Okrągła Wieża (Rundetaarn) w Kopenhadze

Okrągła Wieża (duń. Rundetaarn), która od momentu wzniesienia pełni funkcję obserwatorium, należy do największych atrakcji Kopenhagi oraz posiada status jednego z najbardziej znanych duńskich zabytków. Ta położona w historycznym centrum budowla znana jest z unikatowej spiralnej rampy prowadzącej na jej szczyt oraz z tarasu widokowego oferującego wspaniały widok na panoramę miasta.

Kopenhaska Okrągła Wieża pojawiała się też kilkukrotnie w twórczości jednego z najsłynniejszych mieszkańców stolicy Danii - Hansa Christiana Andersena.

Okrągła Wieża (Rundetaarn) w Kopenhadze

Historia kompleksu św. Trójcy

Kopenhaska Okrągła Wieża powstała w XVII wieku jako część kompleksu św. Trójcy, w skład którego wchodziły: kościół, wieża mająca służyć jako obserwatorium oraz biblioteka. Fundatorem zespołu architektonicznego był król Chrystian IV. Kamień węgielny pod budowę położono 7 lipca 1637 roku, a ostatnie prace zakończyły się pięć lat później. Wieża osiągnęła wysokość 34,8 m, przewyższając w tamtym czasie w sposób znaczący pozostałą zabudowę miasta.

Lokalizacja nowego obiektu była jednak nieco zaskakująca, gdyż XVII-wieczna Kopenhaga przez niemałą część roku pozostawała zanieczyszczona przez dym wydobywający się z kominów. Logicznym wydawałoby się, że obserwatorium powinno stanąć dalej od miasta. Prawdopodobnie jednak władca chciał wznieść nowy kompleks blisko siedziby uniwersytetu, a przy tym niedaleko swoich rezydencji, chcąc tym pokazać całemu światu, jak wielkim jest mecenasem nauki.

Barwy monarszego rodu oraz królewski rebus

Jeśli przyjrzymy się fasadzie budowli zauważymy, że użyte w murze cegły ułożone są w żółte i czerwone pasy występujące naprzemiennie. Układanka ta nawiązuje do herbu rodu Oldenburgów, z którego wywodzili się duńscy władcy. Miał to być jasny symbol, że budowla została wzniesiona przez samego króla.

W górnej części fasady, bezpośrednio nad wejściem, umieszczono pozłacany... rebus. Co ciekawe, wymyślił i naszkicował go sam Chrystian IV. Widoczne w nim słowa są mieszanką hebrajskiego oraz łaciny; pomiędzy nimi znalazł się miecz, a pod nimi czerwone serce oraz korona. Nad rozwikłaniem łamigłówki spędzono niemało czasu i współcześnie uważa się, że można ją rozwinąć jako:

Boże, sprowadź właściwe nauki oraz sprawiedliwość do serca króla Chrystiana IV.

Spiralna rampa

Znakiem rozpoznawczym Okrągłej Wieży jest słynna spiralna rampa, będąca jedynym przejściem prowadzącym do górnych poziomów budowli. Ten szeroki chodnik w drodze na szczyt zawija się ponad 7 razy! (stąd też wziął się jego duński przydomek - sneglegang - czyli schody wężą). Rampa otacza pustą w środku kolumnę stanowiącą rdzeń budowli. Mniej więcej na 25 metrze wewnątrz kolumny zainstalowano szklaną podłogę, na której bardziej odważni turyści mogą stanąć i spojrzeć w dół.

Pomysł na zastosowanie rampy zamiast schodów miał wymiar czysto praktyczny, gdyż prowadziła ona nie tylko do obserwatorium, ale również do jedynego wejścia do biblioteki, które znajdowało się w połowie drogi na szczyt. Rampa pozwalała na korzystanie z wozów i wygodny transport książek.

W większości przewodników możemy znaleźć wzmiankę o carze Piotrze I Wielkim, który w 1716 roku wjechał na szczyt wieży konno, a tuż za nim w karocy podążała jego małżonka (w zależności od źródła jej powóz miał być zaprzężony w jednego lub kilka koni). Historia ta ma pokrycie w źródłach, a rosyjski władca przebywał w Kopenhadze przez kilka miesięcy w trakcie wielkiej wojny północnej, w której Królestwo Danii sprzymierzyło się z Rosją przeciwko Szwecji.

Dawna biblioteka

W połowie drogi na szczyt wieży znajduje się wejście do dawnej biblioteki, gdzie przez blisko 200 lat przechowywano kolekcję ksiąg i manuskryptów kopenhaskiego uniwersytetu. Woluminy stały na wysokich na blisko 4 m półkach, po których dziś nie ma już śladu.

W drugiej połowie XIX wieku stwierdzono, że pomieszczenie stało się zbyt małe dla ciągle rozbudowywanego księgozbioru i zbiory przeniesiono. Obecnie w odrestaurowanym pomieszczeniu organizowane są różne wystawy sztuki oraz imprezy kulturalne, a także działa niewielki sklepik.

Dzwonnica

Kawałek powyżej biblioteki znajduje się dzwonnica z imponującą konstrukcją z belek sosnowych z 1729 roku. Powstała ona rok po wielkim pożarze Kopenhagi, który strawił oryginalną strukturę.

Taras widokowy

Dla większości turystów głównym celem odwiedzin Okrągłej Wieży jest wejście na położony na jej szczycie otwarty taras widokowy, z którego rozpościera się wspaniały panoramiczny widok na kopenhaskie stare miasto i jego największe zabytki.

Platforma znajduje się na wysokości prawie 35 m i otoczona jest zabytkowym płotem z kutego żelaza, wykonanym w 1643 roku przez utalentowanego lokalnego rzemieślnika.

Obserwatorium

Na szczycie Okrągłej Wieży znajduje się najstarsze nieustannie działające obserwatorium w Europie, gdzie przez długie stulecia prowadzono duńskie badania astronomiczne oraz metereologiczne. Musimy jednak pamiętać, że Obserwatorium zmieniało się na przestrzeni wieków, a jego obecny wygląd pochodzi z pierwszej połowy XX stulecia.

Zwiedzanie Okrągłej Wieży w Kopenhadze

Okrągła Wieża w Kopenhadze czynna jest niemal przez cały rok i dla wielu należy do obowiązkowych atrakcji Kopenhagi. Pamiętajmy jednak, że żeby dostać się na szczyt musimy wejść po dość stromej rampie o długości około 200 m.

Oprócz tarasu widokowego atrakcjami wieży są:

• dawna hala biblioteczna, w której dziś organizowane są wystawy sztuki,
• wejście po spiralnej rampie, po której często biegają najmłodsi odwiedzający,
• szklana posadzka umieszczona wewnątrz pustego, centralnego rdzenia budowli,
• pomieszczenie dzwonnicy z zabytkową drewnianą konstrukcją.
• obserwatorium,
• planetarium będące trójwymiarowym modelem Układu Słonecznego, które zostało zaprojektowane przez znanego duńskiego astronoma Ole Rømera.

Aktualne ceny biletów oraz dni i godziny otwarcia najlepiej sprawdzić na oficjalnej stronie

Bibliografia

• https://www.rundetaarn.dk/en/