |
Połówka bawarskiej kaczki | 14,80€ |
Deska różności | 14,80€ |
Sznycel z frytkami | 10,95€ |
Pieczona wieprzowina | 9,20€ |
Kulki mięsne z bawarską sałatką ziemniaczaną | 7,90€ |
Kiełbaski (3 różne) z dodatkami - tradycyjne danie | 14,80€ |
Kiełbaski na talerzu (3 różne) z kawałkami grillowanego mięsa i sałatką z kapusty | 14,80€ |
Grillowany befsztyk z dodatkami | 16,50€ |
Adres: Landsberger Str. 19, 80339 München, Niemcy Strona www
Paulaner Bräuhaus
W Polsce najlepiej kojarzonym z bawarskich browarów jest z całą pewnością Paulaner. Piwa tej marki dostępne są w polskich sklepach i knajpach, a sam browar sponsoruje słynny Bayern Monachium.
Jeśli jesteśmy fanami piw Paulaner powinniśmy udać się do znajdującego się kawałek od centrum Paulaner Bräuhaus. Restauracja ta funkcjonuje dopiero od 1989 roku, znajduje się jednak w budynku historycznego browaru Thomasbräu. W 1928 browar braci Thomas połączył się z Paulanerem i do dziś wykorzystywany jest do warzenia piwa.
Na miejscu możemy spróbować kilku gatunków piw, zdarzają się także te niedostępne w sklepach. Oprócz dobrego piwa Paulaner Bräuhaus słynie także ze smacznej bawarskiej kuchni.
pozycja z menu | cena |
---|---|
Cappuccino | 3,80€ |
Herbata | ok 3,50€ |
Aperol Spritz - 200 ml | 5,50€ |
Woda - 500 ml | 3,30 - 4,50€ |
Coca-Cola - 330 ml | 3,50€ |
Piwo Brauhaus Zwickl - Lager - 500 ml | 4,10€ |
Piwo Brauhaus Weisse - (pszeniczne) - 500 ml | 4,10€ |
Piwo Keller Thomass Bock - Chestnut Brown - 500 ml | 4,40€ |
Piwo Dunkel Wickerl - 500 ml | 4,30€ |
Precel | 1,30€ |
Pieczeń wołowa | 14,50€ |
Spätzle - Szpecle (potrawa mączna "kluseczki" | 10,00€ |
Pulled pork - "szarpana wieprzowina" | 14,00€ |
Bawarski stek wołowy | 24,50€ |
Obatzda (obazta) - pasta | 8,50€ |
Bawarskie kiełbaski piwne | 8,90€ |
Sałatka z kiełbasek | 8,50 - 9,50€ |
Monachijskie kiełbaski - 2 sztuki | 5,90€ |
Apfelstrudel | 5,50€ |
Desery | 5,50 - 9,50€ |
Adres: Kapuzinerpl. 5, 80337 München, Niemcy Strona www
Löwenbräukeller
W Löwenbräukeller od 1883 roku możemy napić się piw z browaru Löwenbräu. Miejsce to już w momencie otwarcia wyróżniało się bardziej oficjalnym i eleganckim wystrojem niż pozostałe istniejące w tym czasie hale piwne. Na stołach rozłożone były na przykład chusteczki, co w tamtym okresie było raczej niespotykane. Do dziś Löwenbräukeller wyróżnia się oryginalnym wyglądem i dobra kuchnią.
Adres: Nymphenburgerstrasse 2, 80335 München, Niemcy Strona www
Neuhauser Augustiner
Neuhauser Augustiner znajduje się w spokojnej dzielnicy mieszkalnej, dosłownie kilka przystanków tramwajem od centrów miasta. Sam wystrój tego miejsca nie rzuca na kolana, godna polecenia jest jednak kuchnia - rozmiary porcji są wręcz olbrzymie i naprawdę ciężko je zjeść. Plusem są też ceny, miejsce to oddalone jest od centrum i ceny są tu niższe.
pozycja z menu | cena |
---|---|
Piwo Lager z beczki - 500 ml | 3,70€ |
Piwo Edelstoff (rodzaj lagera) z beczki - 500 ml | 3,80€ |
Piwo pszeniczne - 500 ml | 3,90€ |
Piwo ciemne z beczki - 500 ml | 3,90€ |
Piwo ciemne pszeniczne - Konig Ludwig Weisbier dunkel - 500 ml | 3,90€ |
Koktajle, różne rodzaje | 8,00€ |
Cappuccino | 2,90€ |
Coca-Cola - 330 ml | 3,50€ |
Woda - 400 ml | 3,40€ |
Desery | 4,60 - 9,90€ |
Przystawki (bez mięsa) | 8,50 - 9,90€ |
Sałatki | 11,50 - 14,50€ |
Golonka | 11,20€ |
Grillowana wieprzowina z dodatkami | 15,90€ |
Bawarska pieczeń wieprzowa | 11,20€ |
Monachijski sznycel | 13,90€ |
Bawarski stek z polędwicy | 18,50€ |
Zupy | ok 4,50 - 5,00€ |
Monachijskie kiełbaski - 2 sztuki | ok 5,90€ |
Obazda (obazta) z preclem - pasta serowa | 6,90€ |
Adres: Hübnerstraße 23, 80637 München, Niemcy Strona www
Schneider Bräuhaus München
Kolejne z miejsc znajdujących się w samym centrum Monachium, kawałek od placu Marienplatz. Na miejscu możemy napić się pszenicznego piwa Schneider Weisse i spróbować jednej z dobrych zup, np. zupy preclowej lub ziemniaczanej. Niestety, dania główne są tu dość drogie, jednak atmosfera jest bardzo lokalna i przyjazna.
pozycja z menu | cena |
---|---|
piwo Meine helle Weisse (TAP1) 500 ml | 4,12€ |
piwo Meine helle Weisse (TAP1) 300 ml | 3,24€ |
piwo Mein Kristall (TAP2) 500 ml | 4,12€ |
piwo Meine Festweisse (TAP4) 500 ml | 4,59€ |
piwo Meine Hopfenweisse (TAP5) 500 ml | 4,59€ |
piwo Mein Aventinus (TAP6) 500 ml | 4,93€ |
piwo Mein Original (TAP6) 500 ml | 4,12€ |
piwo Karmeliten Kloster Dunkel 500 ml | 4,12€ |
sok jabłkowy - 300 ml | 3,70€ |
sok pomarańczowy - 200 ml | 2,90€ |
cappucciono | 3,40€ |
espresso | 2,15€ |
woda - 500 ml | 3,95€ |
Pretzelsuppe - zupa preclowa | 4,30€ |
Kartoffelsuppe - zupa ziemniaczana | 4,60€ |
Sałatki - różne rodzaje | 9,90 - 12,90€ |
autorska pieczeń piwna | 12,90€ |
Wiener Schnitzel - sznycel wiedeński | 18,90€ |
placki ziemniaczane | 9,90€ |
golonka | 13,90€ |
Apfelstrudel | 6,50 - 7,20€ |
Adres: Tal 7, 80331 München, Niemcy Dni i godziny otwarcia: 08:00 - 00:30 Strona www
Druga lokalizacja: Weißes Bräuhaus Berg am Laim Adres: Baumkirchner Str. 5, 81673 München, Niemcy
Georgenhof
Innym z miejsc stosunkowo blisko centrum jest Georgenhof. Restauracja ta nie należy do miejsc kultowych, wyróżnia się jednak ciekawym wystrojem i architekturą budynku w stylu art nouveau. Georgenhof znajduje się na terenie dzielnicy Schwabing, którą upodobała sobie monachijska bohema. Restauracja jest własnością browaru Augustinerbräu.
Georgenhof jest oddalona od typowo turystycznych atrakcji i z tego względu raczej nie spotkamy na miejscu wielu turystów.
pozycja z menu | cena |
---|---|
Woda - 500 ml | 3,40€ |
Espresso | 3,90€ |
Gorąca czekolada | 3,60€ |
König Ludwig Kräuterlikör - 20 ml | 3,10€ |
König Ludwig Bierbrand - 20 ml | 3,10€ |
Piwo Augustiner Lager hell (jasne) - 500 ml | 3,90€ |
Piwo Augustiner Edelstoff - 500 ml | 4,00€ |
Piwo Augustiner Weissbier (pszeniczne) - 500 ml | 4,00€ |
Piwo Augustiner Pils - 330 ml | 3,40€ |
Piwo Augustiner Dunkel - 500 ml | 4,00€ |
Piwo König Ludwig Weissbier dunkel - 500 ml | 4,00€ |
Piwo König Ludwig Weissbier leicht - 500 ml | 4,00€ |
Precel | 1,50€ |
Zupa-krem ze szparagów | 6,50€ |
Rostbef z jelenia z żurawiną, rukolą i ziemniakami | 16,50€ |
Kotlet z prosiaka w chrupiącej panierce z dodatkami | 19,50€ |
Tarta czekoladowa z sorbetem malinowym | 6,50€ |
Adres: Friedrichstraße 1, 80801 München, Niemcy Strona www
Polecane ogrody piwne
Pomimo, że przy największych halach i restauracjach piwnych znajdują się ogrody - to warto wyróżnić dwa miejsca w oddzielnej sekcji. Są to ogrody piwne Hirschgarten oraz Chinesischer Turm.
Hirschgarten
Hirschgarten wyróżnia się przede wszystkim olbrzymim rozmiarem. Ogród może pomieścić nawet 8000 osób. Jest to prawdopodobnie największy ogród piwny na świecie. Sama restauracja funkcjonuje w tym miejscu od 1791 roku.
Hirschgarten znajduje się w parku o tej samej nazwie, dosłownie kawałek od królewskiej rezydencji Schloss Nymphenburg.
Jest to idealne miejsce na odpoczynek w ciepły dzień i wypicie zimnego piwa w zielonego okolicy.
Adres: Hirschgarten 1, 80639 München, Niemcy
Chinesischer Turm
Ogród piwny przy Chińskiej Wieży (Chinesischer Turm) znajduje się w północnej części największego monachijskiego parku - Parku Angielskiego (Englischer Garten). Jeśli chcielibyśmy połączyć aktywny wypoczynek i długi spacer z napiciem się zimnego piwa - lepiej nie możemy trafić. Nawet w lato powinnismy znaleźć tam miejsce, sam ogród posiada blisko 7000 miejsc.
Miejsca siedzące i ławki rozłożone są dookoła wieży z której w sezonie rozbrzmiewa muzyka na żywo. Na miejscu serwowane jest piwo Hofbräu oraz szybkie dania na ciepło.
Adres: Englischer Garten 3, 80538 München Niemcy