La Scala w Mediolanie: zwiedzanie słynnego teatru

Teatr La Scala (wł. Teatro alla Scala) w Mediolanie to jedna z najsłynniejszych scen operowych świata.

Budynek teatru stoi przy placu Piazza Della Scala, po północnej stronie słynnej Galerii Wiktora Emanuela II. Część turystów mija go nieświadomie, podziwiając w tym czasie fasadę stojącego po przeciwnej stronie placu pałacu Marino (wł. Palazzo Marino).

Artykuł jest częścią naszego przewodnika po największych atrakcjach Mediolanu.

La Scala - historia słynnego mediolańskiego teatru

Teatr w miejscu średniowiecznego kościoła

Budynek teatru wzniesiono w samym sercu miasta. Powstał w miejscu kościoła Santa Maria alla Scala z 1381 roku, który w XVIII wieku znajdował się już w stanie ruiny.

Świątynię ufundowała Beatrycze Regina della Scala, małżonka Bernabo Viscontiego, jednego z władców Mediolanu sprzed nastania ery Sforzów. To właśnie od jej nazwiska wywodzi się nazwa teatru.

Pomysł budowy nowego teatru, a będąc precyzyjnym nawet dwóch, pojawił się zaraz po tragicznym pożarze, który nawiedził miasto 25 lutego 1776 roku, w ostatnią sobotę karnawału. Ogień strawił wtedy mieszczący się w skrzydle Pałacu Królewskiego Książęcy Teatr Królewski (wł. Teatro Regio Ducal). Gorącą orędowniczką wzniesienia nowego gmachu była księżna austriacka, Maria Teresa. Władczyni wciąż w pamięci miała operę przygotowaną przez Wolfganga Amadeusa Mozarta, którą zaprezentowano 15 października 1771 roku z okazji ślubu jej trzeciego syna na deskach spalonego teatru.

Środki finansowe na budowę zebrano wśród miejscowej arystokracji. Bogaci Mediolańczycy chętnie dokładali się do projektu, czym zapewnili sobie prawo własności do lóż.

Pozostałości kościoła Santa Maria alla Scala rozebrano 5 sierpnia 1776 roku. Niedługo później rozpoczęła się budowa nowego gmachu opery, która trwała do 1778 roku. Za projekt budynku odpowiadał architekt Giuseppe Piermarini.

Oficjalne otwarcie nastąpiło 3 sierpnia 1778 roku, a działalność sceniczną zainaugurowano operą L'Europa riconosciuta autorstwa Antonio Salieriego. Nowy teatr nosił nazwę Nuovo Regio Ducal Teatro alla Scala - Nowy Książęcy Teatr Królewski La Scala. Współcześnie jest to po prostu Teatr La Scala (wł. Teatro alla Scala).

W tym samym czasie, i według projektu tego samego architekta, powstał drugi gmach operowy - Teatro della Canobbiana, który obecnie nosi nazwę Teatro Lirico.

Plac La Scala

Obecnie przed fasadą pałacu rozciąga się szeroki plac, w centrum którego stoi pomnik przedstawiający Leonarda da Vinci. Jeszcze w połowie XIX wieku obszar ten był gęsto zabudowany, a przed teatrem przechodziła jedynie wąska droga wraz z portykiem, pod którym przejeżdżały karoce.

Plac La Scala swoją obecna formę zawdzięcza cesarzowi Franciszkowi Józefowi, który w 1857 roku zlecił rozbiórkę budynków i stworzenie otwartej przestrzeni naprzeciw opery. Plac La Scala oficjalnie otworzono w 1865 roku. Dwa lata później powstała słynna Galeria Wiktora Emanuela II.

Odbudowa po II wojnie światowej

Teatr był jednym z wielu budynków, które ucierpiały w trakcie bombardowań nawiedzających Mediolan pomiędzy 7 a 15 sierpnia 1943. W nocy z 15 na 16 bomby dosięgły gmach teatru, którego dach kompletnie się zawalił.

Po zakończeniu wojny rozpoczęto ambitny projekt odbudowy. Ponowne otwarcie teatru nastąpiło już 11 maja 1946 roku, a zainaugurował je koncert Arturo Toscaniniego. Toscanini, który opuścił faszystowskie Włochy na długo przed wybuchem wojny, powrócił do Mediolanu w 1946 roku w celu wsparcia zbiórki funduszy na odbudowę La Scali.

Przyszłość La Scali i czasy współczesne

Gmach teatru jest wciąż rozszerzany, przebudowywany i modernizowany. W pierwszych latach XXI wieku budowlę rozbudowano pod kierownictwem architekta Mario Botty. W ramach projektu powstała wysoka na niemal 40 metrów wieża (z której zjeżdżają elementy dekoracji), a także część podziemna, gdzie mogą być organizowane próby. Oficjalne otwarcie po przebudowie nastąpiło 7 grudnia 2004 roku.

Museo Teatrale alla Scala - zwiedzanie słynnej opery

Na trzecim piętrze budynku stworzono muzeum, w którym przygotowano wiele wystaw przybliżających historię teatru.

Zwiedzanie rozpoczynamy od wejścia do pomieszczenia nazywanego foyer. Jest to podłużna sala, w której widzowie mogą odpocząć przed, w przerwie lub po seansie. W sali tej dostępne są ekrany multimedialne, z których dowiemy się więcej o gmachu teatru.

Z sali tej możemy przejść do jednej ze znajdujących się na trzecim piętrze lóż, z balkonu której rozpościera się widok na audytorium. Dla wielu odwiedzających jest to najważniejszy punkt całego zwiedzania.

Po wizycie w foyer udajemy się do sal wystawowych, które podzielone zostały na dwie części. Pierwsza z nich przedstawia najważniejszych artystów, którzy występowali na deskach teatru, oraz prezentuje instrumenty i inne obiekty z nimi związane. Na wystawie zobaczymy na przykład:

• pianina, fortepiany, harfy, gitary (w tym pianino należące do Franza Liszta produkcji firmy Steinway & Sons),
• kolekcję porcelany z motywami ze świata teatru, muzyki i tańca,
• kolekcję medali ze srebra i brązu od XVII do XIX wieku, które dedykowano znanym artystom,
• meble,
• obrazy (głównie portery artystów oraz pejzaże przedstawiające wygląd teatru i okolicy w przeszłości),

W każdej z sal dostępny jest ekran multimedialny, z którego dowiemy się więcej o każdym z eksponatów.

Na wyższym piętrze przygotowano z kolei wystawę o historii budynku - o tym jak wyglądał dawniej plac, przy którym wzniesiono budowlę, ale też o ambitnej odbudowie po wojnie. Do obejrzenia jest również film.

Na zwiedzenie całości potrzebujemy około 60-75 minut. Do zobaczenia jest kilkanaście sal i pomieszczeń.

Bilet wstępu kosztuje 12€. Dostępne są również nieco droższe bilety z opcją "fast track", które pozwolą ominąć kolejki. Kupicie je na oficjalnej stronie.

Aktualne godziny otwarcia oraz informacje o biletach ulgowych znajdziecie na oficjalnej stronie.

Zwiedzanie z przewodnikiem

Ponadto w teatrze organizowane są wycieczki z przewodnikiem. Zwiedzanie trwa 60 minut i kosztuje 30€ od osoby. W trakcie wycieczki wejdziemy do miejsc niedostępnych podczas samodzielnego zwiedzania teatru (na przykład zajrzymy do loży królewskiej oraz zobaczymy mechanizmy, które poruszają sceną i jej elementami).

Aktualne godziny wycieczek warto sprawdzić na oficjalnej stronie. Więcej informacji znajdziecie tutaj.

Teatr La Scala: liczby, ciekawostki, mniej znane fakty

• Na widowni może zasiąść ponad 2000 osób.
• Audytorium posiada 6 galerii, na których znajduje się niemal 150 prywatnych lóż.
• W pierwszym okresie istnienia teatru widownia zarezerwowana była jedynie dla służących oraz żołnierzy, podczas gdy arystokracja przebywała w lożach/boksach.
• Aż do 1897 roku na widowni dostępne były tylko miejsca stojące.
• Zanim na widowni zamontowano siedzenia, w teatrze odbywały się nie tylko przedstawienia muzyczne, ale również bale czy zawody konne.
• W 1883 roku audytorium po raz pierwszy rozświetliło światło z lamp elektrycznych (1100 sztuk), zastępując mniej bezpieczne oświetlenie gazowe.
• Aż do 1920 roku boksy były własnością indywidualnych rodzin, które mogły samodzielnie wpływać na ich wygląd,
• Obecnie znakiem rozpoznawczym boksów jest kolor czerwony, ale do 1830 roku kurtyny były niebieskie,
• Przed 1900 rokiem orkiestra grała naprzeciwko publiczności, na obszarze znajdującym się na poziomie widowni.