Zamek w Kolossi na Cyprze - zwiedzanie historycznej twierdzy krzyżowców
Zamek w Kolossi (gr. Κάστρο του Κολοσσιού) to leżąca na południu Cypru historyczna twierdza, która stanowi jeden z najlepiej zachowanych przykładów średniowiecznej architektury obronnej na wyspie.
Zamek znajduje się w granicach niewielkiej miejscowości Kolossi, oddalonej o około 15 km od Limassol.
Artykuł jest częścią naszego przewodnika po największych atrakcjach Cypru.
Twierdza krzyżowców w żyznej dolinie
Zamek wzniesiono w żyznej dolinie leżącej u ujścia rzeki Kouris. Obszar ten słynął z rozległych plantacji trzciny cukrowej, winorośli, drzew karobowych oraz licznych gajów oliwnych.
Pierwszym lennikiem w dolinie był hrabia Garinus de Colos, na cześć którego cała okolica bierze swoją nazwę. Już w 1210 roku, decyzją króla Hugo I, lenno przekazane zostało joannitom, czyli Zakonowi Szpitalników Świętego Jana. Niedługo później powstał pierwszy zamek, z którego do naszych czasów przetrwały zaledwie ruiny.
Słowo zakon współcześnie może kojarzyć nam się z pokojową grupą duchownych, ale na początku XIII stulecia szpitalnicy stanowili potężną siłę militarną i polityczną, która posiadała wiele dóbr w całej Europie i była w stanie prowadzić operacje zbrojne na lądzie oraz morzu. Dobrze więc było mieć ich po swojej stronie, o czym dobrze wiedzieli władcy Cypru wywodzący się z uczestniczącego w krucjatach rodu Lusignan.
W 1291 roku krzyżowcy stracili Akkę, gdzie mieściła się główna siedziba joannitów. Zakonnicy zostali zmuszeni do ewakuacji na Cypr i osiedlenia się w Limassol. W 1301 roku podjęto decyzję, że komandor zakonu będzie rezydował na zamku w Kolossi, który ogłoszono Wielką Komandorią (Grande Commanderie).
Niecałą dekadę później joannici przenieśli się na podbitą przez siebie wyspę Rodos, ale cypryjska komandoria wciąż pozostawała w ich domenie i przez dłuższy czas czerpali zyski z tutejszych pól uprawnych, produkcji cukru oraz eksportu swojego wyrobu flagowego - wzmacnianego, słodkiego wina Commandaria.
Wino to wciąż jest produkowane, co czyni je jednym z najstarszych trunków świata znanych pod oryginalną nazwą.
Nowy zamek
Pierwotny zamek nie przetrwał burzliwego okresu przełomu XIV/XV wieku. Najpierw oblegali go Genueńczycy, następnie ucierpiał w trakcie serii tragicznych trzęsień ziemi, a dzieła zniszczenia dopełnili egipscy mamelukowie, którzy w pierwszej ćwierci XV stulecia kilkukrotnie najeżdżali wyspę.
W 1454 roku rozpoczęto budowę nowego zamku w stylu gotyckim, który powstał na gruzach wcześniejszego i przetrwał do naszych czasów. Za projekt odpowiadał Wielki Komandor Louis de Magnac.
Ostatecznie powstała trzypiętrowa budowla na planie prostokąta. Twierdza jest wysoka na około 21 m, a jej mury osiągają grubość blisko 1,25 m.
Parter budynku służył prawdopodobnie jako magazyn. Zachowały się w nim dwie podziemne cysterny.
Pomieszczenia reprezentacyjne i mieszkalne mieściły się na dwóch wyższych piętrach. Dostęp do nich możliwy był jedynie poprzez most zwodzony. Zwieńczony blankami dach spełniał funkcję obronną. Bezpośrednio nad wejściem umiejscowiono machikuły, z których można było oblewać wrzątkiem oblegających twierdzę.
Zwiedzanie zamku w Kolossi
Twierdza udostępniona jest do zwiedzania. Mimo że jej wnętrza są puste, to możliwość przejścia się po tak dobrze zachowanym obiekcie jest nie lada gratką dla miłośników średniowiecznej architektury obronno-mieszkalnej.
W środku zobaczymy: XVI-wieczny fresk przedstawiający ukrzyżowanie Chrystusa, zabytkowe kominki, herby Louisa de Magnac czy cysterny na wodę. Po obejrzeniu pomieszczeń wejdziemy schodami na dach, skąd rozpościera się wspaniały widok na okolicę. Stając przy machikułach łatwo wyobrazić sobie, jak mogła wyglądać obrona w trakcie oblężenia.
Na wschodniej fasadzie zamku zachowała się marmurowa płyta z wyrzeźbionymi czterema herbami: królestwa Cypru, Louisa de Magnac oraz dwóch wielkich mistrzów zakonu maltańskiego.
Na zwiedzenie zamku wystarczy nam około 30 minut. Wokół zamku na światło dzienne wydobyto ruiny wcześniejszego, XIII-wiecznego założenia.
Cena biletu wynosi 2,50€. Atrakcja czynna jest codziennie, przez cały rok.
Po wschodniej stronie zamku znajdują się ruiny dwóch budowli istniejących prawdopodobnie już na początku XIII stulecia. Są to historyczna cukrownia ze sklepieniem kolebkowym oraz akwedukt.
ZDJĘCIA: 1. Akwedukt w Kolossi; 2. Ruiny cukrowni w Kolossi.
