Tropaeum Alpium (Trofeum Alpejskie) w La Turbie

Nad słynnym Monako, na terenie francuskiego miasteczka La Turbie, góruje jeden z bardziej fascynujących śladów panowania Cesarstwa Rzymskiego na tych terenach - monument triumfalny Trofeum Augusta (Trophée d’Auguste), nazywany również Trofeum Alpejskim - Tropaeum Alpium.

Niestety, dzisiejszy kształt monumentu z całą pewnością różni się od wersji pierwotnej. Nie zmienia to jednak faktu, że kryje się za nim ciekawa historia i jest to nie lada gratka dla każdego miłośnika czasów rzymskich.

Monument można odwiedzić i wejść na znajdujący się na nim punkt widokowy, z którego rozpościera się widok na całą okolicę. Jest to jedna z naszych ulubionych atrakcji Lazurowego Wybrzeża.

Historia

Chociaż dziś nie zachowało się ich wiele, w czasach rzymskich Trofea nie były niczym niezwykłym. Monumenty tego typu powstawały na terenie całego imperium dla upamiętnienia wielkich zwycięstw, ważnych zdarzeń, a nawet konkretnych władców lub dowódców. Właśnie w taki sposób powstała konstrukcja na terenie dzisiejszego miasteczka La Turbie. Wzniesiono ją pomiędzy 7 a 6 rokiem p.n.e. w celu upamiętnienia zwycięstw cesarza Oktawiana Augusta nad plemionami Alp podczas wojen trwających od 25 do 14 roku p.n.e.

Monument powstał na najwyższym punkcie rzymskiej drogi Via Julia, zbudowanej dla ułatwienia wymiany handlowej z ludami galijskimi. Na szczycie monumentu stanęła prawdopodobnie rzeźba przedstawiająca samego Augusta, która musiała być widoczna już z oddali.

Monument w czasach średniowiecza

Po upadku cesarstwa monument został wykorzystany w bardzo praktyczny sposób. Wpleciono go w obręb nowych fortyfikacji i wykorzystano jako wieżę obronną. Prawdopodobnie dzięki temu zachowała się chociaż część oryginalnej budowli. Gdyby nie to, monument zostałby zapewne zniszczony z powodów religijnych jako miejsce pogańskiego kultu (Oktawian August uznany został za boga).

Na początku XVIII wieku fortyfikacje w średniowiecznym kształcie od dawna już nie spełniały swojej podstawowej roli. Podjęto więc decyzję o rozbiórce większości murów, a pozyskane w ten sposób elementy wykorzystano do rozbudowy miasta.

Trofeum Augusta dziś

Po tym jak w 1860 roku Nicea została częścią Francji, monument wpisano na narodową listę zabytków. Na odnowienie musiał poczekać jednak niemal pół wieku. Najpierw w 1905 roku miejscowy architekt, Philippe Casimir, zajął się uporządkowaniem terenu, a jakiś czas po nim zadanie odbudowy fragmentu monumentu otrzymał Jean-Camille Formigé. Formigé był poważanym francuskim architektem specjalizującym się w zabytkach z czasów rzymskich. Brał udział w odrestaurowaniu teatru w Orange oraz amfiteatru w Arles. Z innych jego projektów można wspomnieć most Pont de Bir-Hakeim w Paryżu. Za ostatni etap przebudowy w latach 30. odpowiadał jego syn, Jules Formigé.

Biorąc pod uwagę fakt, że nie zachowały się oryginalne plany ani nawet pełne obrazy oryginalnego monumentu, można zachwycić się kunsztem architektów pracujących przy odbudowie.

Na podstawie fragmentów budowli znalezionych na terenie stanowiska archeologicznego oraz z wykorzystaniem założeń geometrycznych udało im się mniej więcej określić wysokość (35 metrów) oraz kształt obiektu. Na jednej ze stron na nowo postawiono kolumny i zrekonstruowano napis z oryginalnej ściany.

W jaki sposób udało się tego dokonać? Wykorzystano zapiski rzymskiego historyka Pliniusza Starszego, który oryginalny tekst zapisał w jednej ze ksiąg.

Zwiedzanie

Monument oraz jego najbliższe otoczenie zostały ogrodzone i dostępne są dla turystów po zakupie biletu.

Główne wejście znajduje się po północnej stronie monumentu, przy ulicy Avenue Prince Albert Ier de Monaco. Znajdziecie tam również parking oraz toaletę. Od głównego wejścia do Trofeum Augusta dojdziemy w dosłownie kilka minut.

Po terenie atrakcji możemy spokojnie spacerować bez ograniczeń. Na nieśpieszne zwiedzenie całości powinna nam wystarczyć godzina.

Przy kasie biletowej funkcjonuje sklep z pamiątkami (czynny do 15 minut przed zamknięciem obiektu).

Od maja do września otwierane jest również drugie wejście znajdujące się na tyłach monumentu przy ulicy Rue Capouane.

Punkt widokowy

Dla niektórych odwiedzających największą atrakcją stanowiska archeologicznego jest możliwość wejścia na szczyt monumentu, gdzie przygotowano taras widokowy. Rozpościera się z niego świetny widok na bliższą okolicę, ale i dalszą jak Saint-Jean-Cap-Ferrat niedaleko Nicei.

Wejście nie jest bardzo skomplikowane, wymaga jednak przejścia kilkudziesięciu schodów.

Niezły punkt widokowy znajdziemy również przy głównym wejściu (na otwartym terenie), który oferuje panoramę Monte Carlo oraz wzgórza zamkowego w Monako.

Wystawa

Tuż obok monumentu powstał budynek muzeum. W środku zobaczymy różne artefakty znalezione w trakcie prac archeologicznych, dowiemy się więcej o innych rzymskich śladach, a także obejrzymy film pokazujący, w jaki sposób przeprowadzono odbudowę zabytku. W trakcie wizyty warto zwrócić uwagę na makietę.

Opisy w muzeum są po angielsku. Wystawa nie jest duża i powinno nam się udać zapoznać z nią w około 30 minut.

Park

Po południowej stronie monumentu możemy pospacerować po przyjemnym parku i usiąść na jednej z ławek. Niestety, widok z poziomu ławek psuje siatka.

Miasto La Turbie

Miasteczko La Turbie nie słynie z zabytków światowej klasy. Mimo to warto przez kilka minut przespacerować się klimatycznymi uliczkami starego miasta i zajrzeć do kościoła św. Michała.

Samo miasto kojarzone jest najbardziej z tragicznym wypadkiem samochodowych z 3 września 1982 roku, podczas którego zginęła księżna Monako - Grace Patricia Kelly.

Dojazd

Jeśli przyjeżdżamy własnym samochodem nie powinniśmy mieć żadnego problemu z trafieniem na miejsce. Wystarczy dojechać do ulicy Avenue Prince Albert Ier de Monaco i tam zaparkować, a następnie podejść do wejścia.

Jak dojechać z Nicei komunikacją publiczną?

Z Nicei najbardziej opłacalnym wyborem wydaje się autobus. Bilet kupimy na pokładzie u kierowcy za 2,50€. Niestety, autobus dość długo jedzie na miejsce, poruszając się krętymi ulicami i mijając małe miasteczka.