Morawy Południowe (Jižní Moravy) - zabytki, atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca

Turyści z naszego kraju dość dobrze znają Pragę i pogranicze polsko-czeskie jednak w inne rejony Czech zapuszczają się znacznie rzadziej. Obszarem, którym może zmienić takie turystyczne przyzwyczajenia są chociażby Morawy Południowe, słynące z dobrze zachowanych zabytków, wina i pięknych lasów.

Morawy to kraina historyczna rozciągająca się we wschodniej części Czech (a jej północne rubieże sięgają terytorium Polski). Jest to obszar niezwykle zróżnicowany pod względem rzeźby terenu czy składu etnicznego. Przez Morawy Południowe (Jižní Moravy) rozumiemy obszar dawnego kraju południowomorawskiego, zwanego dziś krajem brneńskim.

Brno

Stolica omawianego regionu może poszczycić się wielowiekową historią sięgającą zdaniem badaczy do czasów prehistorycznych, z dobrze udokumentowanym epizodem z okresu państwa wielkomorawskiego. Rozkwit miasta przypada na późne średniowiecze i czasy nowożytne oraz rewolucję przemysłową. Brno było stolicą Marchii Morawskiej, potężną twierdzą w systemie obronnym cesarstwa austriackiego i wreszcie ważnym ośrodkiem industrialnym. Mimo zniszczeń z czasów II wojny światowej i wysiedlenia mniejszości niemieckiej zachowało liczne zabytki i nietypowy charakter.

W oczy rzuca się, zbudowana na wzgórzu, średniowieczna katedra św. Piotra i Pawła. Z całą pewnością do Brna powinni przyjechać tu turyści poszukujący mocnych wrażeń - będą mogli zobaczyć ossuarium przy kościele św. Jakuba i krypty w klasztorze Kapucynów (gdzie zachowały się zmumifikowane zwłoki mnichów i dobroczyńców zakonu). Również miłośnicy architektury XX wieku nie powinni czuć się zawiedzeni. W mieście przetrwało kilka modernistycznych budowli, a jedna z nich została wpisana na listę UNESCO (Willa Tugendhatów). Po dawnej twierdzy pozostał zbudowany na wzgórzu zamek Špilberk, którego podwoje kryją obecnie ciekawe muzeum.

Zobacz też nasz artykuł: Brno - zwiedzanie i informacje praktyczne

Zapadlisko Macocha i Morawski Kras

Na północ od Brna znajduje się niezwykła atrakcja, która zainteresuje wszystkich miłośników przyrody. Przepaść o głębokości ok. 130 metrów robi wrażenie, na licznych turystach którzy co roku odwiedzają ten obszar. Przy okazji zwiedzić można także dobrze zachowane jaskinie Punkevni, gdzie większość trasy pokonujemy w łodziach. Na Morawski Kras dotrzemy z Brna komunikacją podmiejską.

Zobacz też nasz artykuł: Przepaść Macocha i jaskinie Punkveni (Morawski Kras) - zwiedzanie i informacje praktyczne

Brzecław (Břeclav)

Niewielki miasto o długiej historii, którego nazwa wywodzi się od imienia czeskiego księcia Brzetysława. Ten ważny w średniowieczu gród stopniowo tracił na znaczeniu na rzecz Brna i innych dużych miast w okolicy. Przetrwało tu jednak kilka interesujących zabytków, z których najciekawszy jest pałac Liechstensteinów. Jego nietypowy wygląd to dzieło fantazji XIX-wiecznych właścicieli, którzy postanowili zmienić zaniedbaną renesansową rezydencję w romantyczną ruinę. Dziś w środku działa winnica, można jednak wejść na wieżę widokową. Poza tym w mieście zobaczymy jeden z najstarszych cmentarzy żydowskich w Czechach i modernistyczny kościół wybudowany w latach 90. XX wieku na miejscu zabytkowej świątyni, zniszczonej podczas II wojny światowej. Brzecław posiada bezpośrednie połączenie kolejowe z Warszawą.

Lednice-Valtice

Dziedzictwo rodu Liechtensteinów (dawnych właścicieli tych ziem) obejmuje obszar kilkudziesięciu kilometrów kwadratowych, na których znalazło się miejsce dla dwóch pałaców, ogrodów i stawów. Dawniej stały tu gotyckie zamki, ale zostały one przebudowane w późniejszych epokach. Rezydencja w Valticach prezentuje styl barokowy, a jej "koleżanka" w Lednicach rzadszy neogotyk angielski. Poza tym warto zobaczyć również bardzo ciekawe założenie parkowo-ogrodowe zwane też "Ogrodem Europy".

Znojmo

Położone na południe od Brna Znojmo jest jednym z bardziej urokliwych miasteczek w południowych Czechach. Posiada średniowieczny rodowód i choć było niszczone podczas wielu wojen przetrwało tu sporo cennych zabytków. Na szczególną uwagę zasługuje rotunda, według podań zbudowana przez księcia Brzetysława - jej wnętrze pokrywają niezwykle cenne freski. Warto przespacerować się po pięknej starówce i obejrzeć gotycki kościół świętego Mikołaja lub pozostałości zamku. Z najwyższych punktów starego miasta rozciąga się piękny widok na dolinę Dyji. Miasto posiada również podziemną trasę turystyczną. Miłośnicy wina powinni udać się również do klasztoru Louka (Loucký klášter), w którym działa winiarnia i muzeum tego trunku.

Więcej w osobnym artykule: Znojmo - zwiedzanie, atrakcje i informacje praktyczne.

Park Narodowy "Podyje"

Wszyscy, zmęczeni historią i splendorem tutejszy pałaców lub kościołów, mogą wybrać się na wycieczkę po niewielkim Parku Narodowym "Podyje". Został on utworzony w 1991 roku i obejmuje dorzecze Dyji. Przepięknie meandrująca rzeka przebija się przez skały tworząc w kilku miejscach bajkowe wręcz krajobrazy. Wzniesienia nie są wysokie (najwyższe to niewiele ponad 500 m. n.p.m.) więc nie powinny stanowić problemu nawet dla niewprawionych w górskich wędrówkach turystów.

Żelazna kurtyna (Čížov)

Wieżyczka strażnicza i druty kolczaste - tyle zostało z tak zwanej "żelaznej kurtyny" czyli zasieków oddzielających kraje strefy sowieckiej od reszty Europy. To swoisty pomnik poświęcony wszystkim ofiarom granicy (a były ich setki). Ginęli uciekający (w tym także Polacy), ale również strażnicy (np. porażeni prądem czy popełniając samobójstwa). Smutny pomnik podzielonej Europy znajduje się na terenie Parku Narodowego "Podyje".

Vranov nad Dyji

Niewielkie miasteczko leżące tuż obok granicy z Austrią przyciąga do siebie wielu turystów z Czech. Wszystko to za sprawą dużego jeziora zaporowego oraz bramy do parku narodowego Podyje. Na stromej skale nad miastem wznosi się zabytkowy pałac pełniący dziś funkcję muzeum. W zabytkowych salach nadal panuje klimat dawnej magnackiej rezydencji. Na terenie miasta zobaczyć można jeszcze słup morowy i kościół pochodzący z przełomu XVII i XVIII wieku.

Hardegg (Austria)

Średniowieczny zamek leży na terenie Austrii, ale jest łatwo dostępny z obszaru Parku Narodowego "Podyje". Budowla wzmiankowana jest już w XII wieku, choć swój obecny kształt przybrała kilkaset lat później. W następnych latach zaniedbana przez właścicieli dawny blask odzyskała na krótko w XIX wieku. Dziś częściowo odbudowana ruina mieści w swych podwojach niewielkie muzeum. Co ciekawe liczące niewiele ponad 1000 mieszkańców Hardegg jest najmniejszym miastem Austrii.

Wino i burčák

Najlepszym czasem na odwiedziny Moraw Południowych jest połowa września - wtedy to właśnie zaczyna się winobranie. Trzeba Wam bowiem wiedzieć, że ze względu na specyficzną rzeźbę terenu i dobre gleby jest to jeden z najpopularniejszych regionów winiarskich. Tradycje tego rodzaju upraw sięgają tu czasów średniowiecza, a do ich rozwoju przyczynił się cesarz Karol IV, który bardzo często brał udział w winobraniach. Dlatego też każdego roku w Znojmo odbywa się uroczysty pochód, któremu przewodzi aktor przebrany za cesarza. Warto spróbować również napoju nazywanego burčák (często sprzedawanego przy drogach) czyli słodkiego półproduktu otrzymywanego podczas produkcji wina.

Inne

To oczywiście nie wszystkie zabytki Moraw Południowych. Z całą pewnością warto zobaczyć zamek Bitov (z nieco szokującą kolekcją wypchanych psów myśliwskich), muzeum w Ivancicach z galerią dzieł Alfonsa Muchy, zabytkowe miasta Mikulov czy Moravsky Krumlov, sanktuarium w Velehradzie lub pole bitwy pod Austerlitz (Slavkov u Brna).