Cypr - informacje praktyczne

Cypr jest trzecią co do wielkości wyspą Morza Śródziemnego, leżącą nieopodal wybrzeży Turcji oraz krajów Lewantu. Na wyspie współistnieją dwa państwa: Republika Cypru oraz nieuznawany na arenie międzynarodowej tzw. Cypr północny, zajmujący około 35% jej powierzchni.

Cypr praktycznie

• Gdzie spać na Cyprze - nasz praktyczny przewodnik ułatwiający poszukiwanie noclegu na Cyprze.
• Komunikacja publiczna na Cyprze - sprawdź jak poruszać się po wyspie,
• Lotnisko Larnaka.

Miasta i miejsca

Na naszym blogu opisaliśmy dotychczas następujące miasta i miejsca:

• Największe atrakcje Cypru - sprawdź co robić i jakie zabytki zwiedzić na Wyspie Afrodyty,
• Pafos - wpisane na listę UNESCO miasto słynące z antycznych ruin oraz średniowiecznego zamku,
• Grobowce Królewskie w Pafos,
• Nea Pafos - park archeologiczny w Pafos,
• Zamek w Pafos,
• Skała Afrodyty,
• Limassol - drugie największe miasto Cypru z zamkiem, muzeami oraz przyjemną nadmorska promenadą,
• Larnaka - nadmorskie miasto powstałe w miejscu starożytnego Kition, ojczyzny Zenona, które słynie dziś ze Słonego Jeziora oraz przyjemnej atmosfery,
• Nikozja - ostatnia na świecie stolica przedzielona murem,
• Zamek w Kolossi - dawna twierdza krzyżowców,
• Kurion - malowniczo położone starożytne ruiny,
• Ayia Napa - popularny cypryjski kurort turystyczny,
• Cape Greco - malowniczy przylądek, na terenie którego utworzono park narodowy.

Cypr Północny (obszar okupowany przez Turków):

• Famagusta - otwarte muzeum średniowiecznej architektury, gdzie mimo zniszczeń przetrwało wiele unikatowych zabytków,
• Kyrenia - dawne średniowieczne miasto portowe znane dziś z zamku oraz przechowywanego w nim wraku z czasów Aleksandra Wielkiego,
• Salamina - starożytne stanowisko archeologiczne.

Co warto wiedzieć przed odwiedzinami Cypru?

Na Cyprze obowiązuje Euro.

Na tureckiej części wyspy obowiązującym środkiem płatności jest lira turecka (TRY). W wielu miejscach, czasem nawet w autobusach międzymiastowych, możemy zapłacić w Euro, ale kurs nie zawsze będzie zadowalający.

Językiem urzędowym jest grecki. Mimo że najważniejsze nazwy przetłumaczone zostały na język angielski, w sklepach czy mniejszych obiektach nierzadko spotkamy napisy w alfabecie greckim, przypominającym cyrylicę.

Najbardziej odczuwalną pozostałością po czasach brytyjskich jest ruch lewostronny. Warto mieć to na uwadze przy wypożyczaniu samochodu.

Aby przedostać się do tureckiej części Cypru, wystarczy skorzystać z któregoś z przejść granicznych. Najbardziej znane z nich znajduje się na końcu ulicy Ledra w Nikozji. Polacy mogą przekraczać granicę na podstawie dowodu osobistego.

Gniazdka na Cyprze przypominają te z Wielkiej Brytanii, czyli posiadają trzy wtyki z napięciem 240 V. Dobrym pomysłem jest zakup odpowiedniej przejściówki (adaptera) jeszcze przed przyjazdem. W niektórych hotelach i apartamentach w jednym z gniazdek znajdziemy zamontowaną (czasem na stałe) przejściówkę, ale jest to bardziej ukłon w stronę turystów niż norma.

Mimo że teoretycznie można zwiedzać Cypr korzystając tylko z jednej bazy wypadowej, to każdego dnia tracilibyśmy wiele godzin na same dojazdy. Dla osób planujących aktywne zwiedzanie (a nie tylko krótkie wypady w przerwie od plażowania) lepszym rozwiązaniem będzie podzielenie noclegów na dwie czy trzy lokalizacje.

Plaże na Cyprze

Wielu turystów przyjeżdża na Cypr w poszukiwaniu słońca i możliwości kąpieli w krystalicznie czystej wodzie. Wiele z cypryjskich plaż nagrodzono Błękitną Flagą. Większość najpiękniejszych z nich znajdziecie na zachodnim i południowo-wschodnim wybrzeżu.

Wyspa podzielona murem

Po inwazji tureckiej w 1974 roku wyspa została w praktyce podzielona na dwie części. Republikę Cypru od nieuznawanego na arenie międzynarodowej tureckiego Cypru Północnego oddzieliła granica nazywana Zieloną Linią, nad którą piecze sprawują siły pokojowe ONZ.

Historia napięć pomiędzy obiema społecznościami jest jednak znacznie dłuższa i wydaje się być na stale zakorzeniona w ich historii. Nie każdy zdaje sobie chociażby sprawę, że stare miasto w Nikozji już w 1956 roku przedzielał płot z drutu kolczastego.

Idea Zielonej Linii jako strefy zdemilitaryzowanej pojawiła się pod koniec 1963 roku. Był to czas brutalnych napięć pomiędzy greckimi a tureckimi Cypryjczykami, który eskalował w okresie świąt Bożego Narodzenia i kosztował życie setki osób. Rozwiązaniem trudnej sytuacji zajęła się Wielka Brytania, która wciąż posiadała autonomiczne bazy na terenie wyspy. Podczas jednego ze spotkań dowódca wojsk brytyjskich Peter Young miał wziąć zielony długopis i wytyczyć nim linię oddzielająca od siebie dwie zwaśnione strony - od tego zdarzenia granica bierze swoją nazwę. Niedługo później powstała strefa zdemilitaryzowana kontrolowana przez siły pokojowe.

Zielona Linia jaką znamy dziś powstała po inwazji tureckiej w 1974 roku. Oryginalne założenie znacznie wydłużono i rozszerzono. Turcy na całej długości rozlokowali drut kolczasty, odcinki betonowego muru oraz liczne wieże kontrolne.

Przez około 30 lat granica była zamknięta od strony tureckiej. Na szczęście XXI wiek przyniósł odwilż we wzajemnych stosunkach. Obecnie granicę możemy przekroczyć korzystając z jednego z kilku punktów kontrolnych. Najbardziej znany z nich znajduje się na końcu ulicy Ledra, w historycznym centrum Nikozji (przeznaczony jest wyłącznie dla pieszych).

Poruszanie się po wyspie

Najwygodniejszym sposobem zwiedzania Cypru jest wynajem samochodu. Tak jak już jednak wspominaliśmy, na wyspie obowiązuje ruch lewostronny. W przypadku planów wjazdu na teren tzw. Cypru północnego powinniśmy upewnić się w wybranej wypożyczalni, że jest to dozwolone. Inną kwestią jest ubezpieczenie, które nie będzie obowiązywać po opuszczeniu republiki, dlatego po przekroczeniu granicy będziemy musieli zakupić dodatkową polisę. Alternatywą jest wypożyczenie samochodu już na obszarze Cypru północnego.

Możemy też zwiedzać wyspę korzystając z komunikacji publicznej (autobusów), kursujących regularnie pomiędzy największymi miastami oraz mniej regularnie do mniejszych ośrodków. W takim przypadku jednak trudno nam będzie odwiedzić tradycyjne wioski czy planować jednodniowe, wygodne wypady w góry Troodos.

Więcej: Komunikacja publiczna i transport na Cyprze. Autobusy, taksówki i inne środki transportu

Zwiedzanie

Atrakcje Cypru możemy podzielić na kilka kategorii. Są to:

• Stanowiska archeologiczne - ruiny pradawnych miast, których historia sięga okresu miast-królestw starożytnego Cypru. Z powodu licznych trzęsień ziemi oraz najazdów obcych sił niewiele przetrwało jednak zabudowań z okresu klasycznego czy starszych, a najwięcej obiektów datowanych jest na czasy rzymskie lub wczesnochrześcijańskie. Jednymi z największych skarbów cypryjskich parków archeologicznych są mozaiki podłogowe.

• Zamki oraz forty - średniowieczne zamki, obwarowane miasta, twierdze przebudowane na forty w okresie osmańskim, trwałe ruiny - sympatycy architektury obronnej na pewno znajdą na Cyprze coś dla siebie. Wśród zabytków z tej kategorii wyróżniają się twierdza krzyżowców w Kolossi oraz leżące w górach ruiny zamku Świętego Hilariona.

• Kościoły i klasztory - podczas przygotowywania planu wyjazdu warto wziąć pod uwagę cypryjskie kościoły oraz klasztory. Dziesięć bizantyńskich świątyń znalazło się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. W pojedynczych zabytkach odnajdziemy nawet wczesnochrześcijańskie mozaiki.

• Większe miasta - na Cyprze znajdziemy kilka większych miast. Są to (w kolejności od największego): Nikozja, Limassol, Larnaka oraz Pafos. W każdym z nich na turystów czekają muzea, czasem stanowiska archeologiczne, a przede wszystkim szeroki wybór lokali gastronomicznych. Wszystkie z wyjątkiem Nikozji leżą nad morzem, a ich obszary nadmorskie przypominają typowe kurorty turystyczne. Historyczne centra każdego z wymienionych miast zwiedzimy w dzień lub dwa.

• Tradycyjne wioski - na wyspie przetrwało kilka historycznych osad, w których czas stanął w miejscu. Nie spędzimy w nich raczej więcej niż kilku godzin, ale będziemy mieć szansę na zapoznanie się z tradycyjną kamienną zabudową oraz na zakup lokalnych wyrobów.

• Formacje skalne wybrzeża oraz słone jeziora - inną kategorią atrakcji są różnorodne formacje skalne (w tym formacja skalna Petra tou Romiou, znana potocznie jako Skała Afrodyty), jaskinie morskie czy też wapienne klify. Na wyspie uformowały się też płytkie słone jeziora, które w okresie zimowym zajmowane są przez migrujące ptaki (w tym kolorowe flamingi).

• Atrakcje gór Troodos - większość południowo-zachodniej części wyspy zajmuje rozległe pasmo gór Troodos (gr. Τρόοδος), którego najwyższy szczyt wznosi się na 1952 m n.p.m. Obszar ten stanowi odrębną krainę - z trasami spacerowymi, wodospadami, licznymi bizantyńskimi kościołami wpisanymi na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO oraz tradycyjnymi wioskami.

Klasztor Kykkos - góry Troodos (Cypr)

To oczywiści nie wszystkie atrakcje Cypru, które czekają na odwiedzających, ale wybrane przez nas kategorie powinny z grubsza pokazać, czego możemy spodziewać się po odwiedzinach wyspy.

Naszą subiektywną listę najpiękniejszych miejsc na Cyprze znajdziecie w naszym przewodniku Co warto zobaczyć na Cyprze?.