Cinque Terre: zwiedzanie, atrakcje i informacje praktyczne

Cinque Terre we Włoszech to historyczny region rolniczy, ciągnący się wzdłuż górzystego wybrzeża Ligurii, który słynie z uprawy winogron i oliwek, a także z zapierających dech w piersiach widoków. Tutejsze miasteczka, w większości położone bezpośrednio nad wodą, pną się kaskadowo w górę. Choć ich mieszkańcy zajmowali się również połowem ryb i owoców morza, to nigdy nie stanowiło to podstawy ich gospodarki.

Pomimo tłumów turystów wypełniających Cinque Terre, miejsce to pozostaje jednym z najwspanialszych zakątków Włoch. Dziedzictwo regionu doceniła również organizacja UNESCO, wpisując go na listę światowego dziedzictwa. Pytaniem nie jest więc czy warto jechać do Cinque Terre, ale jak najlepiej zaplanować zwiedzanie. My samy byliśmy tam wielokrotnie i w naszym przewodniku opisaliśmy najważniejsze atrakcje Cinque Terre oraz zebraliśmy wszystkie niezbędne informacje potrzebne do przygotowania udanego wyjazdu.

Cinque Terre dawniej i dziś

Nazwa Cinque Terre, co tłumaczy się bezpośrednio z włoskiego na Pięć Ziem (lub Pięć Krain), odnosi się do pięciu miasteczek położonych na terenie parku narodowego. Są to, licząc od południa: Riomaggiore, Manarola, Corniglia, Vernazza oraz Monterosso al Mare. Wszystkie z nich, z wyjątkiem Cornigli, leżą bezpośrednio nad wodą i mają bezpośredni dostęp do morza.

W przeszłości, Cinque Terre miało niedostępny charakter, a jego mieszkańcy przemieszczali się pomiędzy swoimi miastami wytyczonymi przez siebie górskimi ścieżkami. Od utworzenia linii kolejowej w XIX wieku, Cinque Terre stało się bardziej dostępne dla odwiedzających, aby z czasem przekształcić się w jeden z najbardziej turystycznych rejonów Włoch, który rokrocznie odwiedza ponad 2 miliony turystów!

Łatwość dojazdu i niewielki rozmiar miasteczek powodują, że zazwyczaj panuje tu gwar i tłok (a czasami trzeba wręcz przeciskać się przez tłumy). Nie powinno nas to jednak zrażać - w końcu sami jesteśmy turystami, a największe atrakcje Cinque Terre dla osób aktywnych, czyli szlaki piesze, są zdecydowanie mniej oblegane (choć na popularnym Błękitnym Szlaku na pewno nie będziemy sami).

Park Narodowy Cinque Terre - liguryjski skarb wpisany na listę dziedzictwa UNESCO

Od 1999 roku, Cinque terre posiada status parku narodowego (wł. Parco Nazionale delle Cinque Terre), a dwa lata wcześniej cały region (wraz z okolicznymi wyspami i miasteczkiem Portovenere) został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego UNESCO. Co ciekawe, Cinque Terre jest najmniejszym parkiem narodowym we Włoszech.

Status parku narodowego oznacza, że nie odnajdziemy tu dużych hoteli ani innych nowoczesnych obiektów kojarzonych z kurortami turystycznymi. Wszystko - szlaki piesze, ulice i domy - wygląda tak, jak dawniej. Obecnie w granicach parku mieszka kilka tysięcy ludzi, którzy większości znajdują zatrudnienie w turystyce, choć wielu z nich wciąż para się rolnictwem.

Największym zagrożeniem dla parku nie są jednak turyści, a osuwiska spowodowane ulewnymi deszczami, podczas których znaczne połacie terenu są zmywane do morza. W trakcie jednego z takich osuwisk zniszczone zostały dwa szlaki piesze, które do dziś pozostają wyłączone z użytku.

Jak dojechać do Cinque Terre z Polski i gdzie znajduje się najbliższe lotnisko?

Cinque Terre leży pomiędzy dwoma największymi miastami Ligurii - Genuą oraz La Spezią. Najbliższe lotniska znajdują się w Genui oraz Pizie. My najczęściej korzystamy z lotniska w Pizie, skąd przesiadamy się w pociąg regionalny do La Spezia, a stamtąd na pociągi 5 Terre Express. Warto dodać, że jest to opcja bardzo budżetowa - bilet na pociąg regionalny na trasie Piza - La Spezia kosztuje zaledwie 8,10€, a podróż trwa niewiele ponad godzinę.

La Spezia ma zresztą dobre połączenie kolejowe z wieloma włoskimi miastami - np. bezpośrednie z Mediolanem, Rzymem, a zaledwie jedna przesiadka jest potrzebna przy podróży z Florencji.

Po dojechaniu do miasta La Spezia możemy także przesiąść się na alternatywny środek transportu, czyli prom. Statki kursują wyłącznie w sezonie letnim i warto przed przyjazdem sprawdzić aktualny rozkład połączeń. Więcej informacji znajdziecie w naszym artykule Rejsy po Cinque Terre - promy, taksówki wodne oraz wycieczki

Jeśli zaś ruszamy z Genui, musimy skorzystać z pociągu regionalnego lub pociągu Inter City z przesiadką w Levanto lub La Spezia.

Miasta Cinque Terre i ich atrakcje

W skład Cinque Terre wchodzi pięć miasteczek, które opisaliśmy poniżej. Każde z nich różni się od pozostałych, co utrudnia jednoznaczne wskazanie, które z nich jest najpiękniejsze - zresztą wybór ten będzie różnić się w zależności od naszych osobistych preferencji! Na terenie parku narodowego znajduje się również kilka mniejszych osad, w tym Volastra, która pomimo swojego niewielkiego rozmiaru, zachowała bardziej autentyczny klimat dzięki swojemu oddaleniu od dworców kolejowych.

Planując wyjazd, warto również mieć na uwadze miasteczko Porto Venere. Można do niego dopłynąć statkiem z jednego z miast Cinque Terre lub dojechać pociągiem i autobusem z przesiadką w mieście La Spezia. (więcej: Porto Venere (Włochy) - zwiedzanie, atrakcje turystyczne oraz dojazd)

Riomaggiore w Cinque Terre

Riomaggiore to pierwsze miasto Cinque Terre (patrząc od strony południowej), a także najdalej ze wszystkich wysunięte na wschód. Należy do dwóch najlepszych miejsc do obserwacji zachodu słońca, a na jego południowo-zachodnich obrzeżach skrywa się przyjemna kamienista plaża.

Riomaggiore słynie z nadmorskiej promenady, zwanej Via dell’Amore (Droga Zakochanych), która ciągnie się przez nieco ponad kilometr i łączy to miasto z Manarolą. Słynna ścieżka przez lata pozostawała zamknięta w efekcie osuwiska, ale 27 lipca 2024 roku w końcu ma miejsce jej ponowne otwarcie.

Manarola w Cinque Terre

Manarola jest prawdopodobnie najstarszym ze wszystkich pięciu miasteczek. Otaczają je malownicze winnice tarasowe, których plony wykorzystywane są do produkcji słynnego lokalnego słodkiego wina, Sciacchetrà.

Manarola zapadła nam w pamięć przede wszystkim ze względu na widoki podczas zachodów słońca, które możemy podziwiać z przylądka wdzierającego się w morze w północnej części przystani. To właśnie kolorowa zabudowa Manaroli najczęściej pojawia się na zdjęciach reklamujących Cinque Terre.

Corniglia w Cinque Terre

Corniglia to jedyne miasto usytuowane powyżej linii brzegowej. Aby się do niego dostać, musimy pokonać schody Scalinata Lardarina , które liczą niemal 400 stopni (lub skorzystać z autobusu, odjeżdżającego chwilę po przyjeździe pociągu). Warto mieć to na uwadze planując wizytę w tym miasteczku.

Chociaż Corniglia nie posiada tak charakterystycznej dla regionu kolorowej tarasowej zabudowy, to trudno odmówić jej uroku. Dla nas jest to idealne miejsce na wieczorny posiłek, choć warto pamiętać, że wiele lokali znajduje się w centrum miasteczka i nie oferują one żadnych widoków.

Vernazza w Cinque Terre

Vernazza pretenduje do miana najpiękniejszego miasteczka Cinque Terre (a nawet jednego z najbardziej urokliwych we Włoszech). Wyróżnia ją charakterystyczna stromizna oraz jedyny port odporny na warunki pogodowe. Działa tu kilka firm oferujących krótkie prywatne rejsy na niewielkich łódkach. Ciekawą atrakcją są dwugodzinne wyprawy o zachodzie słońca, podczas których można popływać, a nawet spróbować lokalnych przysmaków. Jeżeli taka opcja nas interesuje, najlepiej udać się w ciągu dnia na przystań i sprawdzić różne oferty. My skorzystaliśmy z prywatnego rejsu pomiędzy miastami, który niestety dla nas kończył się w Riomaggiore, gdzie ze względu na duże fale zejście na ląd było dość utrudnione.

Najlepszy widok na Vernazzę odnajdziemy na początku odcinka Błękitnego Szlaku prowadzącego do Monterosso al Mare. Niestety, wejście na szlak jest płatne, dlatego planując wizytę na punkcie widokowym musimy pamiętać o zakupie biletu. Jeżeli jednak mamy wystarczającą ilość energii, warto rozważyć przejście całego odcinka, od miasteczka do miasteczka. W takim przypadku zalecamy rozpocząć trasę od Monterosso al Mare, aby móc dłużej podziwiać Vernazzę, a nie mieć ją za plecami.

Monterosso al Mare w Cinque Terre

Monterosso al Mare to ostatnie z pięciu miasteczek Cinque Terre i jedyne posiadające piaszczystą plażę z prawdziwego zdarzenia. Monterosso jest podzielone na dwie części: starą i nową, połączone ze sobą tunelem. Nam nowoczesna część na myśl przywodzi typowy kurort wakacyjny, jednak stara część miasteczka ma znacznie więcej uroku.

Podczas wizyty w Monterosso koniecznie zobaczcie statuę giganta wykutą w klifie (Statua del Gigante), która znajduje się na końcu ostatniej plaży.

Nieco dalej od Monterosso położony jest mały kurort Levanto, przypominający nieco polskie Władysławowo - z plażami, hotelami oraz licznymi kawiarniami i restauracjami.

Sanktuaria nad miastami Cinque Terre

Nad każdym z pięciu miast górują sanktuaria, do których od wieków pielgrzymowali mieszkańcy. Niektóre z nich znajdują się w obrębie małych osad, inne zaś stoją samotnie na wzniesieniach. Przykładem mogą być wspomniana Volastra oraz San Bernardino, z tarasów których roztacza się piękny widok na położone poniżej Corniglię czy Vernazzę. Wędrówka do sanktuariów może być wspaniałą przygodą dla miłośników aktywności na świeżym powietrzu, ale powinniśmy być przygotowani na pokonanie znacznych wysokości.

Co warto zobaczyć w Cinque Terre i co robić na miejscu? Atrakcje Cinque Terre

Niektórzy z czytelników mogą być zaskoczeni informacją, że żadne z pięciu miast Cinque Terre nie oferuje zbyt wielu atrakcji turystycznych ani zabytków najwyższej klasy. Istnieją oczywiście pojedyncze kościoły, ruiny dawnych wież i fortyfikacji oraz różnorodne punkty widokowe, ale zobaczenie wszystkich głównych atrakcji każdego z tych miejsc zajmie nam dosłownie od 30 minut do maksymalnie godziny.

Właściwie największymi atrakcjami miasteczek Cinque Terre są one same - ich charakterystyczna zabudowa i architektura. Kolorowe fasady, wąskie uliczki, niewielkie placyki, majestatyczne skały wystające z morza, ozdobione tunele - to wszystko czeka na odkrycie, wystarczy tylko oddalić się kawałek od głównej ulicy lub znaleźć odpowiedni punkt obserwacyjny.

Warto jest jednak zdawać sobie sprawę, że miasteczka to zaledwie wycinek całości. Z naszej perspektywy, znacznie bardziej pociągającymi atrakcjami Cinque Terre są:

• szlaki trekkingowe, które oferują zapierające dech w piersiach widoki i prowadzą przez winnice oraz gaje oliwne i cytrusowe,
• punkty widokowe na szlakach lub nad miasteczkami, z których można podziwiać malowniczy krajobraz oraz kolorową, tarasową zabudowę miasteczek,
• sanktuaria oraz prowadzące do nich szlaki piesze,
• możliwość rejsu statkiem wzdłuż wybrzeża lub wypłynięcia na morze (wynajętym kajakiem lub na łódce z nawigatorem),
• pyszne lokalne jedzenie oraz okazja na degustację lokalnego słodkiego wina Sciacchetrà (i innych przysmaków).

Jak zwiedzać Cinque Terre?

Opisując zwiedzanie parku narodowego Cinque Terre, warto rozróżnić dwie kwestie: miasteczka oraz szlaki piesze.

Większość turystów przemieszcza się między miastami za pomocą transportu publicznego, takiego jak pociągi czy promy (więcej na ten temat umieściliśmy w dalszej części artykułu). W przypadku spacerowania po miastach i poruszania się transportem publicznym, powinniśmy jedynie pamiętać o tym, że miasta są nierówne i pną się w górę, co oznacza, że czekać nas będzie trochę chodzenia i schodów. Niemniej jednak, nie musimy w żaden specjalny sposób przygotowywać się na taką wizytę.

Inaczej wygląda sytuacja ze szlakami pieszymi, gdyż oprócz słynnej Via dell’Amore (Droga Zakochanych), wszystkie pozostałe trasy należą do dość wymagających. Powinniśmy więc przybyć na miejsce ubrani w buty z twardą podeszwą (za wejście na szlak w klapkach możemy zostać ukarani wysokim mandatem!), mieć ze sobą nakrycie głowy oraz odpowiednią ilość płynów. Warto też wcześniej sprawdzić sugerowane czasy przejść i dostosować do nich nasz plan dnia z pewnym zapasem. Pamiętajmy również, aby mierzyć siły na zamiary - nie raz na Błękitnym Szlaku spotkaliśmy wymęczonych, złorzeczących na wszystko turystów, ubranych jak na spacer po promenadzie.

Cinque Terre dla aktywnych - szlaki trekkingowe i spacerowe

Trudno nam wyobrazić sobie wizytę w Cinque Terre bez przynajmniej jednej wędrówki po tutejszych wzgórzach. Do wyboru mamy dwa typy szlaków. Pierwszy to płatny Błękitny Szlak (Sentiero Azzurro), który teoretycznie łączy wszystkich pięć miasteczek, ale od dłuższego czasu dostępne są tylko odcinki na trasie Monterosso al Mare - Vernazza - Corniglia. 27 lipca 2024 roku otwarta zostanie słynna i łatwa do pokonania Via dell’Amore (Droga Zakochanych). Otwarcie ostatniej z tras, z Cornigli do Manaroli, przewidywane jest na połowę 2025 roku. Najświeższe informacje o dostępności szlaków najlepiej jest sprawdzić na oficjalnej stronie parku narodowego (czasem są one zamykane z powodu warunków pogodowych).

Nie ma jednak powodu do negatywnego nastawienia. Przy odpowiednim obuwiu, zachowaniu rozsądku oraz bez forsowania tempa, każdy powinien być w stanie przejść te trasy, chociaż z pewnością większość osób na końcu będzie zmęczona.

Podstawą jest solidne obuwie (niekoniecznie muszą to być buty trekkingowe, wystarczy stabilne obuwie z twardą podeszwą), nakrycie głowy oraz coś do picia (po drodze nie ma sklepików). Te szlaki są często zatłoczone, gdyż oprócz turystów pokonują je też miejscowi, czasem nawet z psami.

Aby móc wędrować po Błękitnym Szlaku, musimy zakupić kartę Cinque Terre Card. Nawet jeśli nie udało nam się jej nabyć wcześniej, nic nie szkodzi - przed wejściem na każdy odcinek szlaku stoją budki z kontrolerem, gdzie możemy zakupić bilet.

Alternatywą do Błękitnego Szlaku są bezpłatne trasy wysokie. Należą do nich:

• szlak czerwony, biegnący wysoko nad miasteczkami, który ciągnie się od Levanto aż do Porto Venere,
• szlaki prowadzące do sanktuariów górujących nad każdym z pięciu miast Cinque Terre.

Wszystkie szlaki są ze sobą w jakiś sposób połączone, więc możemy zaplanować trasę tak, aby połączyć różne ścieżki. Szlaki wysokie są znacznie trudniejsze do pokonania, ale oferują zazwyczaj lepsze widoki oraz ciszę i spokój, gdyż niewielu turystów decyduje się na nie wyruszyć. Dla nas najlepszym doświadczeniem podczas odwiedzin w Cinque Terre jest zawsze wędrówka jednym ze szlaków wysokich!

Karta Cinque Terre Card

Karta Cinque Terre Card jest wymagana do wstępu na Błękitny Szlak. Występuje ona w dwóch wariantach: Cinque terre Trekking card oraz Cinque terre Treno card. Pierwszy z nich jest tańszy i obowiązuje tylko na szlaku, podczas gdy ten drugi umożliwia dodatkowo nielimitowane podróże pociągami regionalnymi (na trasie Levanto - miasta Cinque Terre - La Spezia) oraz autobusami lokalnymi (m.in. na trasie dworzec - Corniglia). Jeśli nie posiadamy karty, za każdy przejazd pociągiem musimy zapłacić 5€ lub 10€.

Wersję trekkingową karty można kupić w punktach informacji na dworcach we wszystkich pięciu miastach Cinque Terre, w punkcie informacyjnym na dworcu w La Spezia, online oraz w budkach stojących na początku szlaków Corniglia - Vernazza oraz Vernazza - Monterosso. Wersję treno można nabyć tylko w punktach informacji oraz online, ale już nie na szlaku!

Karta występuje w wariantach jedno-, dwu- oraz trzydniowym i jest ważna przez określoną liczbę dni od czasu pierwszego wykorzystania - czyli jeśli skorzystamy z karty jednodniowej o godzinie 16:00, będzie ona ważna jedynie do północy tego samego dnia.

Niestety, ostatnio Cinque Terre Card mocno podrożała. Obecnie jej ceny są zmienne i zależą nie tylko od pory roku, lecz również od konkretnego dnia.

Przykładowe ceny:

• karta jednodniowa treno - od 14,80€ do 32,50€.
• karta jednodniowa trekking - od 7,50€ do 15€.
• karta dwudniowa treno - od 26,50€ do 59€.
• karta dwudniowa trekking - od 14,50€ do 29€.

Karty występują również w wersji ulgowej dla dzieci w wieku 4-11 lat oraz seniorów powyżej 70 roku życia. Dzieci poniżej 4 roku życia korzystają ze szlaków i pociągów za darmo.

Ile czasu potrzeba na zwiedzenie Cinque Terre i jak zaplanować pobyt?

Sugerowany czas pobytu zależy przede wszystkim od naszego planu i budżetu. Generalnie moglibyśmy zasugerować takie rozwiązania:

• kilka godzin/połowa dnia - podróżowanie pociągiem oraz zwiedzanie wyłącznie pięciu miast. Nie zalecamy jednak takiego rozwiązania, ponieważ podczas tak krótkiego pobytu prawdopodobnie nie poczujemy autentycznej atmosfery tych miejsc. Ponadto, w ciągu dnia miasteczka są zapchane, a ich prawdziwy urok ujawnia się dopiero, gdy kilkugodzinny turyści odjadą.
• cały dzień od rana do wieczora - podróżowanie pociągiem, zwiedzanie miast oraz wybranie się na jeden lub dwa szlaki piesze. Warto jednak pozostać aż do zachodu słońca, do momentu, kiedy większość turystów już dawno opuści Cinque Terre.
• dwa-cztery dni - wędrówki szlakami pieszymi, odwiedzanie miast Cinque Terre oraz Porto Venere (również wieczorami i wczesnym rankiem), korzystanie z mniej oczywistych atrakcji (np. uczestniczenie w degustacji wina) i brak pośpiechu.

Jak poruszać się po Cinque Terre?

Pociągi

Podstawowym środkiem transportu w Cinque Terre są pociągi o nazwie 5 Terre Express, które w rzeczywistości są zwykłymi pociągami regionalnymi. W sezonie jeżdżą one tak często, że ich rozkład przypomina działanie metra, choć rzadko docierają na czas, gdyż z powodu tłumów wsiadających i wysiadających turystów praktycznie zawsze się spóźniają. Z wyjątkiem Cornigli, dworce znajdują się bezpośrednio w miasteczkach.

Czas przejazdu pomiędzy każdą parą miast to zaledwie kilka minut, a w przypadku Riomaggiore i Manaroli podróż trwa krócej niż wejście do pociągu. Niestety, z powodu tłumów turystów korzystanie z pociągów w ciągu dnia należy do męczących (a nawet traumatycznych!) doświadczeń, zarówno na dworcach, jak i w samych składach.

Pojedynczy bilet za przejazd kosztuje 5€ lub 10€ - cena zależy od sezonu (w sezonie letnim i w weekendy jest drożej). Ich zakup jest opłacalny właściwie tylko wtedy, jeśli planujemy skorzystać z co najwyżej trzech przejazdów w ciągu jednego dnia. W każdym innym przypadku bardziej opłaca się zakup karty Cinque Terre Treno Card, która umożliwia nielimitowane podróże pociągami regionalnymi. Cena karty Cinque Terre Treno Card od niedawna zależy od pory roku, a czasem nawet od konkretnego dnia, i waha się od 14,80€ do 32,50€ za kartę jednodniową. Zasada jest jednak taka, że zwraca się ona po trzech lub czterech podróżach.

Bilety pojedyncze możemy zakupić na dworcach oraz stronie internetowej włoskiego przewoźnika Trenitalia. Więcej informacji znajdziecie tutaj. Kartę Cinque Terre Treno Card zakupimy m.in.: w punktach informacyjnych na dworcach w miasteczkach Cinque Terre, na stronie włoskiej kolei oraz na oficjalnej stronie parku narodowego. Zakup online jest wygodniejszy, ponieważ nie musimy martwić się kolejkami na miejscu - wielu turystów zaczyna wizytę od miasta La Spezia, gdzie kolejki do kasy bywają bardzo długie. Po prostu szkoda tracić na nie czasu.

Autobusy

Do poruszania się pomiędzy pięcioma miastami służy kolej, natomiast część tras pomocniczych obsługiwana jest przez niewielkie autobusy wahadłowe. Dwie najpopularniejsze trasy autobusowe to Manarola - Volastra oraz dworzec kolejowy Corniglia - miasteczko Corniglia (w obie strony).

Jednakże, warto zdawać sobie sprawę, że autobusy są bardzo małe i w szczycie sezonu może się zdarzyć, że zabraknie dla nas miejsca i będziemy musieli poczekać na kolejny kurs. Autobusy zatrzymują się na przystanku w sposób dowolny i trudno przewidzieć, czy to my znajdziemy się przed drzwiami, czy może osoba, która przyszła na przystanek jako ostatnia.

Rejsy promem

Podróż pociągiem jest krótka, a dodatkowo większość trasy prowadzi tunelami, dlatego podczas przejazdu nie powinniśmy oczekiwać wielu spektakularnych widoków. Alternatywą są promy, które kursują pomiędzy wszystkimi miastami Cinque Terre, z wyjątkiem Cornigli, oferując przy tym wspaniałą panoramę wybrzeża. Promy pływają tylko w sezonie letnim (zazwyczaj od 1 kwietnia do 1 listopada).

Do wyboru mamy zakup biletu na pojedynczy rejs (koszt od 7€ do 13€) lub biletu dziennego, umożliwiającego nielimitowane podróże pomiędzy miastami Cinque Terre (30€). Dostępny jest również bilet popołudniowy, pozwalający na dwie podróże po godzinie 12:00 (23€).

Niektóre z linii kursują również do Levanto, Lerici oraz La Spezia, ale ceny za rejs są odpowiednio wyższe. Wielu turystów, wyruszających z La Spezia, zamiast pociągu wybiera właśnie statek. Bilet całodniowy nielimitowany La Spezia - miasta Cinque Terre kosztuje 37€.

Innym rozwiązaniem na podróż drogą morską są prywatne taksówki wodne, czyli niewielkie łódki nawigowane przez miejscowych. Tu jednak ceny są zdecydowanie wyższe. Pamiętajmy też, że wysiadanie z małej łódki w przypadku dużych fal może sprawić nam trochę trudności.

Więcej o cenach i rozkładach w artykule Rejsy po Cinque Terre - promy, taksówki wodne oraz wycieczki.

Zwiedzanie Cinque Terre w pigułce - co warto wiedzieć przed przyjazdem?

Wskazówki i porady praktyczne

• Bądźmy gotowi na dużo chodzenia oraz schodów - warto zabrać ze sobą wygodne obuwie.
• W dowolnym ciepłym miesiącu Cinque Terre jest zatłoczone, a w pociągach panuje tłok. Lepiej nie nastawiać się na to, że akurat podczas naszego wyjazdu będzie inaczej.
• Warto zacząć dzień odpowiednio wcześnie - choć to może zabrzmieć jak utarty frazes, już o godzinie 8:00 czy 8:30 pociągi będą jeszcze luźne, a miasteczka wciąż pustawe. Prawdziwy ruch zaczyna się dopiero około 9:00-10:00, kiedy zjeżdżają wycieczki oraz jednodniowi turyści.
• Jeśli planujemy wyruszyć na któryś ze szlaków podczas miesięcy letnich, wstańmy jeszcze wcześniej, aby uniknąć największego żaru.
• Jeżeli nie mamy możliwości zatrzymania się w którymś z pięciu miast, postarajmy się zostać na miejscu jak najdłużej - gdy większość turystów już odjedzie, Cinque Terre odzyskuje dawny klimat spokojnych, urokliwych miasteczek.
• Jeśli dojeżdżamy z miasteczka La Spezia i chcemy zakupić kartę Cinque Terre Card, zróbmy to online, aby nie tracić czasu w kolejce na dworcu.
• Szlaki piesze Cinque Terre to nie tylko Błękitny Szlak - jeśli nie mamy problemu z formą fizyczną, lepiej wybrać górne trasy, gdzie czeka na nas unikalna panorama oraz cisza i spokój.

Gdzie najlepiej obserwować zachód słońca w Cinque Terre?

Dla nas najlepszym miejscem do obserwacji zachodu słońca była Manarola, a dokładniej górny fragment skały, położonej w północnej części miasteczka (współrzędne punktu widokowego: 44.1074080323336, 9.725751964017853). Z tego miejsca możemy obserwować zarówno zachodzące za horyzontem słońce, jak i widok znany z pocztówek, czyli zaciemniające się wielobarwne fasady z oświetlonymi oknami. Możemy też usiąść w restauracji Nessun Dorma, ale warto tam zawitać odpowiednio wcześniej, gdyż kolejki potrafią być długie, a do tego niełatwo o dobre miejsce. Od jakiegoś czasu posiadają oni opcję rezerwacji miejsca online.

Alternatywą dla Manaroli jest Riomaggiore.

Niestety, wieczorem pociągi kursują bardzo rzadko, a biorąc pod uwagę odległości od dworców, powinniśmy dobrze zaplanować dotarcie do wybranego punktu widokowego. W przeciwnym razie możemy przegapić zachód słońca i dotrzeć na miejsce, kiedy już będzie ciemno

Kiedy najlepiej odwiedzić Cinque Terre?

Zacznijmy od tego, kiedy lepiej omijać Cinque Terre - naszym zdaniem w miesiącach letnich, ponieważ miasteczka są przeludnione, a na szlakach panują koszmarne upały. Lepiej także unikać włoskich dni wolnych od pracy i świąt - sami raz wybraliśmy się na Wielkanoc i jakież było nasze zaskoczenie, gdy o 8:00 rano musieliśmy przeciskać się przez tłumy turystów, którzy zajęli cały placyk.

Inna sprawa, że w każdym ciepłym miesiącu Cinque Terre jest zatłoczone. Jeżeli jednak naszym celem są szlaki piesze, koniec marca, kwiecień, maj czy wrzesień wydają się być idealne, choć w maju i wrześniu upał potrafi dawać się we znaki. Zazwyczaj najgorsze nie jest jednak słońce, ale deszcz, który sprawia, że szlaki stają się trudne do pokonania, a nawet czasami są tymczasowo zamykane.

Część turystów decyduje się na zwiedzanie Cinque Terre poza sezonem. Tutaj nie mamy do końca wyrobionej opinii. Oczywiście, łatwiej wtedy o tani nocleg i miejsce parkingowe, ale są to miesiące najbardziej deszczowe, kiedy często szlaki są zamykane na dłuższy czas. Nie liczmy też na możliwość kąpieli, chyba że lubimy morsowanie...

Sklepy

Jeśli zostajemy na noc, warto zaopatrzyć się wcześniej w podstawowe produkty spożywcze. Niestety, w miasteczkach Cinque Terre nie znajdziemy wielu sklepów, a ceny w małych sklepach spożywczych są wygórowane - np. cena dużej butelki wody może wynosić nawet 2,50€.

Większe markety znajdziemy w Levanto, gdzie ceny są już mniej turystyczne, a wybór produktów szerszy.

Plaże Cinque Terre

Chociaż Cinque Terre nie kojarzy się z plażowaniem, w każdym miasteczku znajdziemy obszar, który mógłby pretendować do miana plaży. Należy jednak podkreślić, że jedyna prawdziwa plaża, w polskim rozumieniu tego słowa, znajduje się w Monterosso al Mare. W nowszej części miasteczka rozciąga się długa piaszczysta plaża, a w starszej odnajdziemy nieco mniejszy skrawek plaży koło portu. I to właściwie tyle z dobrych wieści, bo plażowanie we Włoszech różni się jednak znacznie od tego, co znamy z naszego kraju. Głównie dlatego, że w sezonie letnim większość plaż jest płatna, a chcąc się na nich rozłożyć, musimy uiścić sporą opłatę za wynajem leżaka. Istnieją również obszary darmowe, ale zazwyczaj są one przepełnione. W przypadku naszej wizyty w Monterosso al Mare wiosną, kiedy plaże były jeszcze puste, mogliśmy się swobodnie rozłożyć. Długą piaszczystą plażę, podzieloną na część płatną i darmową, znajdziemy również we wspomnianym wcześniej Levanto.

Pozostałe miasteczka oferują kamieniste plaże lub duże głazy wystające z wody, na których możemy się rozłożyć,więc warto zabrać ze sobą buty do pływania.

• Riomaggiore dysponuje sporym, kamienistym i publicznym brzegiem, do którego dotrzemy przechodząc obok skały zamykającej przystań od południa. Plażą ta jest prosta do zlokalizowana, ale może być tam dużo ludzi (jej współrzędne: 44.09711576875215, 9.739393392630639),
• W Vernazza niewielki obszar plażowy znajduje się wewnątrz portu, jednak nie polecamy tego miejsca ze względu na tłumy turystów na falochronach i brak prywatności; szczęśliwie istnieje również większa i bardziej przyjemna kamienista plaża po południowej stronie miasteczka.
• plaża w Manaroli to właściwie głazy wystające w z wody w okolicy przystani,
• Corniglia, pomimo wysokiego położenia, również posiada niewielki skrawek "plaży", czyli pochyłe skały i głazy przy małej przystani po zachodniej stronie miejscowości. Zaprowadzą nas tam schody, które odnajdziemy w zachodnim krańcu miasteczka. Jako, że miejsce to jest mało znane, to nawet mimo niewielkiego rozmiaru powinniśmy móc znaleźć tam miejsce do rozłożenia się.

Cinque Terre na talerzu

Nie ma co się oszukiwać - lokalna kuchnia niewątpliwie jest jedną z największych atrakcji Cinque Terre. W restauracjach dominują owoce morza oraz dania makaronowe, w tym oczywiście z sosem pesto, który według miejscowych narodził się właśnie tutaj. Jednym z najbardziej charakterystycznych lokalnych przysmaków jest anchois, będące znakiem rozpoznawczym Monterosso. Miłośnicy słodkich alkoholi nie powinni pominać wzmacnianego wina Sciacchetrà, produkowanego z podsuszanych winogron.

Niestety, ceny w Cinque Terre są wysokie - danie główne plus napój to koszt nawet 20-25€. Wysokie ceny są jednak zrozumiałe, biorąc pod uwagę świeżość produktów oraz fakt, że jesteśmy w jednym z najbardziej turystycznych miejsc we Włoszech.

Jeśli nie chcemy korzystać z restauracji i zjeść coś na szybko, możemy wybrać smażone owoce morza czy pizzę na kawałki.

Więcej informacji w artykule Co zjeść i spróbować w Cinque Terre.

Zakwaterowanie - noclegi w Cinque Terre

Liczba miejsc noclegowych w Cinque Terre jest mocno ograniczona, co w połączeniu z ogromnym zainteresowaniem turystów, skutkuje wysokomi cenami. W związku z tym wiele osób decyduje się na zakwaterowanie poza granicami parku, np. w Levanto czy La Spezia. Nie ma jednak co się oszukiwać - mimo regularnych połączeń kolejowych z La Spezią i Levanto, nocleg w jednym z pięciu miasteczek Cinque Terre jest najwygodniejszą opcją, zwłaszcza jeśli uda nam się znaleźć miejsce noclegowe z pięknym widokiem, a zależy nam na spędzaniu wieczorów w lokalnych restauracjach.

Pamiętajmy jednak, że Cinque Terre to park narodowy, gdzie nie znajdziemy nowoczesnych hoteli z windami.Większość ofert noclegowych stanowią stare budynki przekształcone w małe hoteliki, do których dostęp często wymaga pokonania licznych schodów. Nie powinniśmy również oczekiwać usług takich jak całodobowa recepcja czy możliwość przechowania bagażu w dowolnym momencie. Dodatkowo, nie powinniśmy zostawiać rezerwacji noclegu na ostatnią chwilę, ponieważ najatrakcyjniejsze opcje będą już dawno zajęte.

Kiedy więc warto zdecydować się na nocleg w Cinque Terre?

• Jeśli planujemy wyruszyć na szlak wcześnie rano,
• Jeśli chcemy cieszyć się wieczorną atmosferą miasteczek, kiedy większość turystów już je opuści,
• Jeśli uda nam się znaleźć obiekt noclegowy z tarasem skierowanym w stronę wybrzeża. Wieczory i śniadania w takim miejscu są naprawdę niezapomniane.

W innym wypadku, tańszym rozwiązaniem będzie La Spezia czy Levanto. Szczególnie La Spezia jest godna uwagi, gdyż posiada wiele lokali gastronomicznych o bardziej dostępnych cenach. Więcej o pomysłach na nocleg w Cinque Terre napisaliśmy w artykule Gdzie spać w Cinque Terre? Garść informacji praktycznych oraz przykładowe hotele

Cinque Terre samochodem

W przypadku podróżowania po Włoszech autem mamy do rozważenia dwa scenariusze: zwiedzanie Cinque Terre samochodem oraz dojazd do jednego z miasteczek, a następnie dalsze korzystanie z komunikacji bądź szlaków pieszych.

Pierwsza z opcji posiada wiele wad i generalnie nie jest polecana. Przede wszystkim - do samych miasteczek wjazd samochodem jest niemożliwy, ponieważ są one wyłączone z ruchu drogowego (teoretycznie wyjątkiem jest Corniglia, w przypadku której fragment drogi rozdziela miasto na dwie części). Jednak co istotniejsze, pomiędzy miastami prowadzą kręte, górskie drogi, a przejazd pomiędzy nimi pochłania znacznie więcej czasu niż przejazd pociągiem (dzięki tunelom czas podróży koleją pomiędzy poszczególnymi miastami wynosi dosłownie minuty).

Gdy dodamy do tego fakt, że wszędzie oprócz Monterosso al Mare parkingi położone są poza miastami, a po zostawieniu samochodu czeka nas spacer w dół (oraz powrót na górę na koniec wizyty), okazuje się, że poruszanie się samochodem jest nieefektywne czasowo.

Nieco inaczej sytuacja wygląda w sytuacji, jeżeli dojeżdżamy do tylko jednego z miasteczek i tam zostawiamy samochód. Musimy jednak pamiętać, że parkingi są drogie (od około 10€ do 25€ za dzień), a w sezonie nigdy nie mamy gwarancji, że znajdziemy wolne miejsce. Alternatywnie, możemy zaparkować za darmo na niektórych odcinkach drogi, ale wiele osób korzysta z tego rozwiązania, przez co najbliższe wolne miejsce może znajdować się daleko. Oczywiście, o parking będzie nam łatwiej poza sezonem, np. w lutym czy marcu.

Najłatwiejszym miastem do dojazdu autem jest Monterosso al Mare, gdzie parking znajduje się blisko centrum. Samochód możemy zostawić też w Levanto, gdzie łatwiej o tańsze miejsce parkingowe, a miasteczko to również wchodzi w skład darmowych przejazdów z kartą Cinque Terre Card.

W przypadku strony przeciwnej, część osób decyduje się na pozostawienie samochodu na parkingu w La Spezia i dalszą podróż pociągiem. Jeśli wybierzemy dojazd do Riomaggiore (pomiędzy La Spezia a Riomaggiore prowadzi kilkunastokilometrowa malownicza droga), to po zostawieniu samochodu na parkingu, możemy skorzystać z autobusu wahadłowego, który dowiezie nas do centrum miasteczka.