Pałac Pilotta w Parmie - zwiedzanie słynnego kompleksu
Pałac Pilotta (wł. Palazzo della Pilotta), niegdyś siedziba książąt parmeńskich, należy do największych atrakcji Parmy. Obecnie, po odbudowie ze zniszczeń z czasów II wojny światowej, jego wnętrza mieszczą muzea, słynny Teatr Farnese wykonany z drewna, a także zabytkową bibliotekę.
Pałac Pilotta i jego historia
Historia kompleksu rozpoczęła się około 1583 roku, kiedy to książę Parmy, Oktawiusz Farnese, zdecydował się połączyć swoją rezydencję krytym korytarzem z twierdzą Rocchetta, znajdującą się nad rzeką. Z biegiem czasu wznoszono nowe budynki, rozmieszczane wokół dziedzińców, do kompleksu włączono także sąsiadujący klasztor dominikanów. Ponadto, na początku XVII wieku rezydencję książęcą przekształcono w okazały pałac.
Do roku 1866 kompleks był rezydencją książąt Parmy, a po zjednoczeniu Włoch przeszedł pod zarząd administracji państwowej. W okresie, kiedy Parmą władał ród Farnese, w pałacu przechowywano ich bogate zbiory sztuki. Większość z nich została jednak przeniesiona w XVIII wieku do Neapolu przez księcia Karola I, późniejszego króla Hiszpanii, Karola III.
W trakcie II wojny światowej Pałac Pilotta został poważnie uszkodzony podczas bombardowań. Niestety, całkowicie zburzono wtedy Pałac Książęcy, którego już nie odbudowano.
Pałac Pilotta - zwiedzanie
Aby zwiedzić wnętrza Pałacu Pilotta, musimy kupić bilet łączony, umożliwiający wstęp do wszystkich atrakcji kulturalnych na jego terenie. Po ogólnodostępnych obszarach kompleksu, w tym jego dziedzińcach i przejściach, można swobodnie spacerować bez opłat.
Na wizytę w Pałacu Pilotta powinniście zarezerwować sobie przynajmniej 2 godziny. Do zwiedzenia są: Teatr Farnese, Galeria Narodowa, wystawa archeologiczna, dwie zabytkowe sale biblioteki oraz Muzeum Bodoniano. Ponieważ Pałac Książęcy nie został odbudowany, w środku nie znajdziemy prywatnych apartamentów władców Parmy.
Godziny otwarcia
Pałac Pilotta czynny jest wtorku do niedzieli od 10:30 do 19:00 (ostatnie wejście o 18:00). W poniedziałek pozostaje zamknięty.
Bilety
Bilet wstępu kosztuje 18€. Osoby pomiędzy 18. a 25. rokiem życia są upoważnione do zakupu biletu ulgowego w cenie 2€. Dzieci i młodzież poniżej 18. roku życia mogą zwiedzać kompleks za darmo.
Bilety możecie nabyć w kasie lub online na oficjalnej stronie. W weekendy oraz święta polecamy zakupić bilet online, ponieważ daje on pierwszeństwo w wejściu do muzeum.
W pierwszą niedzielę miesiąca wstęp jest darmowy.
Atrakcje w Pałacu Pilotta
Teatr Farnese
Zwiedzanie Pałacu Pilotta rozpoczynamy od odwiedzenia monumentalnej sali, gdzie znajduje się jeden z zaledwie trzech zachowanych teatrów renesansowych na świecie. Jest to pierwszy nowoczesny teatr zbudowany w okresie nowożytnym, wyposażony w sprzęt umożliwiający dynamiczne zmiany scenerii. Budowla została prawie całkowicie zniszczona podczas nalotów, ale szczęśliwie udało się przywrócić jej pierwotny wygląd. Warto poświęcić chwilę, aby podziwiać wspaniałe dekoracje, w tym półkolumny i pilastry korynckie.
Co niezwykle interesujące, budynek powstał z nietrwałych materiałów: drewna oraz malowanego gipsu. Powodem takiego rozwiązania było pragnienie Ranuccio I Farnese, aby w spektakularny sposób powitać Kosmę II Medyceusza, podróżującego przez Parmę do Mediolanu. W tym celu zainicjowano budowę teatru, który początkowo miał być miejscem tylko jednego przedstawienia. Ostatecznie jednak budynek przetrwał znacznie dłużej i był używany dziewięciokrotnie do organizacji ważnych ceremonii, ostatni raz w 1744 roku.
Galeria Narodowa
Po zakończeniu podziwiania Teatru Farnese przechodzimy do Galerii Narodowej. Jej największymi atrakcjami są wystawy poświęcone twórczości lokalnych artystów: Correggia (obszerna kolekcja obrazów oraz freski) i Parmigianina.
W muzeum znajduje się również fragment kolekcji Farnese, w tym rzymski tors, obraz El Greco ("Uzdrowienie ze ślepoty"), portret Pawła III Farnese pędzla Sebastiano del Piombo i dwie rzeźby z warsztatu Berniniego, przedstawiające księcia Ranuccio II Farnese. Dzieła sztuki przewiezione z Rzymu do Parmy stały się fundamentem ekspozycji muzealnej w Pałacu Pilotta. Z czasem jednak najważniejsze zbiory rodu Farnese przeniesiono do Neapolu.
Ponadto w muzeum znajduje się imponująca kolekcja sztuki sakralnej, w tym 12 obrazów Bartolomé Estebana Murillo przedstawiających apostołów, portrety Burbonów, rzeźba Marii Ludwiki dłuta Antonio Canovy, a także nieco pejzaży, w tym krajobrazy miejskie Rzymu i Wenecji pędzla Canaletta oraz Bernardo Bellotta.
Inne interesujące dzieła sztuki:
- Portret Erazma z Rotterdamu, pędzla Hansa Holbeina.
- Kolosy odnalezione na wzgórzu Palatyn w Rzymie, którym poświęcono osobną salę.
- Obrazy naśladowców Caravaggia, w tym pięć dzieł Leonello Spady, który spędził z artystą sporo czasu w Rzymie i na Malcie.
- I wiele, wiele więcej.
Muzeum archeologiczne
Pałac oferuje również bogatą wystawę archeologiczną, prezentującą między innymi sarkofagi, mumie, papirusy, monety czy fragmenty rzeźb. Wystawiane sa eksponaty rzymskie, etruskie oraz egipskie. Miłośników okresu etruskiego na pewno ucieszy fakt, że część kolekcji pochodzi z miasta Veleia, którego ruiny znajdowały się w granicach dawnego księstwa Parmy.
Co interesujące, jest to jedno z najstarszych muzeów we Włoszech, którego historia sięga 1760 roku.
Biblioteka Palatyńska w Pałacu Pilotta
Biblioteka Palatyńska, dawniej znana jako Biblioteka Królewska, została założona w 1761 roku przez Filipa I Parmeńskiego. Jeszcze kilka lat temu wstęp do niej był bezpłatny i umożliwiał odwiedzenie kilku pomieszczeń. Obecnie jednak dostępne do zwiedzania są tylko dwa pomieszczenia: Galeria Petitota oraz Sala Dantego, i to wyłącznie w ramach biletu łączonego do Pałacu Pilotta.
Galeria Petitota otrzymała swoją nazwę Ennemonda Alexandra Petitota, architekta, który zaprojektował orzechowe regały na książki rozciągające się wzdłuż pomieszczenia. Sala Dantego z kolei zawdzięcza swoją nazwę malowidłom inspirowanym twórczością tego słynnego poety.
Museo Bodoniano - najstarsze we Włoszech muzeum druku
W ramach biletu wstępu do Pałacu Pilotta warto odwiedzić również znajdujące się na terenie kompleksu Museo Bodoniano, najstarsze muzeum druku we Włoszech. Nazwano je na część Giambattisty Bodoniego, zasłużonego drukarza i zarządcę książęcej drukarni w Parmie. Bodoni jest znany m.in. ze stworzenia popularnego kroju pisma, który nosi jego nazwisko.
W przypadku chęci odwiedzenia wyłącznie Muzeum Bodosiano, ale bez reszty atrakcji w Pałacu Pilotta, istnieje możliwość zakupu oddzielnego biletu w cenie 4€.
