Muzeum Browaru Maisel (Maisel's Bier-Erlebnis-Welt) w Bayreuth

Można pokusić się o stwierdzenie, że w niemal każdym mieście Górnej Frankonii (czy szerzej całej Bawarii) funkcjonuje przynajmniej jeden browar. Nie zawsze są to duże przedsiębiorstwa, czasami po prostu to rodzinne lub rzemieślnicze browary średniej wielkości.

Bayreuth nie jest tu wyjątkiem, a jedną z chlub miasta jest browar Maisel (a dokładniej Brauerei Gebr. Maisel KG, co można przetłumaczyć na Browar Braci Maisel). I o ile istnienie browaru nie jest niczym wyjątkowym, tak turystów zainteresowanych historią i procesem warzenia piwa może zainteresować fakt, że w dawnym budynku browaru otworzono obszerne muzeum w całości poświęcone jednemu tematowi - piwu. Nazwa muzeum to Maisel's Bier-Erlebnis-Welt, co można luźno przetłumaczyć na Doświadczenie Świata Piwa.

Muzeum szczyci się tym, że w 1988 roku zostało wpisano na listę rekordów Guinnessa jako "najbardziej rozbudowane muzeum Piwa na świecie". Trzeba uczciwie przyznać, że w środku możemy dowiedzieć się dosłownie wszystkiego o procesie warzenia piwa, a przy okazji zobaczyć najróżniejsze eksponaty, w tym: podkładki pod piwo, emblematy, szklanki, kufle czy różne inne elementy związane z frankońską kulturą piwną.

Browar Maisel

Browar Maisel założyli w 1887 roku dwaj bracia, Hans oraz Eberhard. Mimo krótkiego aliansu ze znaną marką Veltins (lata 2001-2005) browar ten wciąż kontrolowany jest przez rodzinę Maisel, a czwartym pokoleniem właścicieli jest Jeff Maisel.

Bracia swój browar zbudowali na obrzeżach miasta Bayreuth, chociaż dziś przez okoliczne zabudowania może wydać się nam, że kompleks znajduje się stosunkowo niedaleko centrum. Zbudowany w XIX wieku browar działał w tym miejscu przez blisko sto lat, po czym w 1974 roku przeniesiono produkcję do nowego kompleksu znajdującego się kawałek dalej. Pierwotny budynek pozostawiono niemal bez zmian, wliczając w to sprzęt i maszyny wykorzystywane do produkcji piwa, a w 1981 roku otworzono w nim muzeum piwa.

Najbardziej znanym z produkowanych przez browar piw jest Maisel's Weisse (Maisel's Pszeniczny). Według różnych szacunków firma Maisel jest czwartym największym producentem piwa pszenicznego w całych Niemczech. Co ciekawe, produkcję pszenicznego piwa (Weissbier) rozpoczęto dopiero w 1955 roku i był to z dzisiejszej perspektywy strzał w dziesiątke. Dziś w browarze Maisel warzy się również inne pszeniczne piwa, w tym: ciemne pszeniczne, dietetyczne i bezalkoholowe.

W 2012 roku powstała marka Maisel & Friends (Maisel i Przyjaciele), która zajmuje się produkcją różnych rzemieślniczych gatunków piw dobrze znanych bywalcom polskich multitapów (m.in. IPA). Nowoczesna maszyneria znajduje się w budynku muzeum i zobaczyć ją możemy m.in. tuż obok wejścia do restauracji, gdzie stworzono laboratorium w którym warzone są nowe gatunki piwa. W porównaniu do sprzętu w historycznej części muzeum aparatura Maisel & Friends wygląda niczym wyjęta z innego świata. Mało powiedzieć, że kontrola całego procesu odbywa się z wykorzystaniem… aplikacji na iPada! A starą i nową aparaturę wytworzyła ta sama firma, działające od 1677 roku przedsiębiorstwo Kasper Schulz z Bamberga.

Muzeum (Maisel's Bier-Erlebnis-Welt)

Zbliżając się do historycznego budynku browaru dość szybko zauważymy, że kompleks bardziej przypomina XIX-wieczną fabrykę niż rodzinny browar. Cały budynek ma powierzchnię 4500 m², z czego muzeum mieści się na 2400 m². W środku wiele pomieszczeń wygląda tak samo jak w latach 70. XX wieku.

Muzeum tak naprawdę możemy podzielić na trzy części: muzeum w dawnych pomieszczeniach browaru, wystawy (np. emblematów czy kufli) oraz pomieszczenia z działającym nowoczesnym sprzętem. Pomieszczenie z dwóch pierwszych części przeplatają się, a nowoczesny osprzęt zobaczymy na samym końcu wycieczki. Pamiętajmy, że kompleks powstał w czasach, gdy nie myślano wiele o dostępności czy wygodzie. Zdarza się, że pomiędzy pomieszczeniami przechodzimy wąskimi tunelami lub mało wygodnymi schodami. Wybierając się do muzeum musimy liczyć się z lekkim wysiłkiem fizycznym.

W dawnych pomieszczeniach browaru zobaczymy m.in.:

• Oryginalne silniki parowe z 1930 i 1934 roku generujące energię do całego budynku oraz cały związany z nimi osprzęt (m.in. 11 metrowy bojler).

• Warzelnię z czterema miedzianymi kotłami, czyli najważniejsze z pomieszczeń w których powstawało piwo. Kotły były ze sobą połączone rurami, z których część ukryta jest pod podłogą. Jeśli nie czujemy się pewnie ze znajomością języków obcych to warto wcześniej poczytać o procesie warzenia piwa w języku polskim, dzięki temu łatwiej zrozumiemy w jaki konkretnie sposób wykorzystywano znajdujący się tu sprzęt.

• Pomieszczenie w którym przechowywano chmiel. W środku zobaczymy wiszący chmiel (a dokładniej kwiatostany żeńskie tej rośliny) oraz m.in. torby, w których dawniej go przechowywano. Chmiel od średniowiecza jest istotnym składnikiem przy produkcji piwa, zapewnia dłuższą żywotność trunku oraz dodaje specyficzną goryczkę. I co mniej oczywiste, umożliwia uformowanie i dłuższe utrzymanie się piany piwnej. Do produkcji piw Maisel wykorzystywany jest chmiel z różnych hodowli i to nie tylko z Niemiec, ale również z Australii czy ze Stanów Zjednoczonych. Warto pamiętać, że w produkcji piwa wykorzystuje się symboliczną ilość chmielu.

• Wystawę poświęconą bednarstwu (produkcji beczek). Większość wyprodukowanego piwa przelewano do beczek różnego rozmiaru, więc było to jedno z kluczowych rzemiosł znajdujących się przy browarze. W środku dowiemy się w jaki sposób je wytwarzano oraz zobaczymy beczki w różnych rozmiarach.

• Kolekcję emblematów niemieckich browarów. Na wystawie znajduje się blisko 400 różnych znaków! Dziś w Niemczech funkcjonuje około 1600 browarów, a po wojnie było ich blisko 2500. W samej Górnej Frankonii działa aż 160 browarów! Nie ma innego regionu na świecie z takim zagęszczeniem browarów na jednego mieszkańca. Kolekcja znajduje się w sali, w której dawniej chłodzono brzęczkę.

• Salę z upominkami i prezentami, które firma otrzymała od współpracowników, dostawców czy klientów, ale również od innych browarów.

• Dwie sale z kolekcją szklanek i kufli, gdzie razem wystawiono ponad 5500 eksponatów. Zobaczyć możemy kilka naprawdę oryginalnych naczyń, m.in. takich jak 20-litrowy kufel na piwo pszeniczne firmy Maisel. Warto rozpocząć oglądanie wystawy od razu po wejściu, ponieważ po zakończeniu opowieści przewodnika może zabraknąć nam na to czasu.

• Wystawę poświęconą butelkowaniu, w tym czyszczeniu butelek oraz nalewaniu. W środku zobaczymy maszyny, które wykorzystywano do butelkowania piwa ponad wiek temu.

Oprócz wspomnianych wyżej pomieszczeń zobaczymy również tzw. Białą Aleję gdzie w 120 hektolitrowych cysternach trunek dojrzewał, miejsce w którym piwo fermentowało oraz pozostałości po niewielkim niezależnym browarze z 1987 roku.

Muzeum powinno przypaść do gustu zarówno tym, którzy chcieli by zobaczyć jak w praktyce działał browar, ale również zainteresowanym procesem warzenia piwa czy po prostu fanom złocistego trunku.

Zwiedzanie Muzeum Browaru Maisel

Browar możemy zwiedzić samodzielnie korzystając z aplikacji, którą samodzielnie ściągamy na telefon. Aktualne dni i godziny wycieczek (wymagana może być rezerwacja) znajdziemy na oficjalnej stronie muzeum.

Bilet normalny kosztuje 12€, a ulgowy 10€.

Jak dostać się do muzeum?

Muzeum znajdziemy pod adresem Andreas-Maisel-Weg 1. Jeśli ruszamy pieszo z centrum najlepiej na miejsce dojść ulicą Kulmbacher. Z okolic Opery Margrabiów na miejsce dojdziemy w mniej niż 20 minut. Podobnie z okolic dworca kolejowego.

Tuż obok muzeum zatrzymuje się też autobus linii 306 (przystanek Bayreuth Roter Hügel l), a kilkaset metrów dalej autobus linii 303 (przystanek Seulbitz Alm).

Sklep

Na parterze muzeum od niedawna działa sklep, w którym możemy zakupić piwa Maisel lub Maisel & Friends (np. Choco Porter czy Citrilla) oraz niektóre mniej znane piwa z Niemiec i Europy.

W sklepie możemy nabyć również pamiątkowe szklanki i kufle.

Ceny w sklepie można uznać za umiarkowane, zwłaszcza w porównaniu do turystycznych miejsc w Monachium czy Norymberdze.

Restauracja Liebesbier

Fragment browaru zamieniono na popularną wśród miejscowych restaurację Liebesbier, co można przetłumaczyć jako Kocham Piwo. Oprócz wielu miejsc w środku dostępnych jest również kilkanaście stolików w ogródku piwnym.

W restauracji napijemy się pszenicznego piwa Maisel oraz będziemy mogli spróbować innych piw ze stajni Maisel & Friends. Wybór jest dość szeroki, np. piwo Citrilla to połączenie bawarskiego pszenicznego piwa z amerykańskim IPA. Oprócz lokalnych piw możemy spróbować też trunków z innych bawarskich browarów. Nie wszystkie piwa znajdziemy w karcie, dlatego warto podejść bezpośrednio do baru i zapytać.

Minusem dla poszukujących lokalnej kuchni może być wybór dań. Są one bardzo smaczne (próbowaliśmy m.in. burgera), ale cała karta jest międzynarodowa i znajdziemy w niej jedynie pojedyncze potrawy pochodzące bezpośrednio z Frankonii. Do restauracji przybywa jednak wielu miejscowych, co dobrze świadczy o tutejszej kuchni.

Dziękujemy zespołowi browaru Maisel za zaproszenie do muzeum.