Centrale Montemartini w Rzymie - muzeum w dawnej elektrowni
Centrale Montemartini to oddział słynnych Muzeów Kapitolińskich, który mieści się w przekształconym budynku dawnej elektrowni, kawałek za ścisłym centrum. Wystawiane są w nim dzieła i eksponaty, dla których zabrakło miejsca na Kapitolu.
Mimo że Centrale Montemartini należy do mniej znanych atrakcji Rzymu, możemy polecić je każdemu turyście poszukującemu miejsc poza utartym szlakiem. W końcu ile razy w życiu będziemy mieli okazję pospacerować w tym samym czasie między rzymskimi posągami, antycznymi mozaikami i maszynami pamiętającymi czasy drugiej rewolucji przemysłowej?
Centrale Montemartini - historia nietypowej placówki
Budynek, w którym mieści się muzeum, był pierwszą elektrownią w Rzymie - działała ona od lat 90. XIX wieku aż do lat 30. poprzedniego stulecia. Jego nazwa składa się z dwóch elementów. Słowo "centrale" nawiązuje do przeznaczenia budynku jako centrali energetycznej. Drugi człon jest hołdem dla polityka Giovanniego Montemartiniego, który działał na rzecz elektryfikacji miasta oraz stworzenia transportu publicznego w Rzymie.
Po raz pierwszy dawny budynek elektrowni wykorzystano jako przestrzeń wystawową w 1997 roku. W tamtym okresie trwała renowacja Muzeów Kapitolińskich, a Centrale Montemartini wybrano jako miejsce tymczasowej ekspozycji zbiorów. Pomysł ten okazał się strzałem w dziesiątkę i tak przypadł do gustu odwiedzającym, że zdecydowano się przekształcić gmach dawnej elektrowni w stałą placówkę muzealną.
Połączenie antyku z historią technologii
Idea przekształcenia elektrowni w muzeum nie była wcale pionierska, ponieważ kilka lat wcześniej w Londynie zapadła decyzja o stworzeniu siedziby muzeum sztuki współczesnej Tate Modern w budynku dawnej elektrowni Bankside Power Station. Różnica pomiędzy nimi jest jednak diametralna - w przypadku londyńskiego muzeum budynek został ogołocony z praktycznie wszystkich urządzeń. W Rzymie natomiast zachowano większość maszyn i sprzętów, w tym silniki, turbiny, a nawet olbrzymi kocioł parowy. Dziś kontrastują one w sposób unikatowy z antycznymi rzeźbami oraz mozaikami wystawianymi w ich sąsiedztwie. Wspólnie tworzą one unikatowe połączenie.
Centrale Montemartini - zbiory i kolekcja
Rdzeń wystawy stanowią rzeźby oraz, w mniejszej liczbie, mozaiki. Większość eksponatów odnaleziono w trakcie wykopalisk archeologicznych przeprowadzanych na szeroką skalę w ostatniej ćwierci XIX i na początku XX wieku w Rzymie. Rozpoczęto je niedługo po tym, jak Wieczne Miasto zostało stolicą zjednoczonego państwa włoskiego.
Placówka stara się przedstawić rozwój antycznego Rzymu od okresu republikańskiego aż po kres cesarstwa. Wystawiane są tu znaleziska z najróżniejszych lokalizacji w mieście, często z krótkim opisem, a czasem nawet z makietą.
Do czekających na odwiedzających eksponatów należą:
- elementy rzeźbiarskie ze Świątyni Apollina Sozjanusa (położonej naprzeciwko ruin Teatru Marcellusa);
- najróżniejsze statuy, w tym wspaniała rzeźba "siedzącej muzy" z okresu republikańskiego;
- ozdobne elementy architektoniczne, takie jak kolumny, kapitele, fryzy;
- pełne detali mozaiki "Lew z kupidynami" i "Morskie stworzenia";
- monumentalne mozaiki podłogowe z motywem zwierząt, odnalezione w rzymskich willach ogrodowych;
- płaskorzeźba z grobowca Eurysacesa wraz z makietą tego monumentu, przedstawiającą jego oryginalny wygląd;
- sarkofagi, urny, pomniki nagrobne.
Nietypowym dodatkiem do antycznej kolekcji jest pociąg, należący do papieża Piusa IX. Został on wyprodukowany w 1858 roku i służył do przejazdów z Rzymu do innych miast Państwa Kościelnego.
Zwiedzanie Centrale Montemartini - wskazówki i informacje praktyczne
Kolekcja muzeum jest naprawdę imponująca, dlatego na spokojne jej zwiedzanie warto zarezerwować około 90 minut.
Bilet wstępu do muzeum, przy braku wystaw czasowych, kosztuje 9€. W przypadku planowania wizyty również w Muzeach Kapitolińskich warto zakupić kartę Capitolini Card. Jest ona ważna przez tydzień i umożliwia zwiedzenie obu placówek w cenie 13,50€.
Jeśli w Centrale Montemartini organizowana jest wystawa czasowa, bilety są o kilka Euro droższe.
Do muzeum dojedziemy metrem - najbliższa stacja to Garbatella (linia B). Jest ona jednak oddalona o kilkaset metrów od muzeum, więc na dojście powinniśmy zarezerwować do 10 minut. Kolejna stacja to Basilica San Paolo, w okolicy której znajduje się Bazylika świętego Pawła za Murami.
