Pałace w Genui - Strada Nuova oraz inne rezydencje z listy Rolli

Trudno o lepszą wizytówkę Genui niż rzędy pałaców ciągnącą się wzdłuż ulicy Via Garibaldi. Biorąc pod uwagę bogatą historię miasta ulica ta jest stosunkowo młoda i w sposób znaczący odróżnia się od przylegającej do niej starówki.

Wprowadzenie historyczne

Głównym architektem przebudowy Genui był admirał Andrei Doria. Podczas jego rządów republika dynamicznie się rozwijała i bogaciła, co umożliwiło wprowadzenie dużych zmian w architekturze miasta. W 1550 roku Doria zdecydował o utworzeniu nowej ulicy nazwanej Strada Nuova, co dosłownie oznaczało Nową Ulicę. W 1882 roku arteria została przemianowana na Via Garibaldi, na część słynnego generała mającego olbrzymi wkład w zjednoczenie kraju.

Głównym założeniem nowego obszaru było stworzenie przemyślanej zabudowy składającej się z szeregu pałaców, z których każdy miał pasować do znajdującego się obok niego. Ich forma miała przy okazji spełniać oczekiwania bogacącej się arystokracji.

Prawdziwym impulsem do rozwoju była jednak decyzja senatu Republiki Genui z 1576 roku o stworzeniu tzw. listy Rolli. Dokument ten zawierał najwspanialsze pałace w mieście, które mogły być wykorzystane przez władze do przyjmowania szacownych gości. Każdy pałac dodany do listy mógł zostać przypisany do jednej z trzech kategorii, w zależności od panującego w nim luksusu. Tylko nieliczne pałace mogły gościć najważniejszych gości takich jak papież lub król, a w pozostałych mogli się zatrzymać np. ambasadorowie.

W kolejnych latach obszar pałacowy powiększył się o ulice (nazwy współczesne): Via Cairoli, Via Balbi oraz Via San Luca. I to właśnie nimi warto przespacerować się w poszukiwaniu pięknych budynków. Dziś trudno jednoznacznie stwierdzić jak wiele pałaców znajdowało się na listach Rolli, prawdopodobnie około 100.

Zabudowa pałacowa Genui odbiła się szerokim echem w całej Europie. Docenił ją między innymi słynny malarz Piotr Rubens, który wydał książkę opisującą wnętrza oraz architekturę niektórych z rezydencji. Książkę można zobaczyć m.in. w internetowych archiwum pod tym adresem.

Zwiedzanie pałaców w Genui

W 2006 roku 42 pałace z listy Rolli zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Każdy z budynków oznaczony jest czerwoną tabliczką z odpowiadającym mu numerem.

Niestety, tylko niewielka grupa pałaców jest dostępna dla turystów, ponieważ w części z nich mieszczą się siedziby banków i innych organizacji. Jeśli mamy odpowiednią ilość czasu warto pospacerować i obejrzeć je chociaż od zewnątrz. W przypadku niektórych z prywatnych pałaców możemy zajrzeć na dziedziniec.

Muzea Strada Nuovo

Trzy z najwspanialszych pałaców - Palazzo Rosso, Palazzo Bianco oraz Palazzo Doria-Tursi - zostały zamienione w kompleks muzealny o nazwie Muzea Strada Nuovo (Musei di Strada Nuova). Wszystkie dostępne są na jednym bilecie. Po zakupie wejściówki mamy 24 godziny na odwiedzenie wszystkich trzech.

Bilety kupimy w kasie, która znajduje się w księgarni przy Palazzo Bianco. Koszt biletu to 9€. Do obiektów Musei di Strada Nuova wejdziemy również z kartą muzealną Genova Museum Card oraz z kartą miejską Genova City Pass.

Palazzo Rosso znajduję po południowej stronie ulicy, a Palazzo Bianco oraz Palazzo Doria-Tursi stoją obok siebie po przeciwnej. Palazzo Bianco oraz Palazzo Doria-Tursi są ze sobą połączone i przechodzimy płynnie z jednego pałacu do drugiego, zaczynając od Palazzo Bianco. Jeśli chcielibyśmy odwiedzić je w innych godzinach musielibyśmy raz jeszcze przejść przez część Palazzo Bianco aby dojść do pomieszczeń Palazzo Doria-Tursi. W większej części Palazzo Doria-Tursi mieści się dziś ratusz i nie ma możliwości wejścia stamtąd do muzeum.

Palazzo Rosso

Nazwa tej rezydencji nawiązuje do koloru fasady pałacu. W większości pomieszczeń rozmieszczonych na kilku piętrach mieści się galeria sztuki, a na górnych kondygnacjach zobaczymy apartamenty zamieszkiwane dawniej przez rodzinę Brignole, która była właścicielem budynku do 1874 roku.

W środku zobaczymy prace najznakomitszych europejskich i włoskich artystów - w tym Paolo Veronese, Anthony’ego van Dycka, Albrechta Dürera czy barokowego mistrza Mattia Pretiego. Wiele pomieszczeń posiada oryginalne dekoracje oraz freski na ścianach i sufitach.

Palazzo Bianco

Muzeum Palazzo Bianco uważane jest za najważniejszą galerię sztuki w całej Ligurii. Zobaczymy tu prace włoskich artystów oraz bardzo dużą kolekcję mistrzów holenderskich i flamandzkich - w tym prace Hansa Memlinga, Jana Provoosta czy Piotra Rubensa. Wśród włoskich mistrzów wyróżniają się prace Caravaggio ("Ecce Homo") czy Paolo Veronese. Muzeum szczyci się również kolekcją malarzy francuskich oraz hiszpańskich.

Z Palazzo Bianco wychodzimy na piękny taras z ogrodem przynależący do Palazzo Doria-Tursi. Z ogrodu możemy dobrze przyjrzeć się fasadzie Palazzo Rosso.

Na odwiedziny Palazzo Bianco potrzebujemy przynajmniej jedną godzinę.

Palazzo Doria-Tursi

Do Palazzo Doria-Tursi przechodzimy bezpośrednio z Palazzo Bianco. Fragment pałacu wykorzystano do poszerzenia muzeum, a w pozostałej części swoją siedzibę ma genueński ratusz.

Większość pomieszczeń w Palazzo Doria-Tursi jest surowa i pomieszczenia nie zachwycają dekoracjami.

W środku zobaczymy najróżniejsze eksponaty z przestrzeni wieków. Niektóre eksponaty warte uwagi:

• rzeźba La Maddalena penitente autorstwa Antonio Canova
• zbiór historycznych monet
• różne miary i wagi
• pomieszczenia ze skrzypcami, uważanymi za jedne z najlepiej zachowanych na świecie
• pokój z dywanami przedstawiającymi historię Aleksandra Wielkiego, które zostały stworzone w Brukseli w XVII wieku

Różnorodność kolekcji imponuje.

Na odwiedziny Palazzo Doria-Tursi potrzebujemy przynajmniej jedną godzinę.

Museo di Palazzo Reale

Palazzo Reale lub inaczej Palazzo Stefano Balbi (pałac został zbudowany dla rodziny Balbi) to jeden z najważniejszych pałaców w Genui. Trzeba jednak uczciwie przyznać, że od zewnątrz nie zachwyca. Pałac wykorzystywany był przez władców Genui, a w 1823 roku został zakupiony przez władców Królestwa Sardynii (członków dynastii sabaudzkiej -Casa di Savoia). W 1919 został przejęty przez władze miejskie.

Pałac udostępniony jest dla zwiedzających. Przed rozpoczęciem wizyty pracownik zaprezentuje nam krótki film opowiadający o historii pałacu. Na zwiedzenie kompleksu potrzebujemy przynajmniej godziny. W środku udostępnione są tablice opisowe w języku angielskim.

Jest to największy XVII i XVIII wieczny kompleks w Genui, w którym zachowały się oryginalne dekoracje oraz meble. Pałac składa się z 20 pomieszczeń oraz z tarasu. Szczególnie warte uwagi są:

• Galeria Luster (wzorowana na Galerie des Glaces z Wersalu),
• królewskie sypialnie,
• Pokój Bitw (obrazy przedstawiające bitwy morskie),
• Pokój Tronowy,
• kaplica.

Podczas zwiedzania zobaczymy prace Anthony’ego van Dycka oraz Tintoretto.

Przy pałacu znajduje się ogród. Na dziedzińcu stoi powóz królewski.

Palazzo Spinola di Pellicceria

Ten pałac ukryty jest trochę na uboczu wśród wąskich uliczek. Bez większego problemu można przejść obok i go nie zauważyć. W pałacu mieści się dziś galeria sztuki - Galleria Nazionale Palazzo Spinola. W przeszłości fasada pałacu pokryta była freskami, ale do dziś przetrwały po nich zaledwie ledwo widoczne fragmenty. Pałac znany jest również jako Palazzo Francesco Grimaldi.

W środku zobaczymy m.in. pokoje z imponującymi freskami i oryginalnym wyposażeniem, kuchnie z wyposażeniem z XIX wieku czy olbrzymią kolekcję ceramiki. Przechodząc schodami mijamy wymalowane na ścianach mapy. Najwspanialszym pomieszczeniem jest salon z freskami przedstawiającymi sceny morskie. W wielu pomieszczeniach zobaczymy dobrze zachowane freski sufitowe oraz piękne żyrandole.

W kolekcji znajdują się także obrazy znanych artystów, w tym Mattia Pretiego czy Anthony’ego van Dycka.

Większość opisów jest po włosku, przed wejściem powinniśmy jednak otrzymać książeczkę informacyjną w języku angielskim.

Adres: Piazza di Pellicceria 1

Villa del Principe - Palazzo di Andrea Doria

Budowę pałacu w formie podmiejskiej willi rozpoczął w XVI wieku Andrea Doria, admirał floty cesarza Karola V (który swego czasu nawet tu zawitał). Współcześnie pełni on funkcję muzeum i zdecydowanie warto go zwiedzić jeśli lubimy odkrywać pięknie zdobione pomieszczenia (do największych skarbów zabytku należą freski oraz gobeliny przedstawiające sceny z bitwy morskiej pod Lepanto).

Warto zdawać sobie sprawę, że Villa del Principe powstała jeszcze przed rezydencjami wzniesionymi przy Strada Nuova i stanowi swoisty etap przejściowy pomiędzy architekturą średniowiecza a stylem renesansowych pałaców.

W przeszłości pałac otoczony był ogrodami dochodzącymi aż do morza, ale obecnie są one znacznie skromniejsze. Ich ozdobą jest marmurowa fontanna, ale odbiór części parkowej psuje nieco sąsiedni wiadukt.

Palazzo Doria-Tursi - część ratuszowa

Większą część Palazzo Doria-Tursi zajmuje ratusz. Miejski magistrat jest ogólnodostępny, ale nie wejdziemy do żadnego z pomieszczeń. Jeśli mamy czas możemy podejść na dziedziniec i zobaczyć kolorowo zdobione atrium. Na pierwszym piętrze po prawej stronie znajduje się bogato zdobiona sala konferencyjna, która czasem jest otwarta i można do niej zajrzeć.

Na dziedzińcu ratusza znajdują się toalety publiczne.

Pamiętajmy, że z ratusza nie wejdziemy do muzeum.

Palazzo della Meridiana

Pałac należał w przeszłości do Gerolamo Grimaldiego (i znany jest również jako Palazzo Gerolamo Grimaldi). Budynek wyróżnia się swoim rozmiarem oraz oryginalną fasadą. Dziś odbywają się w nim śluby oraz różne imprezy. Pałac słynie z fresków sufitowych autorstwa Luca Cambiaso znajdujących się w Wielkiej Sali.

Palazzo Spinola Angelo Giovanni

W środku pałacu mieści się dziś oddział Deutsche Banku. Warto wejść do środka i zobaczyć imponujące zdobienia oraz freski w wewnętrznym dziedzińcu. Budynek wyróżnia się także od zewnątrz, a jego fasada udekorowana została malowidłami.

Adres: Via Garibaldi 5

Palazzo di Nicolosio Lomellino

Chociaż pałac ten (znany również jako Palazzo Podestà) nie jest na co dzień udostępniony dla zwiedzających, to warto spróbować wejść na jego dziedziniec, na krańcu którego znajduje się imponująca fontanna (grota). Warto też zwrócić uwagę na dekorowany sufit w przejściu.

Pałac możliwy jest do zwiedzenia raz w miesiącu podczas wycieczki z przewodnikiem. Wchodzimy wtedy na pierwsze piętro ozdobione freskami oraz do sekretnego ogrodu znajdującego się na dachu.

Jeśli chcemy sprawdzić, czy pałac będzie możliwy do zwiedzenia podczas naszych odwiedzin Genui możemy zajrzeć na oficjalną stronę pałacu (po włosku).

Adres: Via Garibaldi 7