Tate Modern w Londynie - kolekcja, zwiedzanie i punkt widokowy

Tate Modern to brytyjska galeria narodowa sztuki współczesnej i nowoczesnej, z kolekcją prac lokalnych i zagranicznych artystów od początku XX wieku aż do dziś, która uważana jest za jedną z najważniejszych placówek tego typu na świecie. Galeria zajmuje dawny budynek elektrowni, leżący po południowej stronie Tamizy, tuż za występującym często w popkulturze mostem pieszym Millennium Bridge.

Tate Modern to jednak nie tylko muzeum, a także centrum spotkań z dużym wyborem opcji kulinarnych - na wyższych piętrach działają kawiarnie, bary oraz restauracja. Niektórzy z turystów wpadają tu tylko w celu spojrzenia z tarasu widokowego na leżącą po drugiej stronie Tamizy dzielnicę City of London.

Artykuł jest częścią naszego rozbudowanego przewodnika po największych atrakcjach Londynu. Inne placówki kulturalne opisaliśmy w artykule Muzea w Londynie - przewodnik kulturalny po stolicy Anglii.

Zwiedzanie Tate Modern

Kolekcja stała Tate Modern rozlokowana jest pomiędzy dwoma dwoma budynkami: Boiler House, nazywanym Natalie Bell, oraz Switch House - znanym jako Len Blavatnik.. Przejście pomiędzy nimi możliwe jest przez Hale Turbin na poziomie 0 oraz przez mostki na poziomach 1 i 4.

Zwiedzanie kolekcji stałej Tate Modern najlepiej zacząć od poziomu 2 budynku Boiler House i kolekcji Start Display, która zawiera prace wybrane przez kuratorów muzeum jako najlepsze do pierwszego kontaktu ze sztuką nowoczesną. Po zapoznaniu się z początkowymi pomieszczeniami możemy rozpocząć odkrywanie kolejnych wystaw tematycznych na tym poziomie. Kolejnym krokiem może być poziom 4 budynku Boiler House, skąd po obejrzeniu kolekcji możemy udać się mostkiem do budynku Switch House.

Kolekcje w budynku Switch House możemy zwiedzać kierując się do dołu, żeby finalnie dojść do poziomu 0, gdzie znajdują się wystawy w dawnych zbiornikach na olej (ang. Tanks). Po zakończeniu zwiedzania warto wsiąść do windy udać się na taras widokowy.

Kompleks Tate Modern jest naprawdę rozległy i pierwsza wizyta może sprawić nam trochę problemów zanim zapoznamy się z topografią budynku.

Tate Modern - kolekcja stała i wystawy czasowe

Kolekcja stała wystawiana jest w budynkach Boiler House/Natalie Bell (poziom 2 i 4) oraz Switch House/Len Blavatnik (poziom 3 i 4). Prace nie zostały pogrupowane chronologiczne, ale skupiają się na konkretnych zagadnieniach lub tematyce. Wśród obrazów i instalacji znajdziemy kilka prac polskich artystów.

Wystawy czasowe organizowane są m.in. na poziomie 0 oraz poziomie 3 budynku Boiler House. Aktualne wystawy czasowe możemy sprawdzić w specjalnej wyszukiwarce na oficjalnej stronie grupy Tate.

W tej części artykułu przygotowaliśmy krótki przewodnik po sekcjach tematycznych i pracach będących częścią kolekcji stałej. Opis ten ma charakter informacyjny i nie możemy zagwarantować, że wszystkie prace oraz instalacje będą dostępne podczas Waszej wizyty w muzeum. Część prac lub sal może być w renowacji, inne mogą być na wypożyczeniu.

Pamiętajcie również, że galeria posiada więcej dzieł niż miejsca na wystawie, więc występuje częsta rotacja. Ku naszemu zawodowi nie zawsze w galerii wystawiane są dzieła Salvadora Daliego czy Edvarda Muncha, które Tate Modern posiada w swoich zbiorach. Jeśli zainteresowała Was konkretna praca, jej dostępność najłatwiej sprawdzić na oficjalnej stronie.

Poniżej opisaliśmy wybrane wystawy z kolekcji stałej.

Start Display/Początkowa wystawa

Boiler House/Natalie Bell, poziom 2

Wystawa będąca wprowadzeniem do okresu w sztuce, którym zajmuje się placówka. Na wystawie są dzieła m.in. Ceal Floyer, Maria Lalic czy Henri Matisse.

Artists and Society/Artyści i Społeczeństwo

Boiler House/Natalie Bell, poziom 2

Kolekcja skupiająca się na dziełach oddających nastroje artystów względem otaczającej ich rzeczywistości. W tej części kolekcji zobaczymy m.in. obraz pt. Płacząca Kobieta (ang. Weeping Women) pędzla Pablo Picasso. więcej prac znajdziecie tutaj.

In the Studio/W studiu

Boiler House/Natalie Bell, poziom 2

Ta część kolekcji skupia się na pokazaniu relacji pomiędzy artystami i ich pracami. Nam właśnie ta wystawa najbardziej przypadła do gustu. Wśród artystów zobaczymy dzieła m.in. Maxa Ernsta, Jacksona Pollocka, René Magritte czy Pablo Picasso.

Dokładną listę prac znajdujących się w tej części można sprawdzić tutaj.

Performer and Participant/Wykonawca i Uczestnik

Switch House/Len Blavatnik, poziom 3

Różnorodne instalacje i prace artystów z drugiej połowy XX wieku. Jedna z większych instalacji o intrygującej nazwie Bez tytułu (składająca się 12 wiszących luster) jest autorstwa polskiego awangardowego artysty Edwarda Krasińskiego; łatwo rozpoznamy ją po charakterystycznej dla tego artysty niebieskiej taśmie samoprzylepnej.

Dokładną listę prac znajdujących się w tej części można sprawdzić tutaj.

Materials and Objects/Materiały i Obiekty

Boiler House/Natalie Bell, poziom 4

Ta część kolekcji skupia się na nietypowych materiałach i metodach ich wykorzystania. Największe kontrowersje budzi słynna "fontanna" Marcela Duchampa - jeśli nie znacie tego dzieła, to nie będziemy Wam psuć niespodzianki! Dokładną listę prac znajdujących się w tej części można sprawdzić tutaj.

Media Networks/Sieci mediowe

Boiler House/Natalie Bell, poziom 4

W pomieszczeniach w tej części kolekcji skupiono się na artystach, którzy w swoich pracach wykorzystali rozwój technologii i mediów. Na pewno warto zwrócić uwagę na masywną instalację pt. Babel autorstwa Cildo Meirelesa, przedstawiającą wysoką wieżę stworzoną z odbiorników radiowych ustawionych na różne rozgłośnie, reprezentującą współczesne problemy z komunikacja oraz natłokiem informacji.

W tej części kolekcji zobaczymy też trzy prace Wilhelma Sasnala (Gaddafi 1, Gaddafi 2 i Gaddafi 3), które artysta namalował inspirując się obrazami pojawiającymi się w mediach po śmierci libijskiego dyktatora Mu’ammara al-Kaddafiego.

Punkt widokowy na ostatnim piętrze Tate Modern

Nawet jeśli sztuka nowoczesna nie jest dla nas, warto odwiedzić Tate Modern i dostać się na taras widokowy na ostatnim piętrze budynku Switch House. Dawniej taras widokowy funkcjonował niezaleznie, ale obecnie na ostatnim piętrze mieści się bar Level 10. Więcej informacji o dniach i godzinach jego otwarcia znajdziecie na oficjalnej stronie

Z góry będziemy mieć świetny widok na Katedrę św. Pawła, most Millennium oraz dzielnicę City. Jest to jeden z naszych ulubionych punktów widokowych w Londynie, choć musimy uczciwie przyznać, że w przypadku dużego wiatru u góry może nas trochę przewiać.

Wejście na taras widokowy jest darmowe. Na górę możemy wejść schodami lub wjechać winda, która jednak w godzinach szczytu potrafi być zapchana. W trakcie największego oblężenia muzeum najlepiej próbować wsiąść do windy na poziomie 0, ponieważ na wyższych piętrach może być nam ciężko wepchnąć się do środka.

Tate Modern - bilety i informacje praktyczne

Wejście do muzeum i wystawa stała są darmowe. Płatne mogą być wystawy czasowe.

Tate Modern - dni i godziny otwarcia

Muzeum czynne jest od poniedziałku do niedzieli od 10:00 do 18:00. Ostatnie wejście możliwe jest do godziny przed zamknięciem.

Muzeum jest nieczynne od 24 do 26 grudnia.

Wejścia do muzeum

Do budynku muzeum prowadzi aż pięć wejść, które znajdują się od trzech stron: południowej, zachodniej i północnej.

• Wejście od strony Tamizy (od północy) prowadzi na poziom 1 budynku Boiler House.
• Wejście od ulicy Sumner Street (od południa) prowadzi do budynku Switch House.
• Wejście od ulicy Holland Street (od zachodu) zaprowadzi nas do Hali Turbin.

Dojazd

Jeśli jesteśmy w okolicy Katedry św. Pawła, najprzyjemniej dojść do muzeum pieszo korzystając z mostu Millenijnego.

Chcąc skorzystać z metra musimy liczyć się z przynajmniej kilkusetmetrowym spacerem. Najłatwiej sprawdzić najlepszy dojazd korzystając z map Google. Więcej na temat korzystania z transportu publicznego w Londynie napisaliśmy w artykule Komunikacja miejska w Londynie.

Jeśli chcielibyśmy przedostać się z Tate Modern do Tate Britain i budżet nie jest dla nas przeszkodą to możemy skorzystać z opcji rzecznej nazywanej Tate Boat. Więcej informacji można znaleźć na oficjalnej stronie.

Dostęp dla osób z ograniczoną mobilnością

Kompleks Tate Modern w porównaniu z typowymi muzeami czy galeriami sztuki wyróżnia się swoim rozmiarem i składa się z wielu pięter oraz części, ale na każde z nich dojeżdża winda. Będąc na miejscu warto poprosić w punkcie informacji o mapę z planem, na której zaznaczono windy oraz toalety.

Historia i budynek elektrowni

Galeria Tate Modern powstała w opuszczonym budynku po dawnej elektrowni Bankside Power Station. Elektrownię zbudowano po zakończeniu II wojny światowej, w latach 1947-1963, według projektu brytyjskiego architekta Gilesa Gilberta Scotta, który zasłynął jako pomysłodawca wyglądu legendarnych brytyjskich czerwonych budek telefonicznych. Budowla składała się z trzech części - centralnej Hali Turbin, otoczonej przez kotłownię (ang. Boiler House) oraz obszar nazywany Switch House, gdzie dawniej przechowywano olej. Elektrownia została ostatecznie zamknięta w 1981 roku.

Przez więcej niż dekadę konstrukcja nie była wykorzystywana. Istniało duże prawdopodobieństwo, że zamknięta elektrownia zostanie zrównana z ziemią lub zamieniona na kolejny modny apartamentowiec. Na szczęście dzięki staraniom wielu miejskich aktywistów udało się doprowadzić do tego, że budynek został udostępniony na nową siedzibę Tate Modern, o czym poinformowały władze Tate Gallery w 1994 roku - 13 lat po zamknięciu.

Opuszczona konstrukcja, dzięki wysokim salom i dużej ilości wolnej przestrzeni, idealnie nadawała się na galerię sztuki współczesnej; w końcu niektóre z prac (czy inaczej instalacji) charakteryzują się imponującymi rozmiarami.

Za przebudowę i dostosowanie dawnej elektrowni do nowych potrzeb odpowiadała firma projektowa Herzog & de Meuron, która rozpoczęła pracę w 1995 roku. Oficjalna inauguracja pod patronatem królowej Elżbiety II odbyła się 11 maja 2000 roku.

Już kilka lat po otwarciu zdecydowano o kolejnej przebudowie, za którą również odpowiadało biuro projektowe Herzog & de Meuron. Efektem zakończonej w 2016 roku przebudowy jest 10-piętrowa nadbudowa nad częścią elektrowni nazywaną Switch House. Mimo że początkowo planowano całkowite oszklenie nowej części, ostatecznie zachowano pasujący do reszty styl z cegły. Trudno jednoznacznie stwierdzić czy była to dobra decyzja. Naszym zdaniem obecne rozwiązanie lepiej pasuje do całości, ale rozumiemy też głosy, że nowa konstrukcja w kształcie oszklonej piramidy mogła by bardziej pasować do nowoczesnego charakteru placówki.

W 2018 roku budynek kotłowni (ang. Boiler House) nazwany został imieniem lokalnej aktywistki Natalie Bell, a budynek Switch House otrzymał imię biznesmena Lena Blavatnika, który kwotą ponad 200 milionów funtów wsparł zakończoną w 2016 roku rozbudowę muzeum.

Marka Tate

Historia marki Tate jest jednak o wiele starsza niż samo Tate Modern i sięga 1897 roku. Pod koniec XIX wieku powstała Galeria Narodowa Sztuki Brytyjskiej (ang. National Gallery of British Art). Pierwszym donatorem i mecenasem nowej placówki był magnat w handlu cukrem Henry Tate.

W 1932 roku muzeum oficjalnie otrzymało nazwę Tate Gallery na część swojego faktycznego założyciela, choć nieoficjalne nazwa ta funkcjonowała od dnia otworzenia muzeum. Tate Gallery mieściło się w dzielnicy Millbank, w budynku powstałym na fundamentach historycznego więzienia.

Oficjalne otwarcie Tate Modern nastąpiło w 2000 roku, a Tate Gallery przemianowano na Tate Britain. W Anglii istnieją jeszcze dwie galerie będące częścią grupy Tate: Tate Liverpool w dawnych dokach Alberta oraz Tate St Ives w Kornwalii.