Limone sul Garda - atrakcje, zabytki, informacje praktyczne. Sprawdź co warto zobaczyć!

Limone sul Garda to jedno z najpiękniejszych miasteczek nad jeziorem Garda, które co roku przyciąga tłumy turystów. Zwiedzających urzeka już samo położenie Limone, ale miejsce to może pochwalić się również kilkoma wartymi uwagi atrakcjami.

Limone sul Garda znajduje się na zachodnim brzegu jeziora i należy do najczęściej odwiedzanych miejsc w tej okolicy. Miasteczko otoczone jest wspaniałymi krajobrazami, które upodobali sobie rowerzyści oraz miłośnicy pieszych wędrówek.

Dwa słowa o pochodzeniu nazwy Limone sul Garda

Wbrew pozorom nazwa miejscowości nie pochodzi od cytryny. Trzeba pamiętać, że uprawa żółtych owoców zaczęła się tu wiele lat po nazwaniu wioski Limone San Giovanni. Językoznawcy odrzucają też dwie teorie wywodzące interesujące nas słowo od rzeki ("lima") lub granicy ("limen"). Najbardziej prawdopodobna wydaje się etymologia wskazująca na celtyckie określenie "limo" oznaczające wiąz.

Zwiedzanie Limone sul Garda

Miejscowość nie jest duża (niewiele ponad tysiąc mieszkańców, kilka kilometrów od jednego do drugiego krańca), więc obejrzenie kilku najważniejszych zabytków nie powinno nam zająć więcej niż 2 godziny.

Jeśli dołożymy do tego dłuższy spacer, pobyt na plaży czy w lokalnej restauracji to naszą wizytę trzeba będzie wydłużyć do połowy lub całego dnia. Można też potraktować urocze Limone jako bazę wypadową do wycieczek po okolicy.

Co warto zobaczyć w Limone sul Garda? Największe atrakcje i zabytki

Stare miasto

Limone sul Garda, podobnie jak i inne miejscowości nad jeziorem, posiada niewielkie, lecz urokliwe historyczne centrum. Warto pokręcić się chwilę po nim, w poszukiwaniu kolorowych domów, lokalnych sklepów rzemieślniczych i kawiarni.

Cytrynowy gaj (La Limonaia del Castel)

(Via Orti 9)

Zwana też "cytrynowym zamkiem" zabytkowa budowla mieści lokalne muzeum. Cytryny uprawia się w Limone od kilku wieków (w dawnych czasach była to najdalej wysunięta na północ miejscowość gdzie udało się wyhodować te owoce). Celem przyciągnięcia turystów w latach 90. gmina zakupiła pochodzący z XVIII wieku dom i urządziła w nim specjalną wystawę.

Rezydencja należała do najbogatszych rodzin Limone, a poza budynkiem mieszkalnym posiadała również tarasy przystosowane do hodowli drzew owocowych. Ze względu na niekorzystne dla upraw zimy pomiędzy drzewami ustawiano pionowe słupy, na których rozciągano chroniący od utraty ciepła materiał. Podczas szczególnie ciężkich zim palono ogniska aby zapobiec zmarznięciu roślin.

Kościół św. Benedykta z Nursji (Parrocchia di Limone sul Garda)

(Via Monsignor Daniele Comboni 52)

To bez wątpienia najcenniejszy obiekt architektoniczny w całym Limone. Przez wieki tutejsza świątynia pozostawała zależna od kościoła w Tremosine. Dopiero w czasach nowożytnych udało się utworzyć samodzielną parafię. Z racji tego, że romański kościółek był zbyt mały dla rosnącej osady postanowiono zastąpić go większą budowlą.

Projekt architektoniczny opracował pod koniec XVII wieku Andrea Pernici z Como. W kolejnych latach dobudowano dzwonnicę oraz sprowadzono brakujące elementy wyposażenia. W przeciwieństwie do innych kościołów z okolicy ten uniknął ingerencji architektów kolejnych epok. Dzięki temu może się on poszczycić niewielkim, ale przepięknym wnętrzem.

Ołtarz główny pochodzi z XVIII wieku, a w jego centralnej części widzimy obraz "Zdjęcie z krzyża" przypisywany renesansowemu malarzowi Batiście del Moro. Jest to najprawdopodobniej najstarszy element wyposażenia świątyni (koniec XVI wieku). Po bokach prezbiterium zachowały się dwa obrazy Andrea Celesti "Pokłon Trzech Króli" i "Wieczerza w domu Szymona". Cztery ołtarze boczne poświęcone są: Najświętszemu Sakramentowi (lewa strona, koniec wieku XVII, obraz z "Ostatnią Wieczerzą"), św. Antoniemu Padewskiemu (lewa strona, koniec XVII wieku, obraz późniejszy "Św. Antoni i św. Franciszek ze Świętą Rodziną"), różańcowi (prawa strona, wiek XVIII, z rzeźbą Madonny i obrazem z tajemnicami różańca), Krzyżowi Świętemu (prawa strona, XVIII wiek, u dołu umieszczono malowidło przedstawiające dusze czyśćcowe).

Po lewej stronie pod organami zachowała się XVI-wieczna chrzcielnica. To właśnie tu ochrzczono przyszłego świętego i biskupa Trydentu Daniela Comboni. Ten pochodzący z Limone ksiądz i założyciel zakonu kombonianów całe swoje życie poświęcił walce z niewolnictwem i pracom misyjnym na rzecz Czarnego Lądu. Odbył wiele podróży do Afryki Subsaharyjskiej. Zmarł na cholerę podczas pobytu na misji w Sudanie. Kościół św. Benedykta jest jednym z miejsc kultu świętego Daniela Comboni.

Taras widokowy przed kościołem św. Benedykta

Przed wejściem do świątyni znajduje się taras widokowy, z którego rozciąga się piękna panorama jeziora. Warto więc podejść tu nawet wtedy, jeśli zabytki sakralne nie leżą w orbicie naszych zainteresowań.

Promenada

Trudno wyobrazić sobie odwiedziny Limone sul Garda bez przespacerowania się tutejszą promenadą (Limone sul Garda Promenade) oferującą przyjemne widoki na Gardę.

Przy nadmorskim bulwarze położona jest przystań, a kawałek obok znajduje się parking.

Kościół św. Rocha (Chiesa di San Rocco)

(Piazzale Franco Gerardi)

Położony ok. 500 metrów od centrum miejscowości został wybudowany w XVI wieku jako wotum za ocalenie miasteczka przed zarazą. Podczas remontu świątyni w XX wieku odkryto zabytkowe freski, którymi pokryte są ściany prezbiterium. Najprawdopodobniej malowidła powstały podczas budowy kościoła.

Spiaggia Cola - plaża miejska w Limone sul Garda

Kamienista, ale zadbana i jak na jezioro Garda dość szeroka plaża, znajduje się w południowej części miejscowości. W pobliżu parking oraz kilka punktów gastronomicznych.

Atrakcje Limone sul Garda dla ambitnych

W samej miejscowości będziemy mogli zwiedzić jeszcze niewielką wystawę poświęconą turystyce w regionie (Via Lungolago Guglielmo Marconi 1) czy Muzeum Rybołówstwa (Museo dei Pescatori, Via IV Novembre 38). Można też (po uprzednim umówieniu się) zobaczyć wytwórnię oliwy - Mostra dell’Olio (Via Campaldo 10).

Półtora kilometra od centrum znajdują się resztki najstarszej świątyni jaką wybudowano w mieście. Dojście do ruin kościoła św. Piotra (Chiesa di San Pietro) wymaga jednego ostrzejszego podejścia.

Na północ od miasta wyznaczono krótką trasę spacerową (także dla rowerów) prowadzącą w stronę Riva del Garda nad poziomem wody. Około sześć kilometrów na południe od Limone znajduje się góra Bestone - bardzo dobry punkt widokowy na jezioro. Czas podejścia od najbliższego hotelu Le Balze to ok. 40 minut.

Jak dojechać do Limone sul Garda?

Samochód

Dojazd własnym samochodem do położonej na zachodnim brzegu jeziora Gada miejscowości nie jest zbyt skomplikowany (jednak jadąc od strony Riva del Garda należy uważać na znaki w tunelu!).

Transport publiczny

Nieco gorzej jest w przypadku autobusów. Pamiętajmy, że Limone sul Garda leży przy granicy dwóch regionów: Lombardii i Trydentu-Górnej Adygi. W związku z tym znacznie łatwiej dostać się tu z Gargnano niż np. z Arco. Niezależnie jednak skąd wystartujemy będziemy mieli do wyboru kilka połączeń dziennie.

Wielu turystów decyduje się na podróż promem. Regularne połączenia nad Gardą oferuje firma Navigazione. W sezonie turystycznym możemy skorzystać ze statków, przewożących również samochody, na odcinku Limone - Malcesine. Bez większych problemów przepłyniemy tu z Riva del Garda. Kłopotliwa może być podróż do Limone z miasteczek położonych na południu (konieczna przesiadka i kilka godzin rejsu). W tym przypadku lepiej zdecydować się na podróż autobusem. Uwaga! Zimą promy nie kursują!

Limone sul Garda - gdzie spać?

Duża popularność i niewielki obszar Limone sprawiają, że trudno tu o tani nocleg. Lepiej szukać hotelu w Riva del Garda czy Gargnano.

Jeśli jednak zechcemy jednak zostać w "cytrynowym mieście" możemy zdecydować się na obiekt Albergo Villa Grazia (Via Benedetto Croce 2) - położony w centrum, śniadanie wliczone w cenę, prywatne łazienki, część pokoi z widokiem na jezioro.

Na obrzeżach miejscowości znajduje się często wybierany przez turystów Hotel Villa Margherita (Via Luigi Einaudi 3) - położony około 1,5 kilometra do centrum, śniadanie wliczone w cenę, prywatne łazienki, część pokoi z widokiem na jezioro.

Historia Limone sul Garda

Najstarsze ślady osadnictwa w okolicy (epoka brązu) znaleziono nad pobliskim jeziorem Ledro (Lago di Ledro). Przeprowadzone badania archeologiczne pozwoliły dokładnie opisać istniejącą tam niegdyś osadę drewnianych domów na palach. Z braku wielu źródeł pisanych trudno powiedzieć coś więcej o samym Limone - najprawdopodobniej była to niewielka wioska rybacka i nie odgrywała poważniejszej roli w polityce regionalnej. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1192 roku, a miejscowość pojawia się pod łacińskim toponimem Lemonum. Pewne ożywienie przyniosły rząd Wenecjan, rozpoczęto wtedy hodowlę cytryn, która miała w przyszłości przynieść sławę całej osadzie. Widoki na szybki rozwój gospodarczy pojawiły się w XIX wieku kiedy to rozpoczęto tu produkcję kilku substancji chemicznych (m.in. magnezji). Wszystko skończyło się wraz z wybuchem I wojny światowej.

Zmiany granic i przesiedlenia znów zepchnęły Limone do roli niewiele znaczącej osady rybackiej. Sporym problemem był brak dobrej drogi łączącej odciętą miejscowość z resztą kraju. Udało się ją ukończyć dopiero na przełomie lat 20. i 30. między innymi dzięki pomocy pisarza Gabriele d’Annunzio, który zamieszkiwał pobliskie Gargnano (sprawdź też: Vittoriale degli italiani (Gardone Riviera)). Fakt ten wydatnie wpłynął na rozwój turystyki i zwiększenie zainteresowania miejscowością. Dziś Limone to jedno z najpopularniejszych miasteczek nad jeziorem Garda.

Ciekawostki o Limone sul Garda

• Jeden z ciekawszych opisów miejscowości pozostawił Johann Wolfgang von Goethe w swojej "Podróży włoskiej". 13 września 1786 pisarz płynął przez jezioro łodzią - zwrócił uwagę na charakterystyczne słupy przy cytrynowych gajach.
• W XX wieku przeprowadzono badania naukowe, które potwierdziły szczególnie wysoką długość życia mieszkańców Limone. Wiąże się to z występowaniem w ich ciałach polipeptydu apoA-I zmniejszającego ryzyko zapadnięcia na miażdżycę.
• Drogę wiodącą z Limone sul Garda na północ (a zwłaszcza charakterystyczną balustradę) możemy zobaczyć w otwarciu filmu "Quantum of Solace". Grający James Bonda Daniel Craig po niebezpiecznym pościgu wyjeżdża jednak, nie w Riva del Garda, a w... Sienie.