Alcázar w Kordobie: zwiedzanie warownej rezydencji chrześcijańskich królów

Alcázar de los Reyes Cristianos (pol. Alcázar chrześcijańskich królów) to warowna rezydencja położona w samym sercu Kordoby - kilka kroków od Wielkiego Meczetu i tuż obok przebiegu rzeki Gwadalkiwir. W czasach średniowiecza w jej murach nocowali katoliccy władcy przybywający do miasta, a w późniejszym okresie wykorzystywano ją jako siedzibę lokalnej Inkwizycji oraz więzienie.

Alcázar - warowna twierdza chrześcijańskich władców oraz siedziba Inkwizycji

Alkazar w Kordobie wzniesiono w 1328 roku z inicjatywy Alfonsa XI, króla Kastylii i Leónu. Już wtedy nazywano go Alcázarem chrześcijańskich królów, chcąc w ten sposób odróżnić nowy zamek od sąsiadującej z Wielkim Meczetem dawnej rezydencji kalifów (w późniejszym czasie przekształconej w Pałac Biskupi). Warowna rezydencja Alfonsa XI powstała na miejscu wcześniejszych zabudowań rzymskich oraz arabskich, i przez kolejne dwa stulecia gościła chrześcijańskich władców odwiedzających miasto.

W XV wieku twierdza znalazła się w samym centrum wydarzeń. W krańcowej fazie rekonkwisty przez wiele lat mieszkali w niej pierwsi władcy zjednoczonej Hiszpanii - Izabela Katolicka oraz Ferdynand Aragoński (na zamku na świat przyszła ich córka Maria, późniejsza królowa Portugalii). To właśnie w Kordobie para królewska przygotowywała plany odbicia Grenady, a także spotkała się z Krzysztofem Kolumbem przed jego pierwszą wyprawą do Ameryki.

W czasach nowożytnych Alcázar przekształcono w siedzibę trybunału inkwizycyjnego (drugiego najstarszego w Hiszpanii zaraz po Sewilli). Mimo że większość archiwum zaginęło, to możemy śmiało założyć, że w jego murach złamano niejednego uznanego za heretyka, winnego lub nie. W XIX wieku kompleks zamieniono na więzienie. W XX stuleciu prawa do zabytku przejęły władze lokalne i zaadoptowały go na muzeum.

Architektura

Alcázar w Kordobie ma formę gotyckiej twierdzy o kształcie niemal idealnego kwadratu z czterema różniącymi się od siebie architektonicznie wieżami w każdym z rogów (trzy z nich są oryginalne, jedna to współczesna rekonstrukcja). Jego zachodnią część zajmuje prostokątne patio (wewnętrzny dziedziniec) w stylu mudejar z fontanną.

Do cytadeli przylegają rozległe, rozciągające się na kilku poziomach ogrody ze stawami i fontannami, które w obecnym kształcie powstały w XX wieku.

Wieże Alcázaru w Kordobie

• Wieża Lwów (Torre de los Leones, północny-zachód) - najstarsza ze wszystkich, która pełni obecnie funkcję głównego wejścia do cytadeli. Wzniesiono ją na planie kwadratu, a w jej wnętrzach zachowały się gotyckie sklepienia krzyżowe. Budowla swoją nazwę zawdzięcza gargulcowi w kształcie lwa umieszczonemu na ostatnim piętrze.
• Wieża Hołdu (Torre del Homenaje, północny-wschód) - główna zamkowa wieża typu donżon o kształcie ośmioboku. W jej wnętrzu zachowały się gotyckie sklepienia. W okresie średniowiecza budynek wykorzystywany był przez królów jako sala audiencyjna, a w czasach Inkwizycji na jej szczycie dokonywano publicznych egzekucji.
• Wieża Inkwizycji (Torre de la Inquisición, południowy-zachód) - wzniesiona na planie okręgu, która swoją obecną formę otrzymała w czasach Henryka IV (XV w.). W tej trzykondygnacyjnej budowli mieściło się archiwum Inkwizycji.
• Wieża Gołębi (Torre de la Paloma, południowy-wschód) - ostatnia z wież wzniesiona została na planie kwadratu. Budowla ta pochodzi z połowy poprzedniego stulecia, jest współczesną rekonstrukcją i nie podążą niestety szczegółowo za zburzoną w XIX wieku oryginalną strukturą.

Alcázar w Kordobie - zwiedzanie cytadeli oraz ogrodów

Cytadela w Kordobie, w przeciwieństwie do Alcázaru w Sewilli, ma charakter typowo obronny i próżno szukać w niej bogato zdobionych pałacowych pomieszczeń.

W trakcie wizyty czekają na nas za to:

• Sala Mozaik - w której prezentowane są mozaiki datowane na II i III wiek. Pochodzą one z arystokratycznej willi, na którą natrafiono podczas prac na placu Plaza de la Corredera; warto wspomnieć, że Sala Mozaik mieści się w głównej sali kompleksu, która po wielu renowacjach zatraciła jednak swój historyczny charakter. Więcej o rzymskich śladach w mieście przeczytacie w naszym artykule Rzymskie zabytki w Kordobie.
• marmurowy sarkofag rzymski z około III wieku, na którym wyrzeźbiono parę zmarłych wraz z ich opiekuńczymi bóstwami,
• możliwość pospacerowania po murach i wejścia na wieże, skąd rozpościera się przyjemny widok na sąsiednie ogrody oraz królewskie stajnie,
• patio (dziedziniec) w stylu mudejar z fontanną oraz stiukowymi zdobieniami,
• drugi z dziedzińców, na którym zachowały się fundamenty budowli z różnych okresów,
• pozostałości łaźni w stylu arabskim z kilkoma pomieszczeniami oraz charakterystycznymi otworami w suficie (kompleks ten pochodzi z czasów Alfonsa XI).

Dla wielu odwiedzających największą atrakcją kompleksu nie jest jednak sama cytadela, a przylegające do niej ogrody, które powstały w połowie XX wieku na miejscu dawnych ogrodów warzywnych. Rozciągający się na trzech poziomach park wypełniony jest fontannami, stawami, różnorodną roślinnością (m.in. kwiatami, cytrusami), rzeźbami oraz ścieżkami spacerowymi. Na szczególną uwagę zasługuje grupa rzeźbiarska przedstawiająca spotkanie królowej Izabeli, króla Ferdynanda oraz Krzysztofa Kolumba.