Bazylika świętego Wawrzyńca za Murami - bazylika papieska w Rzymie
Bazylika świętego Wawrzyńca za Murami (Papale Basilica di San Lorenzo fuori le mura, znana również pod nazwą San Lorenzo al Verano), to jedyna z papieskich bazylik, która nie nosi tytułu bazyliki większej. Mimo to warto ją odwiedzić, bo skrywa wspaniałe średniowieczne zdobienia znane jako cosmatesca, których w Rzymie nie przetrwało wcale tak wiele.
Historia i ciekawostki
Bazylika świętego Wawrzyńca za Murami także rozmiarami odstaje od pozostałych bazylik papieskich. Posiada jednak bardzo ciekawą historię i istotne miejsce w tradycji chrześcijaństwa.
Jej patron święty Wawrzyniec był jednym z diakonów zamordowanych w III wieku. Według popularnej legendy miał zostać upieczony na rozgrzanej do czerwoności kracie. Tuż przed śmiercią żartował z prześladowców prosząc o obrócenie rusztu i równomierne przypieczenie. Pochowano go na cmentarzu, na którym grzebano chrześcijan. Kult jaki rozwinął się wokół grobu świętego sprawił, że cesarz Konstantyn wystawił tu bazylikę.
W V wieku w jej najbliższym otoczeniu zbudowano świątynię poświęconą Najświętszej Maryi Pannie. Oba kościoły stały obok siebie do czasów średniowiecza, kiedy to podczas pontyfikatu Honoriusza III doprowadzono do połączenia obu świątyń w jedną bazylikę. W XIX przywrócono kościołowi jego pierwotny wygląd usuwając barokowe naleciałości. Katastrofą dla budowli okazała się II wojna światowa. Bazylika została bardzo poważnie uszkodzona podczas bombardowań, a jej obecny wygląd to dzieło późniejszej rekonstrukcji. Jednak w przeciwieństwie do Bazyliki świętego Pawła za Murami tę odbudowę uznano za wyjątkowo udaną.
Zwiedzanie
Na pielgrzymach i turystach największe wrażenie robią ocalałe dzieła grupy Cosmatich (włoskich kamieniarzy działających w czasach średniowiecza). Należą do nich dwie ambony, kandelabr i kamienny baldachim. Za zakrystią znajduje się romański krużganek i katakumby św. Wawrzyńca (inna ich nazwa, katakumby świętej Cyriaki, pochodzi od imienia wdowy, która zatroszczyła się o pogrzeb patrona bazyliki). Warto również zwrócić uwagę na tron biskupi.
Do najciekawszych elementów założenia należy średniowieczny przedsionek, odbudowany po wojnie. Pokrywają go malowidła przedstawiające losy jego patronów.
Cmentarz monumentalny Campo Verano
Za dzwonnicą znajduje sią Campo Verano - monumentalny cmentarz, na którym pochowano wielu zasłużonych Rzymian, a także sporo Polaków.
