Wiedeń - atrakcje, zwiedzanie, zabytki. Co warto zobaczyć w stolicy Austrii?
"Cesarski Wiedeń" to w oczach wielu polskich turystów symbol luksusu, dobrego smaku i splendoru. Według raportu serwisu Mercer poziom życia w stolicy Austrii należy do najwyższych na świecie. Jeśli dodać do tego liczne atrakcje turystyczne i wspaniałe zabytki, nie powinna dziwić olbrzymia liczba turystów, którzy co roku odwiedzają miasto.
Dla nas Wiedeń jest miastem wyjątkowym, które odwiedzamy regularnie od lat - pierwszy raz przyjeżdżając tu ponad dekadę temu. W naszym przewodniku zaprezentowaliśmy Wam zarówno najwspanialsze atrakcje stolicy Austrii, jak i mniej znane miejsca, chcąc pokazać, jak wiele to miasto ma do zaoferowania.
- Jak zwiedzać Wiedeń?
- Komunikacja miejska w Wiedniu
- Karty turystyczne oraz bilety łączone
- Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Wiednia?
- Co warto zobaczyć w Wiedniu? Największe atrakcje oraz zabytki
- Katedra św. Szczepana
- Hofburg - dawna rezydencja Habsburgów
- Hiszpańska Szkoła Jazdy
- Pałac Schönbrunn
- Glorieta i inne atrakcje pałacowych ogrodów
- Ogród zoologiczny w Wiedniu - panda wielka i inni mieszkańcy
- Belweder i największa kolekcja dzieł Klimta
- Prater i Wiedeński Diabelski Młyn
- Kościół św. Karola Boromeusza
- Krypta Kapucyńska
- Zegar Ankeruhr - pierwsza z secesyjnych perełek Wiednia
- Kolumna morowa - barokowa kolumna Trójcy Świętej
- Ringstrasse - ratusz w Wiedniu i inne zabytki słynnej ulicy
- Opera Wiedeńska
- Biblioteka Narodowa - barokowe wnętrza oraz muzea
- Wieża widokowa Donauturm
- Wiedeń - atrakcje kulturalne i muzea
- Muzeum Historii Sztuki (Kunsthistorisches Museum) w Wiedniu
- Muzeum Historii Naturalnej
- Albertina
- Muzeum Rzymskie
- Muzeum Etnograficzne
- Zwiedzanie Wiednia szlakiem Secesji
- Obrazy Klimta
- Architektura Otto Wagnera
- Pawilon Secesji
- Atrakcje Wiednia poza utartym szlakiem
- Kościoły i świątynie warte odwiedzenia w Wiedniu
- Cmentarz Centralny oraz cmentarz św. Marka z grobem Mozarta
- Hundertwasserhaus i spalarnia śmieci Spittelau - dla miłośników architektury współczesnej
- Wzgórze Kahlenberg
- UNO City
- Jarmark Bożonarodzeniowy w Wiedniu (Wiener Christkindlmarkt)
- Wiedeń - atrakcje w okolicy
- Krótkie wprowadzenie do historii Wiednia
Jak zwiedzać Wiedeń?
Zwiedzanie Wiednia najlepiej rozpocząć od Śródmieścia (Innere Stadt). To historyczne centrum miasta, na terenie którego znajduje się wiele słynnych wiedeńskich zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dawniej otoczone było ono pierścieniem murów obronnych, a obecnie otacza je Ringstrasse - jedna z najbardziej znanych ulic Wiednia, w okolicy której znajdziemy wiele zabytkowych budowli.
Szczęśliwie historyczne centrum Wiednia wraz z najbliższą okolicą nie należy do największych i wręcz stworzone jest do zwiedzania pieszego.
Biorąc pod uwagę najczęściej odwiedzane atrakcje turystyczne Wiednia, tylko dostanie się do Pałacu Schönbrunn oraz ogrodu zoologicznego może wymagać od nas skorzystania z komunikacji publicznej, a wielu odwiedzających nie opuści nawet na chwilę Śródmieścia oraz jego obrzeży.
Komunikacja miejska w Wiedniu
Jeśli zwiedzamy Wiedeń przez kilka dni, to z całą pewnością pomocne okaże się tutejsze metro (U-Bahn Wien), którego stacje znajdują się również w zabytkowym centrum. Posiada ono pięć linii i wiele przystanków. Dodatkowo miasto posiada 29 linii tramwajowych i 127 autobusowych. We wszystkich środkach transportu obowiązują te same bilety. Za wiedeński transport publiczny odpowiada przedsiębiorstwo Wiener Linien. Bilet jednorazowy umożliwia przejazd z miejsca początkowego do miejsca końcowego z dowolną liczbą przesiadek w ciągu 80 minut. Dostępne sa również bilety okresowe: 24-godzinny, 48-godzinny oraz 72-godzinny.
Dzieci poniżej 6. roku życia mogą podróżować za darmo. Dzieci w wieku 6-14 lat upoważnione są do 50% zniżki. W niedzielę, święta oraz w czasie austriackich ferii dzieci poniżej 15. roku życia mogą podróżować bezpłatnie. Ponadto, osoby od 65. roku życia w górę mogą zakupić ulgowy w cenie 1,50€.
Jeśli planujecie korzystać regularnie z komunikacji publicznej warto pomyśleć o jednej z dwóch opcji: biletach czasowych (np. 48- lub 72-godzinnych) bądź oficjalnej karcie miejskiej Vienna City Card, która gwarantuje darmowe przejazdy transportem publicznym oraz oferuje zniżki do najważniejszych atrakcji Wiednia.
Karty turystyczne oraz bilety łączone
Stolica Austrii jest idealnym wyborem dla sympatyków sztuki i architektury. Miasto słynie ze wspaniałych galerii sztuki, muzeów oraz pałaców. Bilety wstępu należą jednak do drogich - jeśli planujecie aktywne zwiedzanie Wiednia możecie rozważyć kilka opcji pozwalających na pewne oszczędności:
- Zakup wspomnianej już oficjalnej karty miejskiej Vienna City Card, która zapewnia zniżki do wielu atrakcji,
- zakup karty Vienna Pass - jest ona droga, ale wejdziemy z nią za darmo do wielu najpopularniejszych atrakcji Wiednia,
- zakup biletów łączonych - np. do Belwederu, katedry czy pałaców cesarskich.
- Niektóre muzea są bezpłatne w pierwszą niedzielę miesiąca. W akcji tej nie uczestniczą najważniejsze placówki, ale za darmo możemy odwiedzić chociażby Muzeum Rzymskie (Römermuseum), a także dwa dzieła Otto Wagnera: pawilon Karlsplatz oraz pawilon Hietzing, wzniesiony jako prywatna poczekalnia cesarska przy dworcu.
Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Wiednia?
Chociaż największe atrakcje Wiednia, takie jak wspaniałe muzea oraz pałace, mogą zapełnić nam wiele długich dni, to przez niewielki rozmiar zabytkowego centrum, austriacka stolica jest równie dobrym wyborem na krótki weekendowy wypad.
Według nas, jeśli planujecie wyłącznie zwiedzenie najważniejszych miejsc, w dwa do trzech dni spokojnie odwiedzicie główne atrakcje. Jeśli jednak jesteście miłośnikami sztuki i chcielibyście spokojnie nacieszyć się kolekcjami tutejszych muzeów, warto poświęcić na wizytę nawet pięć dni (choć i tyle może być niektórym mało - gdyby tylko noclegi w Wiedniu były tańsze...).
Co warto zobaczyć w Wiedniu? Największe atrakcje oraz zabytki
Katedra św. Szczepana
Chyba najbardziej charakterystycznym i najczęściej fotografowanym punktem zabytkowego centrum jest gotycka katedra świętego Szczepana. Fragmenty świątyni udostępnione są zwiedzającym za darmo, ale chcąc zajrzeć do wszystkich najważniejszych zakamarków musimy zakupić bilet wstępu, w ramach którego otrzymamy przewodnik audio.
Katedra oferuje również kilka oddzielnie płatnych atrakcji:
- Zwiedzanie samej katedry - 7,00 € (30,17 zł).
- Wycieczka z przewodnikiem do katakumb, wykorzystywanych podczas wojny jako schrony, która trwa około 20 minut - 7,00 € (30,17 zł). Wycieczka rozpoczyna się wewnątrz katedry. Zwiedzanie odbywa się regularnie w ciągu dnia, co 30 minut. W ramach wycieczki zobaczymy Kryptę Książęcą, gdzie spoczywają... wnętrzności Habsburgów, a także katakumby, gdzie pochowano w sumie około 11 tysięcy osób. Atrakcja ta jednak nie należy do specjalnie mrocznych, ponieważ cała przestrzeń została odrestaurowana.
- Wjazd windą na Wieże Północną, gdzie znajduje się słynny dzwon Pummerin - 7,00 € (30,17 zł).
- Wejście po 343 schodach na Wieżę Południową - 6,50 € (28,01 zł).
- Średniowieczny skarbiec katedralny.
Jeśli chcielibyśmy odwiedzić wszystkie z nich to najbardziej opłacalny będzie zakup biletu łączonego All-Inclusive w cenie 25,00 € (107,75 zł). W ramach biletu łączonego będziemy mogli odwiedzić również skarbiec zakonu krzyżackiego (Schatzkammer des Deutschen Ordens), który znajduje się w pobliżu katedry. Kolekcja nie należy do największych, jednak może zainteresować miłośników historii.
Na spokojne zwiedzenie wszystkich atrakcji możemy potrzebować nawet do trzech godzin.
Hofburg - dawna rezydencja Habsburgów
Kolejnym wspaniałym zabytkiem zabytkowego centrum jest kompleks pałacowy Hofburg łączący w sobie kilka stylów (m.in. barok i klasycyzm), który do samego końca monarchii wykorzystywany był przez rodzinę cesarską, a dziś mieści rezydencję prezydenta Austrii, muzea oraz Austriacką Bibliotekę Narodową.
W pałacu utworzono Muzeum Sissi skupiające się na losach cesarzowej Elżbiety Bawarskiej, która lepiej znana jest dziś ze swojego pseudonimu Sissi. W kolekcji muzeum znajdują się najróżniejsze prywatne przedmioty cesarzowej. Oprócz wystawy do zobaczenia są dwa tuziny prywatnych komnat cesarskich oraz kolekcja sreber. Chociaż same pomieszczenia mogą nie zachwycić turystów, którzy odwiedzali wcześniej wspaniałe pałace, to możliwość zobaczenia przejść oraz pałacowego zaplecza jest nie lada gratką.
Na szczęście nie musimy kupować biletu wstępu aby pospacerować po terenach pałacowych, które są ogólnodostępne.
Skarbiec cesarski - atrakcja Wiednia dla fanów monarchii
W pałacu Hofburg mieści się skarbiec cesarski (Kaiserliche Schatzkammer Wien), gdzie przechowywane są bezcenne regalia władzy cesarskiej, ale nie tylko.
Wejście do skarbca jest oddzielnie biletowane i należy do drogich, ale kolekcja powinna zadowolić wszystkich zainteresowanych dziejami europejskich monarchii.
Hiszpańska Szkoła Jazdy
Kompleks Hofburg słynie również z Hiszpańskiej Szkoły Jazdy (Spanische Hofreitschule). Jest to jeden z najstarszych na świecie ośrodków kultywujących tradycje jeździeckie. Powstał w XVI wieku jako szkoła jeździecka dla szlachetnie urodzonych. Powiązany był ze stadniną rodziny cesarskiej, gdzie wyhodowano słynne konie lipicańskie o siwej maści.
Informacje praktyczne
Dziś hołdując tym tradycjom (placówka znajduje się na liście niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO) organizuje się specjalne pokazy jeździeckie, które oglądać mogą turyści (zwiedzający wpuszczani są także na codzienne ćwiczenia koni oraz mogą wybrać się na wycieczkę po kompleksie). Z racji tego, że pokazy odbywają się o różnych porach najlepiej zarezerwować wejściówki na oficjalnej stronie Hiszpańskiej Szkoły Jazdy (strona w języku angielskim).
Pałac Schönbrunn
Nieco dalej od centrum miasta (w dzielnicy Hietzing) znajduje się wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO kompleks parkowo-pałacowy cesarza Leopolda I. Budowla służyła wielu władcom Austro-Węgier, w tym cesarzowi Franciszkowi Józefowi i cesarzowej Sissi, jako letnia rezydencja.
Pałac był miejscem wielu znanych wydarzeń (koncertował tu Mozart, przebywał Napoleon, odbywały się bale podczas kongresu wiedeńskiego). Jest jedną z największych rezydencji władców Europy (do zwiedzania udostępniono jedynie 30% wszystkich pomieszczeń).
Informacje praktyczne
Wejście na teren ogrodów jest darmowe. Płatne jest natomiast zwiedzanie pomieszczeń pałacowych - do wyboru mamy kilka tras zwiedzania. Dłuższa, Grand Tour (około 60 minut z przewodnikiem audio), pozwala na zwiedzenie zarówno apartamentów reprezentacyjnych, jak i prywatnych pomieszczeń cesarza Franciszka Józefa i cesarzowej Sissi. Krótsza, Imperial Tour, pozwala na zwiedzenie jedynie apartamentów reprezentacyjnych (około 40 minut z przewodnikiem audio).
Bilety najlepiej zakupić online, rezerwując wejście na konkretną godzinę. Polecamy Wam zrobić to na oficjalnej stronie.
Na miejsce najwygodniej dojechać transportem publicznym. My skorzystaliśmy z metra (linia U4) i wysiedliśmy na stacji Schönbrunn.
Glorieta i inne atrakcje pałacowych ogrodów
Pałac Schönbrunn posiada też niezwykły ogród, w którym turyści natkną się na kilka niespodzianek, takich jak ogród labirynt Irrgarten, glorieta z której roztacza się piękny widok na cały kompleks, a także kolejkę obwożącą turystów po okolicy.
Glorieta to nazwa pawilonu wzniesionego na niewielkim wzgórzu mierzącym 60 metrów wysokości, które znajduje się na tyłach słynnego pałacu. Zabytek ma formę pomnika - jego centralna część przypomina kształtem łuk triumfalny, a boczne skrzydła mają wygląd arkad z półokrągłymi łukami.
Informacje praktyczne
W sezonie letnim, po zakupie biletu, możemy wejść na taras widokowy utworzony na szczycie budowli, z którego roztacza się przyjemny widok na okolicę. Nie musicie jednak kupować wejściówki, aby móc nacieszyć się widokiem - Glorieta powstała na wzniesieniu, które samo w sobie oferuje przyjemną panoramę.
Ogród zoologiczny w Wiedniu - panda wielka i inni mieszkańcy
Położone na terenie parku Schönbrunn zoo posiada status najstarszego na świecie i uważane jest za jeden z najważniejszych ogrodów zoologicznych na naszym kontynencie. Do jego najważniejszych mieszkańców należą m.in.: słynna panda wielka, koala, niedźwiedź polarny oraz pingwiny.
Sekrety Wiednia - palmiarnia
Niedaleko ogrodu zoologicznego znajdziecie monumentalną, oszkloną palmiarnię (Großes Palmenhaus Schönbrunn) z 1882 roku - jedną z trzech największych na świecie,z którą równać może się może jedynie palmiarnia w londyńskim Kew Gardens.
Belweder i największa kolekcja dzieł Klimta
Kolejnym obiektem przyciągającym rzesze turystów jest Belweder - słynny kompleks parkowo-pałacowy otoczony współcześnie przez ambasady wielu krajów. Dawny pałac księcia Eugeniusza Sabaudzkiego udostępniony został do zwiedzania i mieści dziś muzea sztuki. Kompleks składa się z dwóch zabytkowych skrzydeł: Górnego i Dolnego Belwederu, oddzielonych od siebie barokowymi ogrodami.
- Górny Belweder, gdzie w przeszłości znajdowały się sale reprezentacyjne, to obecnie muzeum sztuki posiadające w swoich zbiorach 24 obrazy Gustava Klimta, w tym słynny "Pocałunek" oraz "Judith" W sumie na trzech piętrach na odwiedzających czeka kilkaset dzieł sztuki z różnych okresów.
- Dolny Belweder to dawna część mieszkalna księcia, gdzie również wystawiana jest kolekcja muzealna.
Z okazji wystawy światowej na terenie Belwederu wzniesiono w 1958 roku nowoczesny pawilon znany współcześnie pod nazwą Belvedere 21, gdzie dziś organizowane są wystawy sztuki współczesnej.
Zwiedzanie Belwederu - co warto wiedzieć
Górny Belweder, Dolny Belweder oraz Belvedere 21 są oddzielnie biletowane. Istnieją jednak bilet łączony do Dolnego i Górnego Belwederu oraz bilet łączony do wszystkich trzech muzeów. Pamiętajcie, że kupując bilety należy wybrać konkretną godzinę wizyty. Aby mieć pewność, że interesujące Was okno czasowe będzie wolne, warto zakupić bilety z wyprzedzeniem na oficjalnej stronie Belwederu.
Wstęp na teren ogrodów pałacowych (Belvedere Schlossgarten) jest darmowy.
W okolicy Belwederu odnajdziemy jeszcze kilka miejsc wartych uwagi. Są to m.in.:
- Sąsiadujący z Belwederem Pałac Schwarzenberg z barokowymi ogrodami, który "wystąpił" w jednej z części filmów o przygodach Jamesa Bonda.
- Pomnik Bohaterów Armii Czerwonej - kilka kroków od pałacu odnajdziemy pomnik dedykowany armii radzieckiej - z polskiej perspektywy tego typu monumenty są dyskusyjne, ale w Niemczech i Austrii nie są one niczym niespotykanym.
- Kościół św. Krzyża (niem. Katholische Kirche Zum Hl. Kreuz) - niewielka świątynia, w której odbywają się msze w języku polskim.
Prater i Wiedeński Diabelski Młyn
Wiener Prater to rozległy park miejski utworzony na dawnych terenach łowieckich należących do austriackiej rodziny cesarskiej. Do jego największych atrakcji należy położony w północno-zachodniej części park rozrywki, na terenie którego zachowało się kilka mniej lub bardziej zabytkowych kolejek górskich.
Wśród turystów dużym powodzeniem cieszy się zwłaszcza Wiener Riesenrad, czyli Wiedeński Diabelski Młyn. Powstał on już w 1897 roku i posiada status najstarszej czynnej atrakcji tego typu na świecie! Podczas przejażdżki, na wysokości około 60 m, czekać na nas będzie przyjemny widok na panoramę miasta.
Wiedeński Prater - informacje praktyczne
Wejście na teren parku jest darmowe, więc nawet jeśli nie planujecie korzystać z kolejek ani atrakcji, warto wpaść tam na chwilę i poczuć atmosferę tego miejsca. Płacimy dopiero za korzystanie z konkretnych atrakcji. Niestety, są one zarządzane przez różne podmioty, więc płacimy za każdą osobno i przy aktywnym wypadzie możemy mocno nadwyrężyć nasz budżet.
Więcej informacji praktycznych o wiedeńskim parku rozrywki znajdziecie w naszym artykule Wiener Prater - park rozrywki w Wiedniu
Kościół św. Karola Boromeusza
Na trasie ze śródmieścia do Belwederu warto zwiedzić barokowo-klasycystyczny kościół św. Karola Boromeusza (niem. Karlskirche). Wzniesiony został po ustaniu epidemii dżumy, a jego charakterystyczna sylwetka (kopuła i dwie wieże przy fasadzie) stanowi jeden z symboli miasta.
We wnętrzu świątyni zachwycają przede wszystkim malowidła ozdabiające wewnętrzną część kopuły. Dla turystów odwiedzających zabytek przygotowano specjalną panoramiczną windę, którą możemy wjechać na górę i spojrzeć na freski z bliska (przy okazji wyjrzymy też przez okno i zobaczymy panoramę miasta). Nawet jeśli nie planujecie wchodzić do środka, warto zobaczyć bryłę budowli, która stanowi jeden z najważniejszych przykładów austriackiej architektury sakralnej.
Informacje praktyczne
Niestety, kościół Karlskirche jest biletowany i dość drogi - wejściówka kosztuje aż 9,50 € (40,94 zł).
Krypta Kapucyńska
Kilkaset metrów od pałacu Hofburg odnajdziemy słynną Kryptę Kapucyńską, zwaną również Kryptą Cesarską (Kaisergruft), gdzie spoczywają przedstawiciele rodu Habsburgów. Wewnątrz znajduje się ponad 140 sarkofagów, będących często prawdziwymi dziełami sztuki. Pierwszym władcą którego ciało tu złożono był Maciej Habsburg.
Krypta jest nadal używana, ostatni pochówek odbył się w 2011 roku. Zachowano obowiązujący od dawna rytuał pogrzebowy: kondukt zatrzymuje się u bram, a trumna zostaje wniesiona do środka dopiero kiedy mistrz ceremonii porzuca długą cesarską tytulaturę na trzykrotne wezwanie zakonnika.
Informacje praktyczne
Aby wejść do Krypty Kapucyńskiej, należy zakupić bilet wstępu. Aktualne dni i godziny otwarcia oraz ceny biletów można sprawdzić na oficjalnej stronie.
Zegar Ankeruhr - pierwsza z secesyjnych perełek Wiednia
Wiedeń jest faworytem wśród turystów lubujących się w okresie secesji. Jeden z najwspanialszych przykładów tego stylu odnajdziemy w najstarszej części miasta - to powstały w latach 1911–1914 zegar Ankeruhr, który ozdabia mostek przechodzący nad jedną z uliczek. Jego twórcą był Franz Matsch.
Zegar składa się z dwunastu ruchomych figur, związanych z historią Wiednia, które powoli przemierzają widoczny tor w trakcie pełnej godziny.
Niektóre z przedstawionych postaci to:
- Marek Aureliusz, widoczny od 1:00 do 2:00, który symbolizuje rzymskie korzenie miasta - władca zmarł w obozie wojskowym leżącym na terenie dzisiejszego Wiednia.
- Karol Wielki, widoczny od 2:00 do 3:00, który przypomina o średniowiecznych korzeniach Wiednia.
- Rudolf Habsburg z małżonką Anną, pierwszy władca Austrii z rodu Habsburgów, widoczny od 5:00 do 6:00.
- Maria Teresa z mężem Franciszkiem I Lotaryńskim, widoczni od 11:00 do 12:00.
Pochód zamyka Józef Haydn, słynny kompozytor, który związany był z Wiedniem.
Kolumna morowa - barokowa kolumna Trójcy Świętej
Do innych charakterystycznych punktów wiedeńskiego śródmieścia należy tzw. kolumna morowa, wzniesiona z polecenia cesarza Leopolda po ustaniu wielkiej epidemii dżumy z 1679 roku, która kosztowała życie ponad 100 tysięcy osób. Oznacza ona miejsce gdzie naprędce grzebano zmarłych.
Na monumencie zobaczymy klęczącego Leopolda, przedstawionego z widoczną "wargą habsburską", jak określano zaburzenie genetyczne występujące u członków tego rodu.
Ringstrasse - ratusz w Wiedniu i inne zabytki słynnej ulicy
Długa na około 5,3 km Ringstraße (Ringstrasse) bez większej przesady mogłaby otrzymać tytuł otwartej galerii architektury. Otaczający historyczne centrum pierścień ulic powstał w połowie XIX wieku, kiedy zdecydowano o rozebraniu dawnych fortyfikacji ochraniających miasto. Na odzyskanym terenie cenieni lokalni architekci przez całą drugą połowię XIX stulecia wznosili wspaniałe gmachy publiczne oraz rezydencje w duchu historyzmu. Wytworzony przez nich eklektyczny styl nazywany jest czasem stylem Ringstrasse.
Do najwspanialszych obszarów przy Ringstrasse należy Rathausplatz (pol. Plac Ratuszowy), którego pierzeje wyznaczają: neogotycki ratusz (Wiener Rathaus), dziewiętnastowieczny budynek parlamentu Austrii, Uniwersytet Wiedeński oraz działający od XVIII wieku Teatr Zamkowy (Burgtheater).
Północno-wschodnią część Ringstraße ogranicza ulica Franciszka Józefa Franz-Josefs Kai oraz kanał Donaukanal gdzie cumują statki turystyczne. Na wschodzie zlokalizowano Park Miejski (Stadtpark) pierwszy publiczny park wiedeński stworzony po wyburzeniu murów miejskich. Znajdziemy tu kilka pomników (m. in. Schuberta i Straussa) oraz Kursalon czyli XIX-wieczna sala koncertowa.
Opera Wiedeńska
Wiedeńska Opera Państwowa (niem. Wiener Staatsoper) zainaugurowana została 25 maja 1869, a jej neorenesansowy gmach był pierwszą budowlą wzniesioną podczas wytyczania opisywanej przez nas wcześniej Ringstrasse.
Informacje praktyczne
Odkrywając Wiedeń możemy wybrać się na występ lub zwiedzić budynek opery podczas wycieczki z przewodnikiem organizowanej w języku angielskim. Podczas trwającej około 40 minut wizyty dowiemy się więcej o historii budynku, o sposobie organizacji występów oraz zajrzymy do niedostępnych na co dzień zakamarków. Aktualne ceny oraz godziny zwiedzania sprawdzimy na oficjalnej stronie
Biblioteka Narodowa - barokowe wnętrza oraz muzea
Kolejnym obiektem wchodzącym w skład kompleksu pałacowego Hofburg jest biblioteka (Österreichische Nationalbibliothek), której zabytkowe sale zostały udostępnione zwiedzającym. W środku zobaczymy wspaniałe barokowe wnętrza, których nie powstydziłby się niejeden królewski pałac.
Informacje praktyczne
Reprezentacyjna sala określana jest mianem State Hall. Niestety, aby móc ją zobaczyć, należy zakupić drogi bilet. Godziny otwarcia biblioteki sprawdzimy tutaj.
Od południowego-wschodu z Hofburgiem sąsiaduje Nowy Zamek (Neu Burg, Heldenplatz), wybudowany w XIX wieku z rozkazu Franciszka Józefa. Dziś mieści się tam kilka placówek muzealnych prezentujących zbiory biblioteki, w tym: m.in. Muzeum Papirusów czy Muzeum Globusów.
Informacje praktyczne
Aktualne dni i godziny otwarcia, a także ceny biletów do placówek muzealnych, sprawdzicie na oficjalnej stronie biblioteki narodowej.
Jeśli planujecie odwiedzić zarówno muzea, jak i bibliotekę, warto zainteresować się biletem łączonym, który ważny jest przez tydzień.
Z tyłu do zabudowań Nowego Pałacu przylega wzniesiona ze szkła i metalu Motylarnia i Palmiarnia (Schmetterlinghaus und Palmenhauses) - zabytkowy budynek powstał na początku XX wieku i zdradza wpływy stylu secesyjnego. W pobliskim parku, w którym latem opalają się wiedeńczycy, zobaczyć można pomnik Wolfganaga Amadeusza Mozarta. Sami uwielbiamy wpaść tam na przerwę po odkrywaniu centrum Wiednia.
Wieża widokowa Donauturm
W położonym po przeciwnej stronie Dunaju niż historyczne centrum parku Donaupark stanęła wysoka na około 252 m wieża Donaturn (pol. Wieża Dunaju), która spokojnie mogłaby trafić do kategorii najpopularniejsze atrakcje Wiednia. Na wysokości około 150 m utworzono na niej taras widokowy, z którego możemy podziwiać panoramę austriackiej stolicy.
Informacje praktyczne
Oprócz tarasu widokowego na szczycie budowli znajduje się również restauracja oraz kawiarnia. Bilet wjazdu na wieżę należy jednak do drogich, a w przypadku złych warunków pogodowych punkt widokowy może zostać zamknięty.
Wiedeń - atrakcje kulturalne i muzea
Wiedeń muzeami stoi. Wspomnieliśmy wcześniej o Belwederze z dziełami Klimta oraz kolekcjach mieszczących się w Hofburgu, ale to tylko niektóre z wielu wspaniałych placówek kulturalnych w stolicy Austrii. Do zwiedzania wiedeńskich muzeów zachęca ich rozmieszczenie - wiele z nich otacza położony na niewielkim obszarze tzw. dzielnicy muzealnej (Museumsquartier) Plac Marii Teresy (Maria-Theresien-Platz), a inne oddalone są od nich o krótki spacer.
Poniżej opisaliśmy pokrótce wybrane mniej i bardziej znane placówki, które naszym zdaniem warto odwiedzić w trakcie zwiedzania Wiednia.
Muzeum Historii Sztuki (Kunsthistorisches Museum) w Wiedniu
Niełatwo o muzeum sztuki mogące pochwalić się kolekcją bogatszą od wiedeńskiego Kunsthistorisches Museum. Większość jego zbiorów została zgromadzona przez pokolenia Habsburgów, a w jej skład wchodzą nie tylko dzieła największych europejskich mistrzów pędzla, lecz również zbiory antyków (rzymskich, greckich i egipskich), rzeźby, numizmatyka, a także jedna z najwspanialszych na świecie kunstkammer (jako określano gabinety osobliwości).
Na nas olbrzymie wrażenie zrobił Tezeusz walczący z Centaurem Canovy, ale mamy słabość do tego artysty. Wśród znanych dzieł warto wymienić również "Madonnę Różańcową" i "Dawida z głową Goliata" Caravaggia, portret cesarza Maksymiliana Albrechta Dürera (i inne jego dzieła), "Sztukę Malarską" Jana Vermeera, "Wieżę Babel" Pietera Bruegela starszego czy jeden z autoportretów Rembrandta.
Informacje praktyczne
Sami spędziliśmy w Kunsthistorisches Museum nieco ponad dwie godziny i czuliśmy lekki niedosyt. Placówka posiada naprawdę różnorodną kolekcję i warto zarezerwować na nią więcej czasu.
Muzeum Historii Naturalnej
Wiedeńskie Muzeum Historii Naturalnej (niem. Naturhistorisches Museum Wien) należy do najbardziej cenionych placówek tego typu na świecie. Turystów najbardziej przyciągają olbrzymie szkielety dinozaurów, ale nie mniej ciekawa jest kolekcja najstarszych meteorytów świata czy zbiory prehistorycznych artefaktów.
Dzielnica Muzealna
Muzeum Historii Naturalnej oraz Muzeum Historii Sztuki znajdują się naprzeciwko siebie, po dwóch stronach placu Marii Teresy, który ozdobiony został pomnikiem cesarzowej. Tuż obok znajduje się Muzeum Leopoldów, skupiające się na sztuce XIX i XX wieku - nie tylko obrazach (wśród autorów są takie sławy jak Klimt, Oskar Kokoschka czy Egon Schiele), ale również meblach i sztuce dekoracyjnej. Co ciekawe, na dachu tej placówki powstał ogólnodostępny i darmowy taras widokowy, który wciąż pozostaje mniej znaną atrakcją Wiednia. Pamiętajcie jednak, że jest on zamknięty podczas miesięcy zimowych.
Albertina
Warto też odwiedzić położoną w historycznym centrum Albertinę - galerię gromadzącą grafiki i rysunki, ufundowaną przez księcia Alberta, która mieści się w dawnym pałacu. Do największych skarbów kolekcji należą dwie prace Dürera - "Zając polny" lub "Ręce złożone do modlitwy", ale na miejscu czekają na nas szkice i rysunki, które wyszły spod ręki wielu znamienitych mistrzów (m.in. Klimt, Picasso czy Rubens).
Albertina to jednak nie tylko placówka muzealna, ale również odrestaurowane apartamenty, które zamieszkiwali dawniej arcyksiążęta (i arcyksiężniczki) z rodu Habsburgów.
Nie przegap w okolicy!
Blisko Albertiny mieści się ekskluzywny, pięciogwiazdkowy hotel Sacher, znany z wypiekanego słodkiego torcika Sachera. Przy ulicy Tiefen Graber możemy spróbować znanych kanapek Trześniewskiego – tam właśnie mieści się jedna z siedzib dawnego baru kanapkowego założonego przez Polaka Franciszka Trześniewskiego.
Muzeum Rzymskie
Położone w samym sercu Wiednia Römermuseum to jedna z tych atrakcji, którą polecilibyśmy wyłącznie koneserom historii starożytnej. W podziemiach placówki zobaczymy odkopane ruiny dwóch domów z czasów antycznych, a samo muzeum prezentuje różne znaleziska archeologiczne oraz przybliża historię tego obszaru z czasów rzymskich, kiedy znajdował się tu obóz wojskowy Vindobona.
Informacje praktyczne
Na zwiedzenie muzeum wystarczy 45 minut do godziny. Liczba eksponatów ani rozmiar ruin nie zachwycają, ale wystawy informacyjne nas zaciekawiły (jesteśmy jednak miłośnikami czasów antycznych).
Jeśli interesują nas znaleziska archeologiczne warto przejść się również po placu Michaelerplatz, w centrum którego wyeksponowano fundamenty z czasów rzymskich.
Wysoka wieża kościelna widoczna na placu, należy do Michaelskirche - świątyni łączącej gotycką architekturę z przepięknie rzeźbionym barokowym prezbiterium. Mało osób wie, że w jej podziemiach znajdują się krypty, wykorzystywane do pochówku wiedeńskich arystokratów. Są one udostępniane do zwiedzania w trakcie wycieczek z przewodnikiem w języku niemieckim - więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie kościoła.
Krypty te należą do najbardziej mrocznych ze wszystkich wspomnianych przez nas w artykule. Gotycka atmosfera i widoczne szczątki tworzą unikatową atmosferę. Gdyby tylko regularne zwiedzanie organizowano w języku angielskim!
Muzeum Etnograficzne
Weltmuseum na kilkunastu salach wystawowych prezentuje obiekty oraz zdjęcia przybliżające odwiedzającym codzienne życie mieszkańców wszystkich kontynentów. Kolekcja podzielona została tematycznie, a do jej największych skarbów należy pióropusz meksykańskiego kapłana - ostatni tego typu zachowany obiekt na świecie!
Zwiedzanie Wiednia szlakiem Secesji
Obrazy Klimta
Secesja przyszła do Wiednia stosunkowo późno (w porównaniu do niektórych państw) i napotkała opór reprezentantów konserwatywnej akademii. Jej najbardziej znanym przedstawicielem był Gustav Klimt - współzałożyciel i pierwszy przewodniczący stowarzyszenia Secesja Wiedeńska (niem. Wiener Secession).
Największa kolekcja dzieł Klimta znajduje się w Górnym Belwederze, ale pasjonaci sztuki secesyjnej nie powinni przegapić leżącego na terenie dzielnicy kulturalnej i wspomnianego przez nas wcześniej Muzeum Leopoldów, gdzie wystawiane sa arcydzieła lokalnych mistrzów secesyjnych. Do największych skarbów tej placówki należy największa na świecie kolekcja dzieł Egona Schielego (ponad 40 obrazów!). Na wystawie zobaczymy też prace Klimta, Kolomana Mosera czy Oskara Kokoschki.
Architektura Otto Wagnera
W tym miejscu warto wspomnieć, że dla części odwiedzających stolicę Austrii synonimem wiedeńskiej secesji nie są wcale malowidła, a architektura. Jej najbardziej wybitnym przedstawicielem był Otto Wagner, którego dziedzictwo kontynuowali uczniowie. Spod jego ręki wyszły m.in.:
- Majolikahaus (pol. Dom Majolikowy) - ze wspaniałą majolikową dekoracją fasady - co ciekawe również sąsiednie kamienice zostały nie mniej pięknie ozdobione.
- Gmach Banku Pocztowego (niem. Postsparkassenamt),
- Położony na obrzeżach stolicy Austrii kościół am Steinhof (Kirche am Steinhof).
Wiedeńskie Muzeum Otto Wagnera mieści się w zaprojektowanej przez niego i przekształconej w niewielkie muzeum stacji metra na Karlsplatz. Do zwiedzania udostępniony został również pawilon Hietzing, wzniesiony jako prywatna poczekalnia cesarza przy jego dworcu kolejowym.
Pawilon Secesji
Nie mniej podziwiany jest Pawilon Secesji (Wiener Secessionsgebäude) - ten stworzony na potrzeby młodych secesjonistów pałacyk to dziś malutkie muzeum.
Jego projekt przygotował uczeń Wagnera, Joseph Maria Olbrich. Ozdobą budowli jest kopułą z metalowym ażurowym dachem o kształcie liści drzewa laurowego.
Warto jednak kupić bilet, aby móc podziwiać namalowany przez Klimta "Fryz Beethovena", o wymiarach 34 na 2 metry, ozdabiający hol wejściowy.
Atrakcje Wiednia poza utartym szlakiem
Kościoły i świątynie warte odwiedzenia w Wiedniu
Nie sposób policzyć wszystkich wiedeńskich świątyń wartych zobaczenia. Wiele z nich wybudowano w ścisłym centrum miasta i na trwałe wpisały się one w jego historyczny krajobraz.
Turyści zainteresowani architekturą sakralną powinni na swojej liście miejsc do zobaczenia wpisać m.in.: romański kościół św. Ruprechta, barokowy kościół św. Piotra oraz ewangelicki Stadtkirche lub synagogę miejską (Stadttempel).
Warto wejść też do środka Kościoła Jezuitów zwanego także Kościołem Uniwersyteckim (dawniej w pobliżu działała najważniejsza z wiedeńskich uczelni). Wnętrza tej świątyni, zaprojektowane przez Andrea Pozzo, olśniewają przepychem i bogactwem barw (Jesuitenkirche, Doktor-Ignaz-Seipel-Platz 1).
Nie ustępuje mu pobliski Kościół Dominikanów (Katholisches Pfarramt Maria Rotunda; Postgasse 4) z sufitem ozdobionym malowidłami Mathiasa Rauchmillera. Niedaleko warto zobaczyć cerkiew Greckiego Kościoła Prawosławnego (Griechenkirche zur heiligen Dreifaltigkeit, Fleischmarkt 13) z fasadą w stylu neobizantyjskim i obszernym narteksem. Ciekawą elewacją i barokowym, bogato wyposażonym wnętrzem (m. in. relikwiarz św. Hiernonima) wyróżnia się Kościół Franciszkanów (Franziskanerkirche, Franziskanerpl. 4).
Tuż za budynkami uniwersytetu wznosi się dumna sylwetka kościoła wotywnego - neogotyckiej świątyni ufundowanej po nieudanym zamachu na cesarza Franciszka Józefa. W środku umieszczono pochodzący z XVI wieku nagrobek Niklasa Salma – dowódcy obrony Wiednia z czasów wojen z Turcją.
Cmentarz Centralny oraz cmentarz św. Marka z grobem Mozarta
Powstały w 1874 roku Cmentarz Centralny (Wiener Zentralfriedhof, Simmeringer Hauptstraße 234) to najważniejsza z wiedeńskich nekropolii. Jego otwarcie wywołało sporo kontrowersji: miasto nie chciało się zgodzić na oficjalne poświęcenie ziemi przez katolickiego kapłana, dodatkowo przekazało sporo pieniędzy na rozbudowę części żydowskiej. Wreszcie, dzięki kilku kompromisom, udało się pogodzić zwaśnione strony. Wkrótce zaczęto chować tutaj zasłużone dla miasta osobistości. Na Zentralfriedhof spoczywają sławni wiedeńscy kompozytorzy: Ludwik van Beethoven i Franciszek Schubert.
Nie znajdziemy tu jednak Wolfganga Amadeusza Mozarta, którego mogiłę można zobaczyć na Cmentarzu św. Marka (St. Marx Cemetery, Leberstraße 6-8).
Hundertwasserhaus i spalarnia śmieci Spittelau - dla miłośników architektury współczesnej
Położona na południowy-wschód od Śródmieścia dzielnica Landstrasse przyciąga turystów kilkoma zabytkami. Miłośnicy architektury współczesnej z pewnością wybiorą się tam, aby zobaczyć domy zaprojektowane przez słynnego austriackiego architekta, Friedensreicha Hundertwassera. Słynny Hundertwasserhaus to kompleks mieszkalny pełen barwnych i pozornie niedopasowanych do siebie budowli.
Innym przykładem twórczości Hundertwassera jest spalarnia śmieci Spittelau położona na północny-zachód od Śródmieścia.
Wzgórze Kahlenberg
Polskich turystów z pewnością zainteresuje wzgórze Kahlenberg, z którego rozpoczęła się słynna szarża husarii na Turków w 1683 roku. Wzniesienie położone jest na północ od miasta, w dzielnicy Heiligenstadt. Obecnie na szczycie mieści się parafia prowadzona przez polskich księży z zakonu Zmartwychwstańców. Na wzgórzu stanęła wzniesiona pod koniec XIX wieku wieża Stefanii (Stephaniewarte), która w niektóre dni udostępniana jest zwiedzającym i oferuje przyjemny widok na okolicę.
UNO City
UNO City czy też Vienna International Center to zupełnie inna epoka. Nowoczesne, a może nawet futurystyczne budynki wybudowano aby zlokalizować w nich instytucje związane z ONZ. Dzielnica najlepiej prezentuje się oglądana nocą znad brzegu Dunaju.
Jarmark Bożonarodzeniowy w Wiedniu (Wiener Christkindlmarkt)
Wiedeński jarmark adwentowy uznawany jest za jeden z najstarszych w Europie. Tradycja specjalnych przywilejów handlowych na okres przedświąteczny sięga XIV wieku (według niektórych źródeł nawet końca XIII wieku). Z całą pewnością w 1382 roku książę Albrecht III Habsburg wydał zgodę na organizację grudniowego targu. Poważnym problemem dla kupców była lokalizacja - pojawienie się konkurencji nie pasowało tym, którzy handlowali w danej dzielnicy regularnie. Do lat 60 XVIII wieku impreza odbywała się przed katedrą św. Szczepana (mniej więcej od połowy grudnia do pierwszego tygodnia stycznia). Od tamtego czasu jarmark kilkakrotnie zmieniał swoje położenie - dziś najważniejsza tego rodzaju impreza odbywa się na Rathauspark. Właśnie tam 14 listopada ustawia się choinkę i oficjalnie ogłasza (robi to burmistrz miasta) rozpoczęcie targu. Całość trwa do drugiego dnia świąt.
Niezwykła popularność jarmarku sprawiła, że kramy ustawiane są też w innych dzielnicach. Szacuje się, że Christkindlmarkt bywa organizowany w kilkunastu lokalizacjach. Do najpopularniejszych należą: Maria-Theresien-Platz, plac przed Karlskirche, ogrody Belwederu, Am Hof, kampus Universität Wien, okolice Opery czy pałacu Schonbrunn. Prawdziwą atrakcją jest jarmark w klimatach Austro-Węgier organizowany na Michaelerplatz.
Większość imprez trwa do świąt, niektóre do okresu noworocznego (jarmark przed Schonbrunn). Nie istnieje jedna strona gromadząca informacje o wszystkich targowiskach (te największe posiadają własne witryny). Oficjalne wiadomości na temat imprezy na Am Hof znajdziemy tu zaś w przypadku tej przez pałacem tutaj.
Wiedeń - atrakcje w okolicy
Jeśli znudzi nas lub zmęczy stolica Austrii to nic nie stoi na przeszkodzie aby wybrać się na wycieczkę gdzieś poza Wiedeń. Miasto posiada bardzo dobre połączenia z Bratysławą lub z położonym nieco dalej Brnem. Całkiem blisko znajduje się też wpisane na listę UNESCO jezioro Nezyderskie.
Krótkie wprowadzenie do historii Wiednia
Historycy wywodzą Wiedeń od celtyckiej osady, jaka miała znajdować się na tym obszarze w V wieku przed naszą erą. Po podbojach rzymskich założono tutaj obóz wojskowy Vindobona, w którym w roku 180 zmarł cesarz Marek Aureliusz. Fabularyzowana (i powiedzmy sobie szczerze zmyślona) wersja tych wydarzeń stała się punktem wyjścia w słynnym filmie "Gladiator" Ridleya Scotta.
Obóz został zniszczony przez Germanów i przez kolejne lata tereny te znajdowały się pod panowaniem barbarzyńców. Po bitwie nad rzeką Lech w 955 roku wojska cesarza Ottona I wyparły stąd Węgrów, a ofiarowane rodowi Babenbergów miasto zaczęło się szybko rozwijać.
Już w XII wieku swoją siedzibę przeniósł do Wiednia książę Austrii Henryk Jasomirgott. Potwierdzeniem dobrej kondycji miasta było uzyskanie przezeń praw miejskich. Miasto przeszło pod panowanie Habsburgów (choć rządzili nim też Przemyślidzi i Węgrzy) i rozkwitło pod panowaniem księcia Rudolfa IV Założyciela. Przebudowano wtedy kościół św. Szczepana (obecną katedrę) i założono uniwersytet. W 1515 roku w mieście spotkali się król Polski Zygmunt Stary, król Czech i Węgier Władysław Jagiellończyk oraz cesarz Maksymilian Habsburg. Wiek XVII jest dla miasta czasem upadku – wojny z Turcją i zarazy znacznie ograniczyły populację i znaczenie stolicy Austrii.
Z kolei wiek XVIII nazywany jest "złotym wiekiem Wiednia" - rozwój handlu, przemysłu, budownictwa sprawia, że miasto wyrasta na prawdziwą metropolię. Nie zmieniły tego ani walki podczas wiosny ludów, ani klęski Austro-Węgier w kolejnych wojnach. Po upadku monarchii Wiedeń zyskał status stolicy republiki austriackiej, a po tzw. anschlussie Austrii miasto weszło w skład III Rzeszy. Po zakończeniu II wojny światowej, po początkowym okresie podziału przez aliantów, stał się stolicą Austrii.