Niokastro: zwiedzanie zamku w Pylos (Peloponez)
Niokastro to rozległa forteca górująca nad niewielkim portowym miastem Pylos położonym w południowo-zachodniej części Peloponezu. Zamek był jedną z dwóch historycznych twierdz broniących dostępu do Zatoki Pylos (znanej lepiej pod dawną nazwą Zatoka Navarino).
Nowy Zamek
Nazwa Niokastro oznacza dosłownie Nowy Zamek. Kompleks powstał w 1573 roku, gdy Peloponez znajdował się już w rękach osmańskich. Ruiny starszego frankijskiego zamku Navarino z XIII stulecia zachowały się na wzniesieniu po przeciwnej stronie zatoki.
Impulsem do rozpoczęcia budowy była porażka sił tureckich w bitwie pod Lepanto. Dotychczas nazbyt pewni siebie Osmanowie poczuli potrzebę silniejszego zabezpieczenia jednego z najważniejszych morskich szlaków handlowych łączących Zachód ze Wschodem.
Fortecę podzielono na dwie części oraz przystosowano do skutecznej obrony przed artylerią. Większość obszaru zajmowało ufortyfikowane miasto, wewnątrz którego wzniesiono m.in. koszary oraz meczet.
W północno-wschodniej części stanął niewielki sześciokątny zameczek oddzielony murem od części wewnętrznej, który nazywany jest dziś akropolem. Ta swoista twierdza w twierdzy posiada pięć bastionów mogących pomieścić nawet sześćdziesiąt dział.
Wojna o niepodległość
Po raz pierwszy fortecę odbito z rąk tureckich w 1686 roku. Dokonały tego wojska Republiki Wenecji dowodzone przez dożę Francesco Morosiniego. Peloponez (znany wtedy jako Morea) pozostawał w ich rękach do 1715 roku.
Kolejny raz twierdza zmieniła zarządce w trakcie wojny rosyjsko-tureckiej w 1770 roku. W tym przypadku jednak Osmanowie zostali odepchnięci na zaledwie kilka miesięcy.
Po raz trzeci wyparto ich z fortecy podczas wojny o niepodległość Grecji. Siły greckie rozpoczęły oblężenie zamku w pierwszym kwartale 1821 roku. Obrońcom szybko zaczęły kurczyć się zapasy żywnościowe i już w sierpniu zostali zmuszeni do poddania się. Początkowo otrzymali zapewnienie, że będą mogli bezpiecznie odpłynąć w stronę Egiptu. Ostatecznie po otworzeniu bram wymordowano 3000 osób, a tylko ponad setka zdołała uciec przed pałającymi żądzą pomsty napastnikami.
Bitwa pod Navarino
W 1825 roku zamek Niokastro znów wpadł w ręce muzułmanów. Plądrujące Peloponez siły egipsko-tureckie dowodzone przez Ibrahima Paszę nie mogły pozostawić tak strategicznie położonego obiektu w rękach greckich.
Szczęśliwie dla Greków wsparcia udzieliły im największe europejskie mocarstwa: Francja, Wielka Brytania oraz Rosja. Wysłana przez nich eskadra wpłynęła 20 października 1827 roku do Zatoki Navarino, gdzie stacjonowała flota egipsko-turecka. Zadaniem ekspedycji była pomoc Grekom przy jednoczesnym pozostawaniu w pozycji neutralnej wobec armii muzułmańskiej.
Początkowo wszystko szło zgodnie z planem. Do czasu, aż Osmanowie ostrzelali łódź wioząca brytyjską delegację oraz dwa brytyjskie okręty. Rozgorzała bitwa, uznawana zresztą za ostatnią większą bitwę stoczona przez okręty żaglowe, w której siły turecko-egipskie poniosły druzgocącą klęskę.
W krótkiej perspektywie starcie to doprowadziło do zdobycia raz na dobre zamku Niokastro przez Greków, a w długiej do odzyskania przez nich niepodległości.
Zwiedzanie i informacje praktyczne
Zamek Niokastro został udostępniony do zwiedzania. Niewiele jednak przetrwało z jego oryginalnej zabudowy - właściwie to całe wnętrze przypomina dziś otoczony murami rozległy park z pojedynczymi budynkami (w tym kościołem) pośrodku.
Jest to pokłosie decyzji z 1830 roku o założeniu nowego miasta poza murami fortecy, która doprowadziła do jej porzucenia. Jedyne zastosowano znaleziono akropolowi, który służył jako więzienie.
Do naszych czasów przetrwały fortyfikacje (mury, bramy, bastiony), akropol (sześcioboczny zameczek), kilka pojedynczych budynków oraz kościół Przemienienia Pańskiego. Świątynia ta była pierwotnie meczetem, w czasach weneckich kościołem katolickim, a po odzyskaniu przez Grecję niepodległości i po odnowieniu służy kościołowi greckiemu. Najbardziej charakterystycznym elementem budowli jest arkadowymi portyk.
Na terenie twierdzy przygotowano kilka wystaw. Według nas najciekawsze jest muzeum archeologiczne Pylos mieszczące się w jednej podłużnej sali. W jego zbiorach zobaczymy m.in. naczynia, wazy, biżuterię, obiekty grobowe oraz nietypowy hełm wykonany z kłów dzika.
Inna z wystaw skupia się na obiektach odnalezionych w wodach otaczających Peloponez. Nie należy ona może do największych, ale porusza mało znany tematy.
Na spokojne zwiedzenie całości warto zaplanować do 90 minut. W trakcie zwiedzania będziemy mogli wdrapać się na niektóre odcinki murów czy bastiony, z których rozpościera się przyjemny widok na okolicę.
Ceny biletów oraz dni i godziny wstępu możecie sprawdzić na oficjalnej stronie greckiego ministerstwa kultury.
Dojazd
Darmowy parking znajduje się bezpośrednio przy wejściu do zamku. Jego współrzędne to: 36.912866, 21.692086.
