Budapeszt - atrakcje, zwiedzanie, zabytki. Sprawdź co warto zobaczyć!
Stolica Węgier od lat zalicza się do najchętniej odwiedzanych europejskich metropolii. Atrakcje, łatwość dojazdu, smaczna kuchnia i rozsądne ceny - te atuty przyciągają nad Dunaj rzesze turystów z Polski i innych państw.
Budapeszt to urokliwe miasto, nasycone historią – zarówno tą pozytywną, jak i tą ponurą, z okresu wojennego i powojennego. Węgrzy są bardzo przyjaznym narodem, a ich dobre nastawienie do Polaków sprawia, że wyjazd do stolicy Węgier powinien być niezwykle przyjemnym doświadczeniem.
Budapeszt udało nam się odwiedzić już kilkukrotnie i o różnych porach roku, dlatego nasz artykuł zawiera wiele propozycji oraz wskazówek praktycznych.
- Jak zwiedzać Budapeszt?
- Co warto zobaczyć w Budapeszcie? Największe atrakcje oraz zabytki
- Wzgórze Zamkowe i zamek w Budapeszcie
- Kościół Macieja
- Baszta Rybacka w Budapeszcie
- Ogrody zamkowe (Várkert bazár)
- Parlament - najpiękniejsza atrakcja Budapesztu
- Most Łańcuchowy i Pałac Gresham
- Buty nad brzegiem Dunaju
- Bazylika św. Stefana
- Opera - nieoczywiste atrakcje Budapesztu
- Aleja Andrassyego - jedna z najpiękniejszych ulic Europy
- Terror Háza - muzeum Terroru komunistycznego
- Plac Bohaterów
- Zamek Vajdahunyad - otwarte muzeum architektury
- Zoo w Budapeszcie
- Zabytkowa pierwsza linia metra w Budapeszcie
- Góra Gellerta i budapesztańska Statua Wolności
- Kościół w Skale
- Centralna Hala Targowa i inne zabytkowe hale targowe w Budapeszcie
- Wielka Synagoga - zwiedzanie Budapesztu śladami innych kultur
- Synagoga Rumbach
- Bary w ruinach - Szimpla Kert i inne
- Termy i łaźnie - atrakcje Budapesztu dla fanów gorących kąpieli
- Wyspa Małgorzaty na Dunaju
- Rejs statkiem po Dunaju
- New York Café - jedna z najwspanialszych kawiarni Europy
- Atrakcje Budapesztu poza utartym szlakiem
- Jarmark bożonarodzeniowy w Budapeszcie
- Zwiedzanie Budapesztu - wskazówki i informacje praktycznie
- Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Budapesztu?
- Jak oszczędzić pieniądze odwiedzając Budapeszt?
- Karta Budapest Card
- Darmowe atrakcje
- Bezpieczeństwo
- Na co uważać podczas odwiedzin Budapesztu?
Budapeszt - Buda, Peszt i... Óbuda
Dzisiejszy Budapeszt powstał stosunkowo niedawno, bo dopiero 1 stycznia 1873 roku, z połączenia trzech niezależnych miast: Budy, Pesztu i - z czego nie każdy zdaje sobie sprawę - Óbudy.
Jak zwiedzać Budapeszt?
Budapeszt przecięty jest Dunajem - drugą największą rzeką Europy. Po jej zachodniej, pagórkowatej stronie położone są: Buda z dzielnicą zamkową, Góra Gellerta z cytadelą oraz, dalej na północ, Óbuda z ruinami z czasów rzymskich.
Po wschodniej stronie Dunaju rozciąga się dawny Peszt ze wspaniałym parlamentem, słynną Aleją Andrássyego, zabytkowymi synagogami i bazyliką św. Stefana.
Jeśli nie przeszkadza nam wchodzenie pod górę (w przypadku Wzgórza Zamkowego oraz Góry Gellerta), to spokojnie cały historyczny obszar Budapesztu możemy zwiedzać wyłącznie na własnych nogach. Sami podczas naszych odwiedzin większość czasu spędziliśmy na spacerach i możemy polecić tę formę zwiedzania Budapesztu. W przeciwnym razie lepiej lepiej skorzystać z dobrze rozwiniętej sieci komunikacji miejskiej, w skład której wchodzą m.in.: metro (4 linie), tramwaje, autobusy i tramwaje wodne.
Tramwaj linii 2, jadący wzdłuż Dunaju, zyskał ogromną sławę i w różnych rankingach pojawia się w pierwszej dziesiątce najpiękniejszych tras tramwajowych świata. Dla nas przejażdżka nim zawsze należy do obowiązkowych punktów zwiedzania węgierskiej stolicy!
Warto wiedzieć, że bilety na pojedyncze przejazdy w Budapeszcie nie zezwalają na przesiadki. Aby móc się przesiąść, musimy zakupić bilet czasowy (30- lub 90-minutowy) lub bilet okresowy (24-godzinny). Bilety komunikacji publicznej możemy nabyć w wersji papierowej lub online w aplikacji BudapestGo. W obu przypadkach powinniśmy je "skasować" przed przejazdem.
Do autobusów oraz tramwajów wsiadamy przednimi drzwiami, a wysiadamy pozostałymi.
Co warto zobaczyć w Budapeszcie? Największe atrakcje oraz zabytki
Nasze zestawienie zaczynamy od miejsc położonych na Wzgórzu Zamkowym, żeby następnie opisać najważniejsze atrakcje poza nim.
Wzgórze Zamkowe i zamek w Budapeszcie
Najważniejszym historycznym obszarem dzisiejszego Budapesztu jest Wzgórze Zamkowe, które w całości zostało wpisane na listę UNESCO.
Znakiem rozpoznawczym wzgórza jest Zamek Królewski (węg. Budavári Palota), zwany również Zamkiem Buda Niestety, ta zabytkowa rezydencja została niemal doszczętnie zniszczona podczas wojny. W środku nie zachowały się apartamenty królewskie ani inne pomieszczenia wykorzystywane przez monarchę, a do tego wygląd zabytku został zmieniony podczas odbudowy.Obecnie wewnątrz zamku znajdują się dwa muzea: Muzeum Historii Budapesztu (z piękną kaplicą zamkową, którą polecamy zobaczyć wszystkim miłośnikom architektury sakralnej) oraz węgierska Galeria Narodowa, prezentująca prace od średniowiecza do czasów niemal współczesnych.
Galeria Narodowe - informacje praktyczne
Na spokojne zwiedzenie Galerii Narodowej warto zaplanować około dwóch godzin. Na kopule muzeum znajduje się taras widokowy, będący najwyższym punktem widokowym na wzgórzu. Istnieje również możliwość zwiedzania krypt zamkowych (węg. Nádori kripta) z przewodnikiem, gdzie pochowano przedstawicieli węgierskiej gałęzi dynastii Habsburgów.
Nawet jeśli nie planujemy odwiedzić żadnego z muzeów, to warto podejść pod zamek. Przed frontową elewacją rozciąga się taras widokowy z pomnikiem konnym Eugeniusza Sabaudzkiego. Dziedziniec zamkowy jest ogólnodostępny. Na miejscu napijemy się grzanego wina i zjemy popularny wyrób cukierniczy Kürtőskalács (podobny produkt spotkamy również na Słowacji pod nazwą trdelnik). Na tyłach zamku warto odnaleźć fontannę przedstawiającą polowanie króla Macieja Korwina.
Jak dostać się na Wzgórze Zamkowe?
Na wzgórze możemy dostać się pieszo (startując np. od okolic Mostu Łańcuchowego), autobusem lub skorzystać z klimatycznej kolejki linowej (opłata za przejazd wynosi jednak aż 4000 Ft (44,40 zł), a czas podróży to zaledwie 95 sekund). Kolejka działa codziennie, z wyjątkiem dwóch poniedziałków w każdym miesiącu (występujących w przerwach dwutygodniowych), kiedy jest poddawana renowacji. Aktualne dni i godziny kursowania sprawdzicie na oficjalnej stronie miejskiego przewoźnika.
Trasa piesza nie jest zbyt wymagająca, ale ze względu na jej "zakręty" może zająć nam chwilę czasu. Od jakiegoś czasu możliwe jest również wjechanie windą lub przejście korytarzem, zaczynając od ogrodów zamkowych.
Kościół Macieja
Kościół Macieja (węg. Mátyás templom) jest ozdobą całej dzielnicy zamkowej. To właśnie tu odbywały się królewskie koronacje, a jego historia sięga XIII wieku. Do dzisiaj przetrwało kilka elementów gotyckich z pierwotnego okresu (np. wieża i portal), ale obecny wygląd świątyni jest efektem XIX-wiecznej przebudowy. Znakiem rozpoznawczym zabytku jest dach pokryty kolorowymi mozaikami. W środku warto zwrócić uwagę na neogotyckie królewskie oratorium, gdzie od XIX wieku władcy wraz z rodzinami mogli uczestniczyć w mszach świętych.
Kościół Macieja - informacje praktyczne
Zwiedzanie Kościoła Macieja jest płatne - bilet kosztuje 2900 Ft (32,19 zł). Na spokojne zwiedzenie świątyni wystarczy nam około 30 minut.
Oddzielnie biletowaną atrakcją jest możliwość wejścia na wieżę - w ciągu dnia regularnie odbywają się wycieczki z przewodnikiem dla małych grup, podczas których można wejść na taras widokowy położony na wysokości około 45 m. Wycieczki trwają krótko, bo zaledwie 10 minut, a na bilecie będziemy mieć wypisaną godzinę wizyty (powinniśmy pojawić się 5 minut wcześniej). Polecamy Wam zakupić bilet wcześniej online na oficjalnej stronie kościoła, ponieważ liczba miejsc jest ograniczona, a chętnych do wejścia na wieżę zawsze jest sporo.
Cena atrakcji to 3400 Ft (37,74 zł). Dzieci poniżej 6. roku życia mają darmowy wstęp, a uczniowie i studenci mają prawo do niewielkiej zniżki.
Baszta Rybacka w Budapeszcie
Baszta Rybacka (węg. Halászbástya) posiada prawdopodobnie status najczęściej fotografowanej i publikowanej w mediach społecznościowych budowli w Budapeszcie. Ten zespół siedmiu urokliwych neoromańskich wieżyczek, połączonych ze sobą murem tarasowym o długości ponad 100 m, powstał pod koniec XIX wieku i od tego czasu zachwyca miłośników architektury swoim urokiem.
Informacje praktyczne
Dolne poziomy Baszty Rybackiej są dostępne za darmo i otwarte przez cały rok. Górne poziomy są płatne, ale tylko w sezonie letnim do 19:00 - przez resztę czasu możemy wejść na nie za darmo.
Ogrody zamkowe (Várkert bazár)
Na zboczach Wzgórza Zamkowego znajdziemy odnowione neorenesansowe ogrody z pawilonami. Kompleks ten, nazwany Várkert bazár, jest dostępny do zwiedzania od 2014 roku, kiedy to zakończono jego renowację. Początki tego założenia sięgają końcówki XIX-wieku. W latach 1875-1883, pod kierunkiem architekta Miklósa Ybla, przebudowano zbocza wzgórza zamkowego, które miały służyć jako promenada po tej stronie Dunaju. Ogrody są dostępne dla zwiedzających za darmo, a z nich możemy przejść bezpośrednio pod sam zamek.
Parlament - najpiękniejsza atrakcja Budapesztu
Nadszedł czas na prezentację największych atrakcji Budapesztu po stronie Pesztu. Symbolem tej części miasta jest gmach węgierskiego Parlamentu (węg. Országház), który często zdobi sprzedawane w sklepach turystycznych pocztówki. Budynek, zarówno w ciągu dnia jak i podświetlony po zmroku, robi niesamowite wrażenie, a mnogość detali architektonicznych na jego fasadzie potrafi przyprawić o zawrót głowy!
Budynek parlamentu jest stosunkowo młody - jego budowę rozpoczęto w 1896 roku, z okazji 1000-lecia istnienia Węgier, a zakończono w 1904 roku. W trakcie prac budowlanych przy obiekcie pracowało ponad 100 tysięcy osób. Użyto 40 kilogramów złota oraz 40 milionów cegieł. Parlament usytuowany jest przy monumentalnym Placu Kossutha Lajosa, który został wyremontowany i jest obecnie popularnym miejscem spotkań mieszkańców.
Zwiedzanie Parlamentu w Budapeszcie - informacje praktyczne
Parlament możemy zwiedzić podczas wycieczki z przewodnikiem. W trakcie wizyty zobaczymy najważniejsze pomieszczenia, w tym salę głosowań, a także słynne schody prowadzące do głównej hali. Wycieczka, która trwa około 45 minut, odbywa się po angielsku lub z przewodnikiem audio w języku polskim.
Informacje o biletach oraz godzinach znajdziemy na oficjalnej stronie parlamentu. Bilety możemy zakupić online lub na miejscu w kasach biletowych. Sugerujemy jednak zrobić to online, gdyż po pierwsze liczba miejsc jest ograniczona, a do tego w sezonie kolejki do kas potrafią być naprawdę długie. Strona do sprzedaży biletów nie jest pośrednikiem, a oficjalnym kanałem sprzedaży.
Co warto wiedzieć?
- Punkt rozpoczęcia zwiedzania oraz kasy biletowe znajdują się po północnej stronie parlamentu - wystarczy zejść schodami w dół do nowoczesnego centrum informacyjnego.
- Dla odwiedzających przygotowano darmowe muzeum, prezentujące historię Węgier oraz węgierskiego parlamentaryzmu (znajduje się ono również po północnej stronie gmachu). W środku zobaczymy m.in. wystawy poświęcone czasom wojennym oraz epoce komunistycznej. Dla turystów z Polski ciekawostką może być węgierska flaga z czasów powstania w 1956 roku, przechowywana przez naszych rodaków. Na miejscu warto poprosić o przewodnik audio w języku polskim.
- Na placu przed parlamentem znajduje się także darmowe Lapidarium (trzeba zejść schodami w dół) - wystawiane są tam różne rzeźby i dekoracje, które na przestrzeni czasu zdjęto z elewacji i wymieniono.
Most Łańcuchowy i Pałac Gresham
Most Łańcuchowy jest jedną z najpiękniejszych budapesztańskich przepraw przez Dunaj. Zabytek ten nabiera szczególnego uroku wieczorami, kiedy jest pięknie podświetlony. Dostępu do mostu, po obu jego stronach, strzegą rzeźby lwów.
Naprzeciwko mostu (po stronie Pesztu) stoi słynny Pałac Greshama, który jest jednym z najwspanialszych przykładów secesji w Budapeszcie. Chociaż obecnie mieści się w nim hotel, można poprosić pracowników o możliwość rzucenia okiem do środka. Być może pozwolą nam zobaczyć główny hol i, jeżeli mamy trochę szczęścia, będziemy mogli podziwiać na własne oczy wnętrze jednego z najpiękniejszych budynków w stolicy Węgier.
Budapeszt - miasto nad Dunajem
Przepływający przez Budapeszt Dunaj stał się symbolem miasta. Wzdłuż obu brzegów ciągną się promenady spacerowe, a ich zabudowa trafiła na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Przez rzekę przerzucono kilka mostów - o Moście Łańcuchowym właśnie wspomnieliśmy, ale warto zwrócić uwagę także na stalowy Most Wolności (węg. Szabadság hid) z XIX wieku, którego cztery wieżyczki ozdobiono postaciami mitycznych ptaków Turul.
Buty nad brzegiem Dunaju
Najbardziej poruszającym monumentem w Budapeszcie jest pomnik składający się z kilkudziesięciu par butów, umieszczony nad brzegiem Dunaju. Symbolizuje on węgierskie ofiary Holokaustu. To właśnie w tym miejscu żydowscy mieszkańcy byli mordowani - przed śmiercią musieli rozebrać się do naga, a potem ich zwłoki były bezlitośnie zrzucane do Dunaju.
Bazylika św. Stefana
Ta największa budapesztańska świątynia, która stoi dziś przy placu otoczonym socrealistycznymi blokami, ma niecałe 200 lat i jest swoistym pomnikiem epoki oraz arcydziełem historyzmu.
W jej wnętrzu przechowywana jest najsłynniejsza węgierska relikwia - Prawica świętego Stefana, czyli zmumifikowana ręką świętego króla Stefana. Bazylika jest także miejscem spoczynku wielu znanych Węgrów, w tym słynnego piłkarza Ferenca Puskasa.
Informacje praktyczne
Od jakiegoś czasu wejście do wnętrza świątyni jest płatne - koszt biletu to 2300 Ft (25,53 zł). Na wizytę wystarczy około 15-20 minut.
Dwie dodatkowe atrakcje bazyliki - skarbiec oraz taras widokowy na kopule - posiadają oddzielny bilet łączony w cenie 4300 Ft (47,73 zł). Na punkt widokowy możemy wjechać lub wejść schodami. Na obie atrakcje warto zarezerwować sobie dodatkowo 45-60 minut.
Istnieje również możliwość zakupu biletu łączonego do wszystkich atrakcji w cenie 6000 Ft (66,60 zł).
Opera - nieoczywiste atrakcje Budapesztu
O dziesięć minut spacerem od Bazyliki oddalony jest gmach węgierskiej Opery Narodowej (węg. Magyar Állami Operaház). Jego neoklasyczne, pięknie zdobione wnętrza można zwiedzić podczas wycieczki z przewodnikiem w języku angielskim. Jest to jedna z naszych ulubionych atrakcji w Budapeszcie.
W ciągu 60 minut zwiedzania poznamy historię budowli, zobaczymy salę dla gości, loże królewskie oraz wejdziemy na widownię. Ciekawą atrakcją jest wejście na balkon, z którego dobrze widać fasadę opery oraz znajdujący się naprzeciwko intrygujący neorenesansowy budynek (aktualnie w remoncie, powstaje w nim ekskluzywny hotel) - kiedyś rezydował w nim zespół operowy.
Na koniec wycieczki zorganizowany jest krótki występ artysty operowego.
Informacje praktyczne
Aktualne godziny wycieczek oraz ceny sprawdzicie na oficjalnej stronie opery.
Aleja Andrassyego - jedna z najpiękniejszych ulic Europy
Wpisana na listę UNESCO Andrássy út (Aleja Andrassyego) jest niemal na całej swojej długości wypełniona urokliwymi neorenesansowymi fasadami oraz placami. Pomysłodawcą nadania jej obecnego wyglądu szerokiego bulwaru był Gyula Andrássy, arystokrata oraz pierwszy premier Węgier, którego musiały zainspirować zmiany wprowadzone przez barona Haussmanna w Paryżu.
Ulica ciągnie się przez ponad 2 kilometry od placu Bohaterów aż pod bazylikę św. Stefana. Pod ulicą przejeżdża zabytkowa pierwsza linia metra, o której przeczytacie więcej w dalszej części naszego przewodnika. Po drodze spotkamy wiele pięknych budynków przypominających o historycznym znaczeniu Węgier, a także modne sklepy, restauracje i ambasady. Jeśli nie goni Was czas, to możecie przespacerować się wzdłuż całej jej długości, a następnie wrócić metrem.
Wskazówka praktyczna - taras z widokiem na okolicę
Popularną atrakcją w tej części miasta jest bar 360, utworzony na dachu jednego z budynków. Znajduje się on pomiędzy stacjami metra Oktogon i Opera. Na górę dostaniemy się windą. Niestety, im bliżej wieczora, tym więcej jest chętnych, więc trzeba swoje odstać w kolejce do windy lub dokonać wcześniej rezerwacji stolika online. Z góry roztacza się wspaniały widok na Bazylikę św. Stefana, dlatego warto tak zaplanować czas, aby załapać się na zachód słońca. Dla nas to jeden z ukrytych skarbów węgierskiej stolicy!
Terror Háza - muzeum Terroru komunistycznego
Czytelnicy zainteresowani historią najnowszą powinni odwiedzić znajdujący się przy Andrássy út 60 Terror Háza (dosłownie Dom Terroru), czyli muzeum skupiające się na historii okupacji radzieckiej po II wojnie światowej. Miejsce jest nowoczesne, ale zarazem pełne refleksji - już przy wejściu zobaczymy czołg.
W tym neorenesansowym budynku zgromadzono imponującą kolekcję pamiątek i informacji dotyczących tych smutnych czasów. Muzeum zrobiło na nas duże wrażenie, ale warto wcześniej zapoznać się z historią Węgier, aby lepiej zrozumieć kontekst wydarzeń.
Informacje praktyczne
Bilet kosztuje 5000 Ft (55,50 zł) i jest dostępny wyłącznie do zakupu w kasie. Muzeum jest nieczynne w poniedziałki. Aktualne informacje o godzinach otwarcia znajdziecie na oficjalnej stronie muzeum.
Na pobieżne zapoznanie się z muzeum powinna wystarczyć godzina, ale chcąc dokładniej zapoznać się z wystawą lepiej zaplanować sobie 90-120 minut. Na miejscu dostępny jest dodatkowo płatny przewodnik audio w języku angielskim, ale trudno nam jednoznacznie doradzić, czy warto wydawać na niego aż 2000 Ft (22,20 zł). Chyba tylko w sytuacji, kiedy chcecie lepiej zapoznać się z prezentowanymi tematami, bo na wystawach znajdziecie opisy po angielsku (choć nie wszystko może być przetłumaczone w stu procentach).
Plac Bohaterów
Plac Bohaterów (węg. Hősök tere) jest jednym z najważniejszych miejsc w stolicy Węgier. Powstał on w 1929 roku jako pomnik upamiętniający poległych w I wojnie światowej i natychmiast stał się dla Węgrów miejscem symbolicznym - to właśnie tu odbywały się najważniejsze demonstracje oraz masowe zgromadzenia ludności podczas kluczowych dla kraju wydarzeń.
Centralnym elementem placu są dwie kolumnady ozdobione rzeźbami ważnych postaci historycznych (m.in. świętego Stefana, Macieja Korwina czy Ludwika Węgierskiego). Pomiędzy nimi góruje wysoka na 36 m kolumna zwieńczona postacią archanioła Gabriela. Kolumnę "ochrania" grupa konna księcia Arpada, który według tradycji miał wraz z innymi wodzami przeprowadzić pochodzących z Azji Madziarów na teren dzisiejszych Węgier.
Wskazówki praktyczne
Stacja metra Hősök tere linii nr 1 znajduje się przy samym placu.
Jeśli chcemy zrobić dobre zdjęcie, warto przyjechać tu wcześnie rano, zanim na placu pojawią się większe grupy turystów.
Zamek Vajdahunyad - otwarte muzeum architektury
Znajdujący się tuż za Placem Bohaterów Park Miejski (węg. Városliget) można by bez przesady określać mianem zielonych płuc Budapesztu. Jego największą atrakcją jest Zamek Vajdahunyad, czyli niezwykle oryginalne muzeum architektury na świeżym powietrzu. Początki tego założenia sięgają 1896 roku, kiedy to z okazji 1000-lecia istnienia Węgier wzniesiono tutaj tymczasowe repliki budynków reprezentujących różne epoki w historii kraju. Koncept ten na tyle oczarował mieszkańców, że w latach 1904-1908 powstały trwałe wersje zbudowanych wcześniej zabytków.
Informacje praktyczne
Spacer po terenie zamku Vajdahunyad jest bezpłatny. Biletowane są natomiast: wejście do Węgierskiego Muzeum Rolnictwa (węg. Magyar Mezőgazdasági Múzeum), wieża bramna oraz zwiedzanie z przewodnikiem wysokiej na 64 m Wieży Apostołów, gdzie znajduje się punkt widokowy. Informacje o godzinach otwarcia i cenach znajdziecie na oficjalnej stronie.
Zoo w Budapeszcie
W Parku Miejskim znajduje się również sztuczne jezioro, na którym można popływać na wypożyczonej łódce lub odpocząć w pobliskiej kawiarni, a także ogród zoologiczny. ZOO w Budapeszcie zostało założone w 1866 roku i jest jednym z najstarszych tego typu miejsc na świecie. Na jego terenie można zobaczyć wiele zabytkowych budynków, spośród których na pierwszy plan wybija się słoniarnia.
Zabytkowa pierwsza linia metra w Budapeszcie
Budapeszt może pochwalić się drugą najstarszą linią metra w Europie. Linia numer 1, która liczy zaledwie 4,4 km i przebiega pod Aleją Andrassyego, została zainaugurowana już w 1896 roku, a w 2002 roku wpisana została na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Do dziś najstarsza z budapesztańskich linii metra zachowała swój historyczny charakter - wagony i stacje wyglądają, jakby zostały przeniesione z początków XX wieku. Uwaga! Nie zapomnijmy o zakupie biletu, ponieważ na każdej stacji przy wejściu stoją kontrolerzy.
Góra Gellerta i budapesztańska Statua Wolności
Na południe od Wzgórza Zamkowego wznosi się kolejny budapeszteński pagórek - Góra Gellerta, która swoją nazwę zawdzięcza zakonnikowi zamordowanemu na jej zboczach. Z jej szczytu miasta strzeże Cytadela (Citadella), wzniesiona przez władze cesarskie po Wiośnie Ludów - miała ona za zadanie zastraszać Węgrów i zniechęcać ich do ruchów wolnościowych. Po II wojnie światowej na szczycie cytadeli ustawiono pomnik znany dziś jako Statua Wolności, mający upamiętnić "sowieckie wyzwolenie Węgier". Po upadku bloku wschodniego napisy rosyjskie zamieniono na węgierskie, a pomnik zyskał nowe znaczenie.
Statua Wolności ma 14 m wysokości i stoi na około 25 m piedestale. Postać kobieca trzyma w rękach liść palmowy.
Obecnie na Górę Gellerta możemy dostać się pieszo lub podjechać autobusem do jej wyższej części. Co prawda jeszcze w 2022 planowana była budowa kolejki linowej na wzgórze, ale chwilowo projekt został porzucony. Do najciekawszych miejsc do zobaczenia należy ogród filozofów (węg. Filozófusok kertje), upiększony rzeźbami reprezentującymi przedstawicieli najważniejszych religii (jedna z grup rzeźbiarskich przedstawia spotkanie księcia Budy z księżną Pesztu). Ogród ten oferuje także przyjemny widok na zamek budapeszteński i przeciwną stronę miasta.
Po przeciwnej stronie wzgórza, od strony Mostu Wolności, w górę wiją się ścieżki spacerowe z kilkoma punktami widokowymi.
Kościół w Skale
U podnóża Góry Gellerta, od strony Mostu Wolności, znajdziemy niecodzienny zabytek - Kościół w Skale (węg. Szent Iván-barlang). To unikalne miejsce powstało niewiele ponad 100 lat temu, chociaż sprawia wrażenie, jakby było tu od wieków.
Podczas II wojny światowej kościół służył jako szpital i schronienie dla walczących, a po wojnie został przejęty przez komunistów. W 1991 roku Kościół w Skale został znów otwarty i odbywają się w nim regularne msze święte. Niedaleko wejścia do kaplicy znajduje się taras z pomnikiem króla Stefana (Szent István Király szobra).
Co ciekawe, kaplica w skale jest często nazywana przez Polaków Kaplicą Matki Boskiej Jasnogórskiej w Budapeszcie, ponieważ w jej wnętrzu znajdują się różne polskie akcenty, takie jak np.: kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, polskie symbole narodowe czy płaskorzeźba przedstawiająca zamordowanego w Oświęcimiu ojca Maksymiliana Kolbego. W trakcie wojny polscy ojcowie paulini oprawiali tu msze święte w ojczystym języku.
Centralna Hala Targowa i inne zabytkowe hale targowe w Budapeszcie
Mimo obecności wielu marketów i dyskontów, mieszkańcy Budapesztu nadal uwielbiają hale targowe, gdzie zaopatrują się w świeże oraz lokalne produkty. Dawniej w mieście było wiele małych targowisk, jednak na przełomie XIX i XX wieku wybudowano duże hale, które stopniowo wyparły mniejsze ryneczki.
Najbardziej znaną halą targową jest Centralna Hala Targowa (Nagy Vásárcsarnok), która znajduje się tuż przy Moście Wolności (Szabadság híd). Gmach hali od zewnątrz przypomina dworzec. Na dolnym poziomie można zakupić różnorodne produkty spożywcze, a na piętrze w rozsądnych cenach zjeść szybkie dania kuchni węgierskiej. Niestety, ta hala jest często oblegana przez turystów, szczególnie w przypadku górnej części.
Pozostałe hale targowe w Budapeszcie
Innym popularnym targiem jest targ Klauzál (Klauzál tér 11.), który powstał w 1897 roku na miejscu spalonego teatru. Ostatnia renowacja hali zakończyła się w 2015 roku i widać to na pierwszy rzut oka - zarówno hala, jak i stoiska są nowoczesne. Na miejscu kupimy miejscowe produkty - pieczywo, wędliny, wina czy sery.
Inne popularne hale targowe (mniej nastawione na turystów) to:
- Hold utcai Vásárcsarnok és Belvárosi Piac (znajduje się niedaleko parlamentu, centralny targ miejski)
- Hunyadi Ter (przy Andrássy út, niedaleko muzeum Terror Háza)
Wielka Synagoga - zwiedzanie Budapesztu śladami innych kultur
Siódma (VII) dzielnica Budapesztu, potocznie nazywana Miastem Elżbiety (węg. Erzsébetváros), należy do najciekawszych miejsc w stolicy Węgier. Ta niegdyś zamieszkiwana przez Żydów dzielnica po wojnie niszczała i pogrążała się w ruinie. Dopiero pod koniec XX-wieku zaczęła odzyskiwać moc witalną, stając się najpopularniejszym i najmodniejszym obszarem Budapesztu.
Najważniejszym zabytkiem tego obszaru jest Wielka Synagoga (Nagy Zsinagoga). To największa czynna synagoga w Europie (i druga największa na świecie). Wielką Synagogę najlepiej zwiedzić w trakcie wycieczki z przewodnikiem, który dostarczy nam więcej informacji na temat historii budynku, a także smutnych losów lokalnej społeczności żydowskiej i getta w Budapeszcie.
Wnętrze Wielkiej Synagogi na pierwszy rzut oka może wydać się nam nietypowe w porównaniu do innych synagog europejskich, ponieważ architektura budowli przypomina kościół chrześcijański. Za projekt odpowiadał austriacki architekt Ludwig Förster, twórca wiedeńskiego Ringu (bulwaru przebiegającego w miejscu dawnych murów obronnych). Mimo wielu zniszczeń wojennych, Wielka Synagoga została nienaruszona - Alianci byli świadomi jej istnienia i jej nie bombardowali, co wykorzystywali Niemcy, ukrywając nadajniki w wieżach świątyni.
Informacje praktyczne
Zwiedzanie z przewodnikiem trwa około 45 minut. Pamiętajcie, aby na koniec odwiedzić muzeum, które znajduje się po lewej stronie od wejścia - musimy przejść do końca i wejść schodami na górę. Przed wejściem wywieszona jest rozpiska wycieczek - jeśli mamy jeszcze trochę czasu do rozpoczęcia, możemy samodzielnie pozwiedzać cały kompleks lub udać się najpierw do muzeum. Na miejscu znajduje sie również cmentarz i ogród pamięci.
Bilet wstępu kosztuje 10800 Ft (119,88 zł). Aby ominąć kolejki do kas, można zakupić bilet online na tej stronie. Nie ma sensu korzystać z zagranicznych pośredników.
Synagoga Rumbach
Do zwiedzania dostępna jest również inna monumentalna bożnica - Synagoga Rumbach (węg. Rumbach utcai zsinagóga). Za projekt jej neomauretańskiego gmachu odpowiadał sam Otto Wagner, jeden z najważniejszych twórców austriackiej secesji (jego wiedeńskie realizacje przyciągają do stolicy Austrii licznych fanów tej epoki - więcej informacji znajdziecie w przewodniku po atrakcjach Wiednia).
Wnętrze synagogi ma kształt ośmioboku, a większość dekoracji świątyni (zarówno wewnątrz, jak i na elewacji) przypomina zdobienia znane z hiszpańskiej Andaluzji. Nie jest to przypadek - okres średniowiecza uważany jest za złoty wiek w historii europejskich Żydów, co wielokrotnie znalazło odzwierciedlenie w nowożytnej architekturze świątyń judaistycznych.
Bary w ruinach - Szimpla Kert i inne
Jednym z czynników przyciągających do VII Dzielnicy jest jej bogata oferta kulturalna i restauracyjna. Wyróżniają się tu tzw. bary w ruinach, czyli lokale gastronomiczne lub całe kompleksy takich miejsc, otwarte na dziedzińcach i wewnątrz opuszczonych budynków. Najbardziej znanym z nich jest Szimpla Kert (w wolnym tłumaczeniu Wolny Ogród), który słynie z niezwykle oryginalnego wystroju i swobodnej atmosfery. Jest to także miejsce, które cieszy się dużym zainteresowaniem turystów.
Tuż obok Szimpla Kert znajduje się Street Food Karavan - obszar z food truckami oferującymi uliczne jedzenie. Niestety, jest to miejsce bardzo nastawione na turystów, co odczuwalne jest zarówno w cenach, jak i atmosferze.
Jeśli chcemy odkryć inne bary i interesujące miejsca, wystarczy przechadzać się po tętniącej życiem ulicy Kiraly utca. Intrygującym obszarem jest również sieć połączonych ze sobą dziedzińców o nazwie Gozsdu Udvar, gdzie znajdziemy kolorowe knajpki i swobodną atmosferę.
Termy i łaźnie - atrakcje Budapesztu dla fanów gorących kąpieli
Dla wielu turystów zwiedzanie Budapesztu nie może obyć się bez skorzystania z miejscowych gorących źródeł. Stolica Węgier od wieków była znana jako miejsce uzdrowiskowe z licznymi łaźniami termalnymi. Pierwsze termy powstawały tu już prawdopodobnie w czasach rzymskich, ale to za czasów tureckich zwyczaj korzystania z kąpieli zyskał na popularności.
Do dziś korzystanie z term jest integralną częścią życia miasta i jego mieszkańców, i nikogo nie dziwi ta forma rekreacji. Turyści często korzystają z łaźni na wzgórzu Gellérta - ze względu na ich bogatą historię oraz unikalną architekturę.
Inne popularne łaźnie to: Dagály, Lukács oraz Széchenyi (największy kompleks termalny w Europie).
Wyspa Małgorzaty na Dunaju
Na północ od Mostu Łańcuchowego znajduje się jedno z ulubionych miejsc wypoczynku mieszkańców - położona pośrodku Dunaju wyspa Małgorzaty (węg. Margitsziget). Wyspa ma około 2,5 kilometra długości i zaledwie 500 m szerokości. W większości jest jednym dużym parkiem otoczonym ścieżkami (w tym ścieżką przygotowaną dla biegaczy, prowadzącą dookoła wyspy). Co ciekawe, w przeszłości ta mała wysepka wypełniona była klasztorami oraz kościołami, a jej nazwa wywodzi się od św. Małgorzaty, córki króla węgierskiego Beli IV, która przebywała w tutejszym klasztorze dominikańskim.
Niewiele jednak przetrwało z dawnych budowli na wyspie - dziś można zobaczyć jedynie ruiny klasztoru Dominikanów (węg. Domonkos rendi apácakolostor) oraz średniowiecznego kościoła. Ich współrzędne to: 47.5290853704125, 19.051402990684114
W pobliżu ruin znajduje się kościół św. Michała (węg. Szent Mihály kápolna), choć jest to jedynie rekonstrukcja.
Kolejną atrakcją wyspy jest secesyjna wieża ciśnień (węg. Margitszigeti Víztorony), na szczycie której utworzono punkt widokowy.
Informacje praktyczne
Na wyspę Małgorzaty możemy dostać się mostem Małgorzaty (węg. Margit híd) lub mostem Arpada (węg. Árpád híd). Na moście Małgorzaty znajdują się przystanki tramwajowe (linie 4 i 6) oraz autobusowe.
Rejs statkiem po Dunaju
Jedną z najpopularniejszych atrakcji Budapesztu, szczególnie podczas ciepłych dni, jest rejs po Dunaju. Do wyboru mamy skorzystanie z publicznego transportu wodnego lub z typowego rejsu turystycznego oferowanego przez jedną z prywatnych firm. Podczas takiego rejsu będziemy mogli posłuchać przewodnika audio (zazwyczaj dostępny jest język polski) oraz przepłynąć wzdłuż Dunaju bez zatrzymywania się na przystankach pośrednich.
Tramwaje wodne obsługiwane są przez oficjalnego przewoźnika miejskiego BKV. Aby z nich skorzystać, musimy zakupić specjalny bilet dzienny. Więcej informacji znajdziecie tutaj.
Rejsy oferowane przez prywatne firmy są znacznie droższe - ich cena za osobę waha się od 5500 Ft (61,05 zł) do 8000 Ft (88,80 zł). Do popularnych przewoźników należy firma Legenda (sami korzystaliśmy z jej usług), która oferuje około godzinne rejsy w różnych godzinach.
Pamiętajmy, że oprócz standardowych wycieczek dostępne sa również droższe rejsy z obiadem lub wieczorne rejsy z kolacją.
New York Café - jedna z najwspanialszych kawiarni Europy
New York Café może bez wątpienia pretendować do miana jednej z najpiękniejszych kawiarni Europy. Mieści się ona w eklektycznym pałacu z końca XIX wieku, wzniesionym w stylu neorenesansowym, który dawniej należał do towarzystwa ubezpieczeniowego New York Life Insurance Company.
Wnętrze kawiarni, w którym niegdyś spędzali czas najwięksi budapesztańscy artyści oraz ludzie sztuki, nawiązuje swoim przepychem do sal balowych oraz znamienitych pałaców, a dzięki renowacji przeprowadzonej w 2006 roku prezentuje się tak samo okazale, jak przed wojną.
Wybierając się do New York Café warto sprawdzić wcześniej ceny, gdyż są one dość wysokie. Jeśli chcemy uniknąć długiego oczekiwania w kolejce do wejścia, możemy zrobić rezerwację online na oficjalnej stronie kawiarni
Atrakcje Budapesztu poza utartym szlakiem
W naszym przewodniku opisaliśmy około 30 głównych atrakcji Budapesztu, jednak to nie wszystko, co można zobaczyć w stolicy Węgier. Czy wiedzieliście, że znajdziecie tu również ruiny rzymskiego teatru, jaskinię, tureckie mauzoleum czy barokową bibliotekę? Te miejsca, oraz kilka innych, przedstawiliśmy w artykule Nieoczywiste miejsca w Budapeszcie - 12 atrakcji poza utartym szlakiem.
Jarmark bożonarodzeniowy w Budapeszcie
Podobnie jak w innych krajach tej części Europy, także w Budapeszcie tradycja jarmarków adwentowych związana jest z czasami Habsburgów. Być może z tego też powodu, zwyczaj ten zamarł podczas rządów socjalistów, uznany jako obcy i postfeudalny. Jarmarki powróciły w latach 90. XX wieku i trzeba przyznać, że cieszą się dziś wielką popularnością. W przypadku Budapesztu trudno mówić o jednej imprezie, tutaj w zasadzie każda większa dzielnica organizuje swój własny jarmark. Ten najbardziej znany odbywa się pod Bazyliką św. Stefana (Szent István Bazilika). Tutaj ustawia się największą choinkę, zakładane są kramy i organizowana jest ślizgawka (całość trwa od listopada aż do końca roku). Oficjalna strona www jarmarku adwentowego dostępna jes tutaj.
Informacji na temat imprez z innych częściach miasta najlepiej szukać na stronach promujących miasto lub w węgierskich serwisach informacyjnych. Jarmarki startują w różnych porach adwentu (niektóre już po Bożym Narodzeniu) i raczej nie trwają tak długo jak ten spod Bazyliki. W ostatnich latach w Budapeszcie turyści mogli odwiedzić około dziesięciu takich miejsc (Ferenc Ter, hotel Four Seasons Gresham Palace, plac Vörösmarty, Király Street, Gozsdu-udvar, Liszt Ferenc tér, rynek Óbudy itp.).
Zwiedzanie Budapesztu - wskazówki i informacje praktycznie
Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Budapesztu?
Przy odpowiednim planie powinniśmy być w stanie zobaczyć najważniejsze atrakcje Budapesztu w ciągu jednego weekendu (w 2 dni), chociaż trzeba uczciwie przyznać, że stolicę Węgier poznamy w takim wypadku tylko pobieżnie.
Jeśli planujemy poznać miasto lepiej i bez pośpiechu, najlepiej zaplanować wyjazd na 3 do 5 dni.
Jak oszczędzić pieniądze odwiedzając Budapeszt?
Ceny w Budapeszcie można porównać do cen w Polsce - różnice są co najwyżej kilkunastoprocentowe - raz w jedną, raz w drugą stronę. Warto jednak uważać na standardowe pułapki turystyczne, czyli lokale i sklepy położone w pobliżu najważniejszych atrakcji turystycznych oraz na niewielkie sklepiki z ograniczonym asortymentem - tam na pewno przepłacimy.
Im bliżej historycznej części miasta, tym restauracje i knajpy stają się droższe - szczególnie w przypadku kuchni innej niż węgierska. Powinniśmy poszukiwać miejsc przypominających nasze małe restauracje lub bary mleczne, gdzie w środku zjemy świeży i smaczny gulasz w naprawdę rozsądnej cenie.
Karta Budapest Card
Jeżeli planujemy odwiedzić wiele popularnych atrakcji, warto zapoznać się z ofertą karty turystycznej Budapest Card, która umożliwia darmowe korzystanie z transportu publicznego, bezpłatny wstęp do wielu muzeów oraz jednorazowe wejście do łaźni Lukács. Przed zakupem jednak powinniśmy dokładnie przeliczyć, czy taka inwestycja nam się opłaci.
Darmowe atrakcje
Choć wejście do większości głównych atrakcji jest płatne, to za darmo możemy cieszyć oko budapesztańskimi zabytkami oraz architekturą.
Bezpłatnie odwiedzimy np. zamkowy dziedziniec, skąd rozpościera się piękny widok na druga stronę miasta, a także lapidarium oraz muzeum parlamentu.
Zawsze bez opłat wejdziemy na dolną część Baszty Rybackiej oraz na teren Zamku Vajdahunyad. Gdy dysponujemy ograniczonym czasem, warto po prostu przechadzać się po mieście i odkrywać jego uroki.
Bezpieczeństwo
Mimo że Węgry są uważane za bezpieczny kraj, warto zachować ostrożność wieczorami, na odległych przystankach i stacjach metra, a także w miejscach położonych poza turystycznym centrum miasta.
Uważajmy również na kieszonkowców w środkach komunikacji publicznej oraz w miejscach turystycznych.
Na co uważać podczas odwiedzin Budapesztu?
- Poniedziałki - Większość muzeów w Budapeszcie jest zamknięta w poniedziałki (dotyczy to m.in. Terror Haza). Powinniśmy wziąć to pod uwagę podczas planowania wyjazdu, szczególnie, gdy planujemy przyjechać jedynie na 1 lub 2 dni.
- Picie piwa pod chmurką - Nie jest niczym rzadkim zobaczyć mieszkańców pijących piwo na świeżym powietrzu. Warto jednak pamiętać, że nie jest to legalne. Na ulicy jest to zwykle ignorowane, ale w środkach komunikacji publicznej możemy otrzymać mandat.
- Opłata za serwis - W wielu restauracjach w Budapeszcie do rachunku doliczana jest opłata za obsługę, która wynosi zwykle od 10 do 12,5%. W niektórych miejscach opłata ta jest doliczana tylko dla grup powyżej 6 osób, jednak nie jest to regułą i w wielu miejscach kwota jest doliczana bez względu na liczebość grupy. Warto to sprawdzić przed złożeniem zamówienia.
- Okolice dworców - szczególnie wieczorem - jednym z najbardziej niebezpiecznych miejsc w Budapeszcie są okolice dworców po zmroku lub we wczesnych godzinach porannych - bywa, że kręcą się tam osoby szukające łatwego zarobku na turystach.