Muzeum Santa Giulia w Brescii. Śladami Longobardów i historii miasta.
Muzeum Santa Giulia, zlokalizowane w historycznym kompleksie klasztornym, przyciąga do Brescii, miasta położonego w Lombardii, licznych turystów zainteresowanych historią
Na trasie zwiedzania muzeum znajdują się zabytki z różnych okresów, w tym bazylika San Salvatore, która jest częścią wpisu na liście UNESCO dotyczącego Longobardów, romańska kaplica służąca jako skarbiec, jak również ruiny z okresu rzymskiego. Zabytki te zostały wzbogacone licznymi dziełami sztuki i artefaktami, przybliżającymi bogatą historię miasta.
Lombardia należy do naszych ulubionych włoskich regionów. Jeśli chcecie poznać więcej miejsc wartych odwiedzenia w tej części Włoch, zapraszamy do lektury artykułu Lombardia - atrakcje i najpiękniejsze miejsca, które warto zobaczyć.
- Santa Giulia - kilka słów o historii
- Zwiedzanie Muzeum Santa Giulia
- Zabytki oraz wystawy w Muzeum Santa Giulia
- Bazylika św. Salwatora z czasów Longobardów wraz z kryptą
- Romańska kaplica Santa Maria in Solario - skarbiec klasztoru
- Brixia - starożytna Brescia
- Chór żeński z XVI wieku
- Inne atrakcje w Muzeum Santa Giulia
Santa Giulia - kilka słów o historii
Historia kompleksu klasztornego Santa Giulia rozpoczęła się w 753 roku, kiedy Dezyderiusz, ówczesny książę Brescii i przyszły król Longobardów, wspólnie z żoną Ansą założył żeński klasztor benedyktynek, dedykowany św. Salwatorowi. Najstarszy dokument dotyczący klasztoru pochodzi z 759 roku - dowiadujemy się z niego, że zarządzała nim matka przełożona Anselperga, najstarsza córka Dezyderiusza.
Bazylika z czasów Longobardów, choć przebudowywana w późniejszych wiekach, zachowała swój pierwotny charakter. Doceniła to organizacja UNESCO, dołączając w 2011 roku kompleks klasztorny do wpisu poświęconego "ośrodkom władzy Longobardów we Włoszech".
Z upływem wieków klasztor, rozszerzany wokół trzech dziedzińców, przeszedł wiele przebudów, a jego wnętrza ozdobiono wspaniałymi malowidłami. W X wieku dedykowano go św. Julii, której relikwie sprowadzono do klasztoru niedługo po jego założeniu - stąd też pochodzi obecna nazwa. Historia klasztoru zakończyła się w 1798 roku, gdy został on zlikwidowany przez Napoleona.
Zwiedzanie Muzeum Santa Giulia
Obecnie w murach dawnego klasztoru znajduje się muzeum miejskie, którego powierzchnia wystawiennicza przekracza 14 tysięcy metrów kwadratowych. W jego kolekcji znajduje się około 12 000 eksponatów, obejmujących okres od czasów Galów po epokę Renesansu.
Najważniejsze informacje
- Bilet wstępu kosztuje 15€. Jest to bilet łączony, który uprawnia także do zwiedzania parku archeologicznego Brixia, również wpisanego na listę UNESCO. Bilet jest wazny przez 3 dni. Bilet ulgowy dla osób poniżej 26. roku życia kosztuje 8€. Dzieci do lat 5 mają bezpłatny wstęp.
- Bilety można zakupić w kasach, ale w sezonie lepiej zrobić to z wyprzedzeniem online na oficjalnej stronie miejskich muzeów.
- Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli. W sezonie letnim - od 1 czerwca do 30 wrzesnia - od 10:00 do 19:00. W pozostałe miesiące od 10:00 do 18:00. Ostatnie wejście jest możliwe na 45 minut przed zamknięciem.
- Na zwiedzenie muzeum warto zarezerwować przynajmniej 2 godziny. Naszym zdaniem miłośnicy historii mogą spędzić tu nawet do 3 godzin.
- Trasa zwiedzania w muzeum jest wyznaczona, a na miejscu dostępnych jest wiele materiałów informacyjnych i opisowych.
- Wejście znajduje się od strony ulicy Via dei Musei.
- Większość muzeum została dostosowana do potrzeb osób z ograniczoną mobilnością. Niestety, w przypadku niektórych zabytków taka adaptacja nie była możliwa. W takich sytuacjach przygotowano specjalne wystawy, które prezentują te miejsca.
Zabytki oraz wystawy w Muzeum Santa Giulia
Bazylika św. Salwatora z czasów Longobardów wraz z kryptą
Jest to jeden z nielicznych zachowanych zabytków z okresu Longobardów. Fundator bazyliki, król Dezyderiusz, nie szczędził środków, gdyż miała ona symbolizować potęgę jego państwa, a prawdopodobnie także służyć jako rodowe mauzoleum (w prawej części świątyni znajduje się nisza, gdzie według tradycji miała zostać pochowana królowa Ansa). Bazylika składa się z trzech naw, oddzielonych od siebie rzymskimi kolumnami.
Krypta bazyliki powstała prawdopodobnie w latach 762-763, tuż przed sprowadzeniem przez Dezyderiusza relikwii św. Julii. W XII wieku została ona jednak powiększona. W krypcie przechowywano także relikwie innych świętych. Ściany bazyliki zdobią zachowane freski z motywami z ich życia.
Mimo dokonanych zmian, takich jak dodanie dzwonnicy w XIII wieku oraz trzech kaplic bocznych w kolejnym stuleciu, bazylika zachowała swój pierwotny charakter. Odwiedzając ją, warto poświęcić chwilę na obejrzenie fragmentów płyt z VIII wieku ozdobionych motywem pawia, stanowiących jeden z najlepszych przykładów sztuki longobardzkiej. Ukazują one inspirację sztuką bizantyńską i wskazują na bliskie związki Longobardów z Rawenną. Dawniej stanowiły one fragment dekoracji bazyliki.
Losy św. Obitiusa pędzla Girolamo Romaniego
"W bocznej kaplicy przy podstawie dzwonnicy przetrwały freski z 1526 roku autorstwa Girolamo Romaniego, jednego z najwybitniejszych twórców włoskiego renesansu.
Przedstawiają one dzieje św. Obitiusa, który urodził się w prowincji Brescia. Był rycerzem, dowódcą wojsk bresciańskich. Podczas bitwy o Malamorte pod ciężarem jego i innych rycerzy zawalił się most, a on ledwo uszedł z życiem.
Topiąc się, Obitius doświadczył straszliwej wizji piekieł, co tak go wstrząsnęło, że postanowił poświęcić się Bogu. Zrezygnował z życia rycerskiego i został oblatem klasztoru Santa Giulia, poświęcając resztę życia na pomoc biednym i potrzebującym. Po śmierci w 1204 roku został pochowany w kościele klasztornym.
Romańska kaplica Santa Maria in Solario - skarbiec klasztoru
Może nie powinniśmy tego pisać, ale na nas większe wrażenie niż longobardzka bazylika wywarła dwupoziomowa, romańska kaplica Santa Maria in Solario z XII wieku, zbudowana jako skarbiec. Jej dolne piętro, bardziej surowe, przypomina kryptę. Górne piętro natomiast, przykryte ośmioboczną wieżą z motywem gwiaździstego nieba, zdobią freski. Obie kondygnacje mają oddzielne wejścia, ale są dodatkowo połączone wąskimi schodami.
Obecnie w kaplicy przechowywane są najcenniejsze skarby należące do klasztoru. Pierwszym z nich jest Lipsanoteca - wyjątkowy relikwiarz ozdobiony płaskorzeźbami z kości słoniowej, przedstawiającymi sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Arcydzieło to pochodzi z IV wieku!
W centrum wyższego piętra możemy podziwiać Krzyż Dezyderiusza, wspaniały krzyż procesyjny, bogato inkrustowany 212 szlachetnymi kamieniami. Wykonany przez longobardzkich rzemieślników, tradycyjnie uważany jest za dar od samego władcy.
Brixia - starożytna Brescia
Znacząca część muzeum została poświęcona epoce rzymskiej. W trakcie zwiedzania można zobaczyć na przykład ruiny rzymskich domów, używanych od I do IV wieku naszej ery. Choć przetrwały jedynie fragmenty ścian, zachowały się na nich malowidła przypominające dekoracje z domów w Pompejach, a na podłogach także wspaniałe mozaiki. Dodatkową atrakcją jest film prezentujący wizualizację domów oraz samego miasta.
Muzeum prezentuje również makiety starożytnego miasta, w tym model świątyni Capitolium, a także liczne dzieła sztuki, architektoniczne elementy dekoracyjne (fragmenty kolumn, mozaiki) i inne artefakty.
Dawniej w części poświęconej starożytności znajdowało się więcej dzieł z brązu oraz słynna rzeźba "Skrzydlatej Wiktorii", ale po remoncie zostały one przeniesione do obiektu wystawowego na terenie stanowiska archeologicznego Brixia.
Chór żeński z XVI wieku
W sąsiedztwie bazyliki św. Salwatora znajduje się chór żeński, zlokalizowany na piętrze, który zapewniał zakonnicom prywatność. Ma on formę sporej sali nakrytej sklepieniem baryłkowym. W trakcie jego budowy zniszczono niestety pierwotną fasadę longobardzkiej bazyliki.
W latach 1520-1550 wnętrze chóru zostało pokryte cyklem fresków przedstawiających Pasję Chrystusa. Pomieszczenie uchodzi za jedno z najważniejszych dzieł sztuki renesansowej w Brescii.
Ponadto, w tej części muzeum podziwiać można wspaniałe mauzoleum Martinengo - arcydzieło lombardzkiego renesansu!
Inne atrakcje w Muzeum Santa Giulia
Opisane przez nas obszary to nie wszystkie atrakcje, jakie czekają na odwiedzających muzeum. W ramach trasy zwiedzania można zobaczyć również:
- Wspaniały sarkofag z motywem Amazonomachii, czyli mitologicznej bitwy Amazonek z Grekami.
- Krużganki, w tym jeden z okresu renesansu.
- Wystawę poświęconą wczesnemu średniowieczu, szczególnie Longobardom i epoce karolińskiej, zawierającą między innymi znaleziska z grobów.
- Rzeźby i elementy dekoracyjne z czasów weneckich.
- Wystawę prehistoryczną w podziemiach.
Bibliografia:
- Guide to Brescia. The history, art and face of the city. Francesco de Leonardis, Mauro Bonetti
