Füssen - atrakcje, zwiedzanie, zabytki. Sprawdź co warto zobaczyć!

Füssen to niewielkie bawarskie miasto położone w malowniczym regionie Allgäu, zaledwie kilometr od granicy z Austrią. Wśród niemieckich turystów miasto to znane jest jako pierwszy (lub ostatni!) punkt turystycznej Romantycznej Drogi (Romantische Straße), czyli turystycznej trasy tematycznej wytyczonej w latach 50. poprzedniego wieku.

W skład Romantycznej Drogi wchodzi kilkadziesiąt miast i miasteczek zaczynając od Füssen aż do położonego w historycznej krainie Frankonii Würzburga. Cała trasa ma długość około 350 kilometrów. Jej popularność wśród Niemców odbiła się na wyglądzie miasta, które jest zadbane i pełne knajp, restauracji oraz hoteli. Do wizyty w Füssen na pewno zachęcają średniowieczne ulice, barokowe kościoły i przyjemny klimat. Co może być mniej komfortowe to tłumy turystów, szczególnie w dni wolne od pracy.

Jak zwiedzać Füssen?

Mimo swojego niezaprzeczalnego uroku historyczna część Füssen jest stosunkowo nieduża, więc bez żadnego problemu wszędzie w obrębie starego miasta dotrzemy pieszo. Także dworzec kolejowy znajduje się kilka kroków od głównego miejskiego deptaka.

Trochę dalej znajduje się jezioro Forggensee i wybierając się tam powinniśmy liczyć się już z dłuższym spacerem.

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Füssen?

Tak naprawdę by przespacerować po starym mieście i zobaczyć dziedzińce (zamkowy oraz klasztoru św. Manga), na wizytę w Füssen wystarczą nam 2 do 3 godzin. Historyczne stare miasto można obejść szybkim krokiem w ciągu dosłownie godziny.

Jeśli chcielibyśmy odwiedzić też jedno z muzeów (lub oba), to najlepiej zaplanować przynajmniej połowę dnia, a jeśli wybieramy się też zobaczyć jezioro Forggensee możemy spokojnie spędzić na miejscu cały dzień.

Główny punkt informacji turystycznej znajduje się niedaleko dworca i starego miasta, przy ulicy Kaiser-Maximilian-Platz 1. Przed punktem informacji postawiono fontannę "Siedmiu Kamieni" (SiebenSteinBrunnen) symbolizującą 700-letnią historię miasta.

Co warto zobaczyć w Füssen? Największe atrakcje oraz zabytki

Altstadt - deptak Reichenstraße i inne uliczki Starego Miasta

Wizytę na starym mieście (Altstadt) najlepiej zacząć od najważniejszego miejskiego deptaka - ulicy Reichenstraße.

Ta charakterystyczna trasa przyciąga wzrok zdobieniami fasad o szyldami wzorowanymi na średniowieczu. Warto rozglądać się za apteką (Stadt Apotheke, adres: Reichenstraße 12), która wyróżnia się zarówno szyldem (sowy walczącej z wężem) jak i samą fasadą.

Jeśli mamy więcej czasu możemy kilka razy zboczyć z trasy i poszukać różnych historycznych fasad oraz innych budynków. Najwięcej ciekawych uliczek powinniśmy znaleźć na wschód od ulicy Reichenstraße.

Przykładem jest ulica Schrannenplatz - miejsce, gdzie dawniej odbywał się targ kukurydzy.

Kościół św. Ducha

Jeśli ruszymy z południowego krańca Reichenstraße ulicą Lechhalde w stronę rzeki, w dosłownie chwilę dojdziemy do wyróżniającego się czerwoną fasadą szpitalnego kościoła Świętego Ducha (Heilig-Geist-Spitalkirche). Już sama fasada świątyni pokryta freskami wpada w oko, ale również w środku zobaczymy przykuwające wzrok malowidła i inne zdobienia w stylu rokoko.

Budynek kościoła jest dość młody i powstał dopiero w połowie XVIII wieku, zaraz po tym, jak poprzednia świątynia spłonęła. W średniowieczu przy kościele istniał kompleks w którym opiekowano się biednymi i schorowanymi.

Klasztor św. Manga - największa atrakcja Füssen

Za najważniejszy miejski zabytek można uznać klasztor św. Manga (Benediktinerkloster St. Mang). Mimo że istniał on w tym miejscu już w IX wieku, to jego dzisiejszy kształt jest efektem wielkiej barokowej przebudowy z lat 1696-1726. W 1802 roku kompleks przeszedł w ręce władz świeckich, a wszystkie najważniejsze zbiory zostały wywiezione do innych miast. Dziś w środku działa główne miejskie muzeum, do odwiedzin którego serdecznie Was zachęcamy!

Klasztorne muzeum jest stosunkowo duże i w środku wystawiono wiele eksponatów. Do zwiedzenia jest kilka ciekawych sal i pomieszczeń. Niestety, podczas naszej wizyty większość opisów była jedynie w języku niemieckim i jeśli nie znamy języka naszych zachodnich sąsiadów, to przez niektóre pomieszczenia przejdziemy błyskawicznym tempem.

Duża część wystawy poświęcona jest wytwórstwie wiolonczeli i lutni. W Füssen powstał pierwszy cech wytwórców tych instrumentów w całej Europie. W środku, oprócz samych muzycznych sprzętów, zobaczymy również przykład zakładu produkującego lutnię. Tuż obok wystawy muzycznej znajdziemy salę ze szkicami i obrazami zamków Ludwika II.

Za najważniejsze pomieszczenie całego kompleksu uchodzi Sala Imperialna (nazywana również Salą Księcia). Jest to imponująca sala bankietowa udekorowana barokowymi stiukami i freskami z motywami morskimi. Od czerwca do września rokrocznie odbywają się w niej koncerty. Do odwiedzenia możliwa jest także sala ćwiczebna.

Zwiedzając klasztor zajrzymy też do IX-wiecznej kaplicy św. Anny, która była głównym klasztornym kościołem w momencie powstania placówki, a w późniejszych wiekach służyła jako kaplica grobowa dla członków szwabskiej rodziny szlacheckiej (Freyberg-Eisenberg). Dziś największym skarbem tej dawnej świątyni jest zbiór malowideł o wspólnym tytule "Taniec ze Śmiercią" (Füssener Totentanz), które przedstawiają postać śmierci (w różnych pozach) razem z różnymi osobami, zarówno zwykłymi śmiertelnikami jak i ważnymi osobistościami (np. papież czy cesarz). Dzieło powstało w 1602 roku i jego autorem był Jakob Hiebeler.

Całkiem niedawno przy kaplicy św. Anny w trakcie prac remontowych odkryto pozostałości po historycznych krużgankach i są one również udostępnione do zwiedzania. W miejscu znaleziska stworzono też niewielkie lapidarium.

Bazylika św. Manga

Do klasztoru przylega Bazylika św. Manga. Podczas przebudowy w latach 1701-1717 zamieniono przylegający do klasztoru średniowieczny kościół na imponującą barokową bazylikę. W środku możemy zajrzeć między innmi do romańskiej krypty z freskiem przedstawiającym św. Magnusa z końca X wieku, zobaczyć niesamowite sufitowe freski nad główną nawą czy obejrzeć bogato zdobione organy.

Wejście do środka jest darmowe i znajduje się po północno-zachodniej stronie klasztoru (od zewnętrznej strony).

Wysoki Zamek (Hohes Schloss)

Drugim największym symbolem Füssen jest górujący nad miastem Wysoki Zamek (Hohes Schloss). Twierdza już z daleka rzuca się w oczy przez otaczające ją fortyfikacje i wieże. Dziś kompleks ten uważany jest za jeden z najlepszych przykładów późnego gotyku w architekturze zamkowej w całych Niemczech. I jednocześnie jest jednym z największych zachowanych obiektów tego typu w historycznej Szwabii.

Budowa rezydencji rozpoczęła się w XIII wieku, ale jej dzisiejszy kształt to efekt przebudowy z końca XV wieku (lata 1490-1504). To właśnie wtedy powstały budynki otaczające główny zamkowy dziedziniec.

Po wkroczeniu na główny zamkowy dziedziniec od razu w oczy rzucają się freski pokrywające większość ścian. Powstały one prawdopodobnie w 1499 roku i nawiązują do stylu iluzjonistycznego (z francuskiego trompe l’oeil). Są to na pewno jedne z najciekawszych fasadowych malowideł ściennych w całej Bawarii. Na dziedziniec możemy wejść za darmo.

Dawne pomieszczenia zamkowe zostały zamienione na biura, a w części z nich (w tym w Sali Rycerskiej z drewnianym sufitem służącej dawniej jako sala balowa) otworzono galerię sztuki z obrazami i rzeźbami z różnych epok, w tym z XV i XVI-wiecznymi pracami szwabskich i bawarskich mistrzów. W środku wystawione są też XIX-wieczne obrazy malarzy ze szkoły monachijskiej (Münchner Schule).

Wchodząc do muzeum będziemy mogli również odwiedzić wieżę będącą częścią głównej bramy i wejść na jej szczyt, gdzie znajduje się punkt widokowy z widokiem na całe stare miasto (przy dobrej pogodzie zobaczymy też oddalone o kilka kilometrów sztuczne jezioro Forggensee).

Dawne fortyfikacje miejskie

Niemal wszystkie średniowieczne miasta chronione były murami obronnymi, a dostanie się do środka możliwe było tylko poprzez jedną z bram. Füssen po raz pierwszy otoczono murami pod koniec XIII wieku, niedługo po uzyskaniu praw miejskich, a fortyfikacje rozbudowano na samym początku XVI wieku (około 1503 roku). Do miasta można było wjechać tylko jedną z trzech głównych bram.

Do dziś przetrwał fragment oryginalnych murów oraz pięć wież obronnych, niestety już bez oryginalnych bram. Zachowane fortyfikacje możemy zobaczyć w południowo-wschodniej części miasta przy kościele św. Stefana, będącego częścią klasztoru Franciszkanów (Franziskanerkloster).

Będąc na miejscu możemy odwiedzić również historyczny cmentarz, który od wschodniej strony ogrodzony jest właśnie miejskimi murami.

Lechfall - wodospad w Füssen

Jeśli przejdziemy ulicą i mostem Lechhalde na drugą stronę rzeki Lech, a następnie ruszymy na zachód, to w ciągu około 10 minut dojdziemy do umiejscowionego w wąskim wąwozie wodospadu Lechfall. Wodospad i wąwóz zostały sztucznie przebudowane pod koniec XIX wieku i początkowo wspomagały pracę lokalnych młynów, a dziś są częścią systemu pozyskiwania energii.

Wodospad intryguje swoim kształtem przypominającym schody oraz jasno niebieskim kolorem wody (w miesiące letnie). Bezpośrednio nad wąwozem zbudowano niewielki most pieszy, znajdziemy tam też tablice informacyjne. Sam wodospad nie jest może imponujący (ma około 12 metrów wysokości), ale dla części turystów może to być atrakcja warta krótkiego spaceru z centrum miasta.

Jezioro Forggensee

Około trzy kilometry na północ od starego miasta, na końcu rzeki Lech, rozciąga się długie na 12 kilometrów i szerokie na 3 kilometry jezioro Forggensee. Nie jest to jednak zwykłe alpejskie jezioro, a sztuczny zbiornik retencyjny powstały w miejscu znajdującego się tu dawniej miasta Forggen. Stworzenie tak dużego akwenu miało zapobiec powodziom, które w przeszłości wielokrotnie nawiedzały okolicę, a dziś wykorzystywany jest on również przez elektrownie wodne.

Mniej więcej w połowie października jezioro jest w większości wysuszane aż do wiosny, z wyjątkiem części umożliwiającej przeżycie rybom. W tym czasie możemy zobaczyć fragmenty ruin i pozostałości po istniejącym w tym miejscu mieście. Zbiornik zaczyna powoli zapełniać się w okresie wiosennym, gdy śniegi w górach topnieją, i całkowicie wypełniony jest w okolicy lata.

Właśnie w lato, aż do rozpoczęcia procesu suszenia, organizowane są rejsy dookoła jeziora, podczas których możemy obejrzeć malowniczą okolicę, wliczając w to widoczny w oddali Zamek Neuschwanstein. Dostępne są skrócone rejsy godzinne i dłuższe dwugodzinne.

Jeśli nie interesuje nas taka forma rozrywki, możemy po prostu pospacerować wzdłuż brzegu jeziora i cieszyć się pięknymi alpejskimi krajobrazami.

Dojazd do Füssen

Na dworzec w Füssen dojedziemy bezpośrednio lub z szybką przesiadką z większości najważniejszych bawarskich miast. Jeśli jedziemy w 2 lub więcej osób warto zapoznać się ze specjalnymi biletami regionalnymi:

• Bayern Ticket - lokalny bilet bawarski, pozwala na podróżowanie pociągami regionalnymi oraz komunikacją miejską na terenie całej Bawarii aż do godziny 3:00 następnego dnia. Cena dla osoby dorosłej to 29€, a za każdą dodatkową osobę dopłacamy 10€.
• Regio-Ticket Allgäu-Schwaben - lokalny bilet regionu Allgäu (można z niego korzystać także ruszając z Monachium). Umożliwia dowolne podróżowanie pociągami regionalnymi, ale bez korzystania z komunikacji miejskiej. Cena to 26€ za jedną osobę i dodatkowe 10€ za każdą kolejną.

W przypadku zakupu w kasie do ceny biletu doliczana jest opłata manipulacyjna. Nie dzieje się tak w automatach na dworcach.

Krótka historia miasta

Tereny dzisiejszego Füssen zamieszkane były już w czasach rzymskich. Przez miasto przebiegała rzymska trasa Via Claudia Augusta łącząca teren dzisiejszych Włoch z kolonią Augusta Vindelicum (dzisiejszy Augsburg). W I i II wieku naszej ery był to jeden z ważniejszych szlaków handlowych przechodzący przez Alpy do centralnej Europy.

Sama nazwa Füssen pochodzi prawdopodobnie od słowa wąwóz i nawiązuje do wąwozu na rzece Lech. W czasach Imperium Rzymskiego stacjonował tu jeden z legionów, który bronił bezpieczeństwa na trasie, a na wzgórzu zamkowym jeszcze w III wieku znajdował się prawdopodobnie rzymski fort.

Po upadku Imperium Rzymskiego obszar powoli tracił na znaczeniu aż do VIII wieku, kiedy to według legend pojawił się tu szwajcarski mnich Magnus (Mang). Po jego śmierci do miasta zaczęli przybywać pątnicy - zarówno do miejsca, gdzie według legendy odbiła się stopa świętego (przy wąwozie na rzece Lech), jak i do miejsca jego pochówku. W IX wieku biskup Augsburga zlecił budowę istniejącego do dziś kościoła oraz klasztoru św. Manga. Dzisiejszy kształt kompleksu to jednak efekt barokowej przebudowy w latach 1697-1727. Mocne powiązania z kościołem spowodowały, że władzę nad miastem sprawowało augsburskie biskupstwo.

Pomiędzy 1274 a 1286 rokiem Füssen uzyskało prawa miejskie. Fakt ten chciał wykorzystać książę bawarski Ludwik II (Ludwig II der Strenge), który w 1291 roku rozpoczął budowę zamku na wzgórzu nad klasztorem. Ta samowola budowlana nie przypadła jednak do gustu biskupowi Augsburga, który upomniał się o swoje i przejął prawa do nieukończonego budynku. Od tego czasu zamek stał się siedzibą lokalnej administracji oraz letnią rezydencją augsburskich biskupów. Pod koniec XV wieku biskup Friedrich II von Zollern przebudował zamek na warowną twierdzę nazywaną dziś Wysokim Zamkiem (Hohes Schloss).

O Füssen zaczęło znów być głośno w XVI wieku, kiedy powstała tu pierwsza w Europie gildia wytwórców lutni oraz wiolonczel. W szczytowym momencie w mieście działało niemal 20 zakładów (przy zaledwie 2 tysiącach mieszkańców!), do których budulec dostarczano sąsiednią rzeką Lech. W pewnym momencie konkurencja wśród rzemieślników była tak duża, że musieli oni rozpocząć poszukiwania nowych miejsc do wykonywania swojej działalności. W ciągu kilkudziesięciu lat większość z nich rozpierzchła się po całym kontynencie, trafili m.in. do: Salzburga, Wiednia, Pragi, Wenecji, Rzymu czy Padwy.

Kolejny raz Füssen stało się ważnym centrum wydarzeń w 1745 roku, gdy w mieście podpisano porozumienie o zrzeknięciu się Bawarii z walki o sukcesje na austriackim tronie.

Dziś Füssen jest typowym ośrodkiem turystycznym, w którym jednak wciąż możemy odkryć dawne lokalne dziedzictwo.