Cmentarz Bernardyński w Wilnie

Prawdopodobnie każdy słyszał o Cmentarzu na Rossie w Wilnie. Znacznie mniej odwiedzających stolicę Litwy zdaje sobie sprawę z istnienia Cmentarza Bernardyńskiego (Bernardinų kapinės), który również stał się miejscem ostatniego spoczynku dla wielu Polaków.

Historia Cmentarza Bernardyńskiego

Powstał w 1810 roku po likwidacji cmentarza przy kościele św. Anny. Na wzgórzu nad Wilejką wytyczono plac pod przyszłą nekropolię, wzniesiono też zachowane do dziś kolumbarium. Zaprojektował go Józef Poussier. Od samego początku był miejscem spoczynku osób zasłużonych, przede wszystkim intelektualistów .

W latach 60. XX wieku planowano zniszczenie zabytku, ale komunistyczne władze wycofały się ze swoich planów, kiedy okazało się, że pochowano tu matkę Feliksa Dzierżyńskiego. Spoczywają tu również: Kanuty i Bolesław Rusiecki (polscy malarze), Stanisław Bonifacy Jundziłł (polski ksiądz i naukowiec) czy Antanas Ramonas (litewski pisarz).

Mimo postępującej dewastacji udało się nadać mu charakter zabytkowy i wpisać do rejestru zabytków.

Dzisiejszy wygląd nekropolii jest zasługą Fundacji Wspierania Współpracy Polsko-Litewskiej im. A. Mickiewicza, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz rządów Polski i Litwy. Ich starania umożliwiły odrestaurowanie blisko 150 nagrobków - w tym miejsc spoczynku uczestników Powstania Styczniowego oraz kadry naukowej Uniwersytetu im. Stefana Batorego (dzisiejszy Uniwersytet Wileński). Wybór ten nie był przypadkowy, miało to symbolizować więzi łączące oba narody.

Największa część prac została wykonana z okazji 2010 roku, kiedy to minęło 200 lat od dnia otwarcia. W utrzymaniu cmentarza pomagają również władze Wilna, które dostarczyły fundusze pozwalające na naprawę ogrodzenia oraz wzmocnienie skarpy.

Cmentarz Bernardyński - informacje praktyczne

Cmentarz Bernardyński leży niedaleko Starego Miasta i znajduje się na obszarze słynącej z rozrywki dzielnicy Zarzecze. Wystarczy jednak skręcić z ulicy Polocko g. w ulicę Žvirgždyno i ruszyć w górę niepozorną drogą, żeby dojść do miejsca, gdzie czas zatrzymał się

Cmentarz wyróżnia się nietypowym położeniem - leży na stromym urwisku z płynącą w dole rzeką. Właśnie ze względu na malownicze położenie (część grobów znajduje się tuż nad urwistym brzegiem) przybywa tu wielu turystów, także innych narodowości.

Na co zwrócić uwagę na Cmentarzu Bernardyńskim?

Przy wejściu po lewej stronie znajdziemy kolumbaria, które są rzadko spotykanym elementem cmentarnym.

Sama nekropolia, mimo skromnych rozmiarów (chociaż z drugiej strony zajmuje powierzchnię prawie pięciu hektarów!), naszym zdaniem jest jedną z ciekawszych w Europie. Wiele pomników przypomina dzieła sztuki, niektóre zdania zapisane na nagrobkach pozwalają cofnąć się w czasie - czasem uśmiechnąć, czasem zadumać. Przechodząc pomiędzy nagrobkami można stracić poczucie rzeczywistości - czas ubiega niepostrzeżenie. Nie można się więc dziwić, że dziesiątki lat temu miejsce to było... częstym celem spacerów towarzyskich!

Spacerując po cmentarzu odnajdziemy piękną kaplicę cmentarną - w której zostali pochowani zasłużeni mieszkańcy Wilna. Podczas drugiej wojny światowej w kaplicy ukrywali się przed Niemcami i Rosjanami polscy żołnierze - a po wojnie na cmentarzu pochowani zostali żołnierze Armii Krajowej polegli w 1944 roku.

Galeria zdjęć z naszej wizyty